ဘာ၀နာ 006

(သံသရာ ခရီးသည္)

Digha jagarato ratti
digham santassa yojanam

Digho balanam samsaro
saddhammam avijanatam.

''ဒီဃာ ဇာဂရေတာ ရတၱိ၊ ဒီဃံ သႏၲႆ ေယာဇနံ။

 ဒီေဃာ ဗာလာန သံသာေရာ၊ သဒၶမၼံ အဝိဇာနတ''ႏၲိ။

 

Long is the night to the wakeful; long is the journey to the weary;

long is samsara¹ to the foolish who know not the Sublime Truth.

အိပ္မေပ်ာ္(ႏိုးေန)ေသာ သူအတြက္ ညတာရွည္၏။
ခရီးပန္းေသာသူအတြက္ ယူဇနာခရီးသည္ ရွည္၏။
သူေတာ္ေကာင္းတရားကို မသိကုန္ေသာသူတို႕အတြက္
သံသရာသည္ ရွည္၏။

အညတရပုရိသဝတၳဳ

     ဒီဃာ (ဓမၼ၊႒၊၁၊၂၈၂ ဇာဂရေတာ ရတၱီတိ ဣမံ ဓမၼေဒသနံ သတၳာ ေဇတဝေန ဝိဟရေႏၲာ ပေသနဒိေကာသလေၪၥဝ အညတရၪၥ ပုရိသံ အာရဗ႓ ကေထသိ။

         ရာဇာ ကိရ ပေသနဒိ ေကာသေလာ ဧကသၼႎ ဆဏဒိဝေသ အလကၤတပဋိယတၱံ သဗၺေသတံ ဧကံ ပု႑ရီကံ နာမ ဟတၳႎ အဘိ႐ုယွ မဟေႏၲန ရာဇာႏုဘာေဝန နဂရံ ပဒကၡိဏံ ကေရာတိ။ ဥႆာရဏာယ ဝတၱမာနာယ ေလၮဳဒ႑ာဒီဟိ ေပါထိယမာေနာ မဟာဇေနာ ပလာယေႏၲာ ဂီဝံ ပရိဝေ႗တြာပိ ၾသေလာေကတိေယဝ။ ရာဇူနံ ကိရ သုဒိႏၷဒါနေႆတံ ဖလံ။ အညတရႆာပိ ဒုဂၢတပုရိသႆ ဘရိယာ သတၱဘူမိကႆ ပါသာဒႆ ဥပရိတေလ ဌိတာ ဧကံ ဝါတပါနကဝါဋံ ဝိဝရိတြာ ရာဇာနံ ၾသေလာေကတြာဝ အပဂစၧိ။ ရေညာ ပုဏၰစေႏၵာ ဝလာဟကႏၲရံ ပဝိေ႒ာ ဝိယ ဥပ႒ာသိ။ ေသာ တႆာ ပဋိဗဒၶစိေတၱာ ဟတၳိကၡႏၶေတာ ပတနာကာရပၸေတၱာ ဝိယ ဟုတြာ ခိပၸံ နဂရံ ပဒကၡိဏံ ကတြာ အေႏၲပုရံ ပဝိသိတြာ ဧကံ ဝိႆာသကံ အမစၥံ အာဟ -- ''အသုက႒ာေန ေတ မယာ ၾသေလာကိတပါသာေဒါ ဒိေ႒ာ''တိ? ''အာမ၊ ေဒဝါ''တိ။ ''တေတၳကံ ဣတၳႎ အဒၵသာ''တိ? ''အဒၵသံ၊ ေဒဝါ''တိ။ ''ဂစၧ၊ တႆာ သသာမိကအသာမိကဘာဝံ ဇာနာဟီ''တိ။ ေသာ ဂႏ႖ာ တႆာ သသာမိကဘာဝံ ဉတြာ အာဂႏ႖ာ ရေညာ ''သသာမိကာ''တိ အာေရာေစသိ။ အထ ရညာ ''ေတန ဟိ တႆာ သာမိကံ ပေကၠာသာဟီ''တိ ဝုေတၱ ေသာ ဂႏ႖ာ၊ ''ဧဟိ၊ ေဘာ၊ ရာဇာ တံ ပေကၠာသတီ''တိ အာဟ။ ေသာ ''ဘရိယံ ေမ နိႆာယ ဘေယန ဥပၸေႏၷန ဘဝိတဗၺ''ႏၲိ စိေႏၲတြာ ရေညာ အာဏံ ပဋိဗာဟိတုံ အသေကၠာေႏၲာ ဂႏ႖ာ ရာဇာနံ ဝႏၵိတြာ အ႒ာသိ။ အထ နံ ရာဇာ ''မံ ဣေတာ ပ႒ာယ ဥပ႒ာဟီ''တိ အာဟ။ ''အလံ၊ ေဒဝ၊ အဟံ အတၱေနာ ကမၼံ ကတြာ တုမွာကံ သုကႍ ဒဒါမိ၊ ဃေရေယဝ ေမ ဇီဝိကာ ေဟာတူ''တိ။ ''တဝ သုေကၤန မယွံ အေတၳာ နတၳိ၊ အဇၨေတာ ပ႒ာယ မံ ဥပ႒ာဟီ''တိ တႆ ဖလကၪၥ အာဝုဓၪၥ ဒါေပသိ။ ဧဝံ ကိရႆ အေဟာသိ -- ''ကၪၥိေဒဝႆ ေဒါသံ အာေရာေပတြာ ဃာေတတြာ ဘရိယံ ဂဏွိႆာမီ''တိ။ အထ နံ ေသာ မရဏဘယဘီေတာ အပၸမေတၱာ ဟုတြာ ဥပ႒ာသိ။

     ရာဇာ (ဓမၼ၊႒၊၁၊၂၈၃ တႆ ေဒါသံ အပႆေႏၲာ ကာမပရိဠာေဟ ဝၯေႏၲ ''ဧကမႆ ေဒါသံ အာေရာေပတြာ ရာဇာဏံ ကရိႆာမီ''တိ ပေကၠာသာေပတြာ ဧဝမာဟ''အေမ႓ာ ဣေတာ ေယာဇန မတၳေက နဒိယာ အသုက႒ာနံ နာမ ဂႏ႖ာ သာယံ မမ ႏွာနေဝလာယ ကုမုဒုပၸလာနိ ေစဝ အ႐ုဏဝတီမတၱိကၪၥ အာဟရ။ သေစ တသၼႎ ခေဏ နာဂစၧသိ၊ အာဏံ ေတ ကရိႆာမီ''တိ။ ေသဝေကာ ကိရ စတူဟိပိ ဒါေသဟိ ပတိကိ႒တေရာ။ ဓနကၠီတာဒေယာ ဟိ ဒါသာ ''သီသံ ေမ ႐ုဇၨတိ၊ ပိ႒ိ ေမ ႐ုဇၨတီ''တိ ဝတြာ အစၧိတုံ လဘႏၲိေယဝ။ ေသဝကေႆတံ နတၳိ၊ အာဏတၱကမၼံ ကာတုေမဝ ဝ႗တိ။ တသၼာ ေသာ ''အဝႆံ မယာ ဂႏၲဗၺံ၊ ကုမုဒုပၸေလဟိ သဒၶႎ အ႐ုဏဝတီမတၱိကာ နာမ နာဂဘဝေန ဥပၸဇၨတိ၊ အဟံ ကုဟႎ လဘိႆာမီ''တိ စိေႏၲေႏၲာ မရဏဘယဘီေတာ ေဝေဂန ေဂဟံ ဂႏ႖ာ၊ ''ဘေဒၵ၊ နိ႒ိတံ ေမ ဘတၱ''ႏၲိ အာဟ။ ''ဥဒၶနမတၳေက၊ သာမီ''တိ။ ေသာ ယာဝ ဘတၱံ ၾသတရတိ၊ တာဝ သႏၶာေရတုံ အသေကၠာေႏၲာ ဥဠဳေကၤန ကၪၨိကံ ဟရာေပတြာ ယထာလေဒၶန ဗ်ၪၨေနန သဒၶႎ အလႅေမဝ ဘတၱံ ပစၧိယံ ၾသပီေဠတြာ အာဒါယ ေယာဇနိကံ မဂၢံ ပကၡေႏၵာ၊ တႆ ဂစၧႏၲေႆဝ ဘတၱံ ပကၠံ အေဟာသိ။ ေသာ အႏုစၧိ႒ံ ကတြာဝ ေထာကံ ဘတၱံ အပေနတြာ ဘုၪၨေႏၲာ ဧကံ အဒၶိကံ ဒိသြာ မယာ အပေနတြာ ဌပိတံ ေထာကံ အႏုစၧိ႒ံ ဘတၱေမဝ အတၳိ ဂေဟတြာ ဘုၪၨ သာမီတိ။ ေသာ ဂဏွိတြာ ဘုၪၨိ။ ဣတေရာပိ ဘုၪၨိတြာ ဧကံ ဘတၱမု႒ႎ ဥဒေက ခိပိတြာ မုခံ ဝိကၡာေလတြာ မဟေႏၲန သေဒၵန ''ဣမသၼႎ နဒီပေဒေသ အဓိဝတၳာ နာဂါ သုပဏၰာ ေဒဝတာ စ ဝစနံ ေမ သုဏႏၲဳ၊ ရာဇာ မယွံ အာဏံ ကာတုကာေမာ 'ကုမုဒုပၸေလဟိ သဒၶႎ အ႐ုဏဝတီမတၱိကံ အာဟရာ'တိ မံ အာဏာေပသိ၊ အဒၶိကမႏုႆႆ စ ေမ ဘတၱံ ဒိႏၷံ၊ တံ သဟႆာနိသံသံ၊ ဥဒေက မစၧာနံ ဒိႏၷံ၊ တံ သတာနိသံသံ။ ဧတၱကံ ပုညဖလံ တုမွာကံ ပတၱႎ ကတြာ ဒမၼိ၊ မယွံ ကုမုဒုပၸေလဟိ သဒၶႎ အ႐ုဏဝတီမတၱိကံ အာဟရထာ''တိ တိကၡတၱဳံ အႏုႆာေဝသိ။ တတၳ အဓိဝေတၳာ နာဂရာဇာ တံ သဒၵံ သုတြာ မဟလႅကေဝေသန တႆ သႏၲိကံ ဂႏ႖ာ ''ကႎ ဝေဒသီ''တိ အာဟ။ ေသာ ပုနပိ တေထဝ ဝတြာ ''မယွံ တံ ပတၱႎ ေဒဟီ''တိ ဝုေတၱ၊ ''ေဒမီ''တိ အာဟ။ ပုနပိ ''ေဒဟီ''တိ ဝုေတၱ၊ ''ေဒမိ၊ သာမီ''တိ အာဟ။ ဧဝံ ေသာ ေဒြ တေယာ ဝါေရ ပတၱႎ အာဟရာေပတြာ ကုမုဒုပၸေလဟိ သဒၶႎ အ႐ုဏဝတီမတၱိကံ အဒါသိ။

         ရာဇာ (ဓမၼ၊႒၊၁၊၂၈၄ ပန စိေႏၲသိ -- ''မႏုႆာ နာမ ဗဟုမာယာ၊ သေစ ေသာ ေကနစိ ဥပါေယန လေဘယ်၊ ကိစၥံ ေမ န နိပၹေဇၨယ်ာ''တိ။ ေသာ ကာလေႆဝ ဒြါရံ ပိဒဟာေပတြာ မုဒၵိကံ အတၱေနာ သႏၲိကံ အာဟရာေပသိ။ ဣတေရာပိ ပုရိေသာ ရေညာ ႏွာနေဝလာယေမဝါဂႏ႖ာ ဒြါရံ အလဘေႏၲာ ဒြါရပါလံ ပေကၠာေသတြာ ''ဒြါရံ ဝိဝရာ''တိ အာဟ။ ''န သကၠာ ဝိဝရိတုံ၊ ရာဇာ ကာလေႆဝ မုဒၵိကံ ဒတြာ ရာဇေဂဟံ အာဟရာေပသီ''တိ။ ေသာ ''ရာဇဒူေတာ အဟံ၊ ဒြါရံ ဝိဝရာ''တိ ဝတြာပိ ''ဒြါရံ အလဘေႏၲာ နတၳိ ေမ ဣဒါနိ ဇီဝိတံ။ ကႎ ႏု ေခါ ကရိႆာမီ''တိ စိေႏၲတြာ ဒြါရႆ ဥပရိဥမၼာေရ မတၱိကာပိ႑ံ ခိပိတြာ တႆူပရိ ပုပၹာနိ လေဂၢတြာ မဟာသဒၵံ ကေရာေႏၲာ၊ ''အေမ႓ာ၊ နဂရဝါသိေနာ ရေညာ မယာ အာဏတၱိယာ ဂတဘာဝံ ဇာနာထ၊ ရာဇာ မံ အကာရေဏန ဝိနာေသတုကာေမာ''တိ တိကၡတၱဳံ ဝိရဝိတြာ ''ကတၳ ႏု ေခါ ဂစၧိႆာမီ''တိ စိေႏၲတြာ ''ဘိကၡဴ နာမ မုဒုဟဒယာ၊ ဝိဟာရံ ဂႏ႖ာ နိပဇၨိႆာမီ''တိ သႏၷိ႒ာနမကာသိ။ ဣေမ ဟိ နာမ သတၱာ သုခိတကာေလ ဘိကၡဴနံ အတၳိဘာဝမၸိ အဇာနိတြာ ဒုကၡာဘိဘူတကာေလ ဝိဟာရံ ဂႏၲဳကာမာ ေဟာႏၲိ၊ တသၼာ ေသာပိ ''ေမ အညံ တာဏံ နတၳီ''တိ ဝိဟာရံ ဂႏ႖ာ ဧကသၼႎ ဖာသုက႒ာေန နိပဇၨိ။ အထ ရေညာပိ တံ ရတၱႎ နိဒၵံ အလဘႏၲႆ တံ ဣတၳႎ အႏုႆရႏၲႆ ကာမပရိဠာေဟာ ဥပၸဇၨိ။ ေသာ စိေႏၲသိ -- ''ဝိဘာတကၡေဏေယဝ တံ ပုရိသံ ဃာတာေပတြာ တံ ဣတၳႎ အာေနႆာမီ''တိ။

      တသၼႎ ခေဏေယဝ သ႒ိေယာဇနိကာယ ေလာဟကုမ႓ိယာ နိဗၺတၱာ စတၱာေရာ ပုရိသာ ပကၠဳထိတာယ ဥကၡလိယာ တ႑ဳလာ ဝိယ သမၸရိဝတၱကံ ပစၥမာနာ တႎသာယ ဝႆသဟေႆဟိ ဟ႒ိမတလံ ပတြာ အပေရဟိ တႎသာယ ဝႆသဟေႆဟိ ပုန မုခဝ႗ိယံ ပါပုဏႎသု။ ေတ သီသံ ဥကၡိပိတြာ အညမညံ ၾသေလာေကတြာ ဧေကကံ ဂါထံ ဝတၱဳကာမာ ဝတၱဳံ အသေကၠာႏၲာ ဧေကကံ အကၡရံ ဝတြာ ပရိဝတၱိတြာ ေလာဟကုမ႓ိေမဝ ပဝိ႒ာ။ ရာဇာ နိဒၵံ အလဘေႏၲာ မဇၩိမယာမသမနႏၲေရ တံ သဒၵံ သုတြာ ဘီေတာ ဥၾတသၱမာနေသာ ''ကႎ ႏု ေခါ မယွံ ဇီဝိတႏၲရာေယာ ဘဝိႆတိ၊ ဥဒါဟု ေမ အဂၢမေဟ သိယာ၊ ဥဒါဟု ေမ ရဇၨံ ဝိနႆိႆတီ''တိ စိေႏၲေႏၲာ သကလရတၱႎ အကၡီနိ နိမီေလတုံ နာသကၡိ။ ေသာ အ႐ုဏုဂၢမနေဝလာယ ဧဝ ပုေရာဟိတံ ပေကၠာသာေပတြာ၊ ''အာစရိယ၊ မယာ မဇၩိမယာမသမနႏၲေရ မဟႏၲာ ေဘရဝသဒၵါ သုတာ၊ 'ရဇၨႆ ဝါ အဂၢမေဟသိယာ ဝါ မယွံ ဝါ ကႆ အႏၲရာေယာ (ဓမၼ၊႒၊၁၊၂၈၅ ဘဝိႆတီ'တိ န ဇာနာမိ၊ ေတန ေမ တြံ ပေကၠာသာပိေတာ''တိ အာဟ။ မဟာရာဇ၊ ကႎ ေတ သဒၵါ သုတာတိ? ''အာစရိယ၊ ဒု-ဣတိ သ-ဣတိ န-ဣတိ ေသာ-ဣတီတိ ဣေမ သေဒၵ အေႆာသႎ၊ ဣေမသံ နိပၹတၱႎ ဥပဓာေရဟီ''တိ။ ျဗာဟၼဏႆ မဟာအႏၶကာရံ ပဝိ႒ႆ ဝိယ န ကိၪၥိ ပညာယတိ၊ ''န ဇာနာမီ''တိ ဝုေတၱ ''ပန လာဘသကၠာေရာ ေမ ပရိဟာယိႆတီ''တိ ဘာယိတြာ ''ဘာရိယံ၊ မဟာရာဇာ''တိ အာဟ။ ''ကႎ၊ အာစရိယာ''တိ? ''ဇီဝိတႏၲရာေယာ ေတ ပညာယတီ''တိ။ ေသာ ဒြိဂုဏံ ဘီေတာ၊ ''အာစရိယ၊ အတၳိ ကိၪၥိ ပန ပဋိဃာတကာရဏ''ႏၲိ အာဟ။ ''အတၳိ၊ မဟာရာဇ၊ မာ ဘာယိ၊ အဟံ တေယာ ေဝေဒ ဇာနာမီ''တိ။ ''ကႎ ပန လဒၶဳံ ဝ႗တီ''တိ? ''သဗၺသတယညံ ယဇိတြာ ဇီဝိတံ လဘိႆသိ၊ ေဒဝါ''တိ။ ''ကႎ လဒၶဳံ ဝ႗တီ''တိ? ဟတၳိသတံ အႆသတံ ဥသဘသတံ ေဓႏုသတံ အဇသတံ ဥရဗ႓သတံ ကုကၠဳဋသတံ သူကရသတံ ဒါရကသတံ ဒါရိကာသတႏၲိ ဧဝံ ဧေကကံ ပါဏဇာတႎ သတံ သတံ ကတြာ ဂဏွာေပေႏၲာ ''သေစ မိဂဇာတိေမဝ ဂဏွာေပႆာမိ၊ 'အတၱေနာ ခါဒနီယေမဝ ဂဏွာေပတီ'တိ ဝကၡႏၲီ''တိ ဟတၳိအႆမႏုေႆပိ ဂဏွာေပတိ။ ရာဇာ ''မမ ဇီဝိတေမဝ မယွံ လာေဘာ''တိ စိေႏၲတြာ ''သဗၺပါေဏ သီဃံ ဂဏွထာ''တိ အာဟ။ အာဏတၱမႏုႆာ အဓိကတရံ ဂဏွႎသု။ ဝုတၱမၸိ ေစတံ ေကာသလသံယုေတၱ --

    ''ေတန ေခါ ပန သမေယန ရေညာ ပေသနဒိႆ ေကာသလႆ မဟာယေညာ ပစၥဳပ႒ိေတာ ေဟာတိ၊ ပၪၥ စ ဥသဘသတာနိ ပၪၥ စ ဝစၧတရသတာနိ ပၪၥ စ ဝစၧတရိသတာနိ ပၪၥ စ အဇသတာနိ ပၪၥ စ ဥရဗ႓သတာနိ ထူဏူပနီတာနိ ေဟာႏၲိ ယညတၳာယ။ ေယပိႆ ေတ ေဟာႏၲိ ဒါသာတိ ဝါ ေပႆာတိ ဝါ ကမၼကရာတိ ဝါ၊ ေတပိ ဒ႑တဇၨိတာ ဘယတဇၨိတာ အႆုမုခါ ႐ုဒမာနာ ပရိကမၼာနိ ကေရာႏၲီ''တိ (သံ၊ နိ၊ ၁။၁၂ဝ)။

       မဟာဇေနာ အတၱေနာ အတၱေနာ ပုတၱဓီတုဉာတီနံ အတၳာယ ပရိေဒဝမာေနာ မဟာသဒၵမကာသိ၊ မဟာပထဝီဥႁႏၵိယနသေဒၵါ ဝိယ အေဟာသိ။ အထ မလႅိကာ ေဒဝီ တံ သဒၵံ သုတြာ ရေညာ သႏၲိကံ ဂႏ႖ာ ''ကႎ ႏု ေခါ ေတ၊ မဟာရာဇ၊ ဣႁႏၵိယာနိ အပါကတိကာနိ၊ ကိလႏၲ႐ူပါနိ ဝိယ ပညာယႏၲီ''တိ ပုစၧိ။ ''ကႎ တုယွံ၊ မလႅိေက၊ တြံ မမ ကဏၰမူေလန အာသိဝိသမၸိ ဂစၧႏၲံ န ဇာနာသီ''တိ? ''ကႎ ပေနတံ၊ ေဒဝါ''တိ? ''ရတၱိ ဘာေဂ ေမ ဧဝ႐ူေပါ နာမ သေဒၵါ သုေတာ (ဓမၼ၊႒၊၁၊၂၈၆၊ သြာဟံ ပုေရာဟိတံ ပုစၧိတြာ ဇီဝိတႏၲ ရာေယာ ေတ ပညာယတိ၊ သဗၺသတယညံ ယဇိတြာ ဇီဝိတံ လဘိႆသီ''တိ သုတြာ ''မမ ဇီဝိတေမဝ မယွံ လာေဘာ''တိ ဣေမ ပါေဏ ဂဏွာေပသိႏၲိ။ မလႅိကာ ေဒဝီ၊ ''အႏၶဗာေလာသိ၊ မဟာရာဇ၊ ကိၪၥာပိ မဟာဘေကၡာသိ၊ အေနကသူပဗ်ၪၨနဝိကတိကံ ေဒါဏပါကံ ေဘာဇနံ ဘုၪၨသိ၊ ဒြီသု ရေ႒သု ရဇၨံ ကာေရသိ၊ ပညာ ပန ေတ မႏၵာ''တိ အာဟ။ ''ကသၼာ ဧဝံ ဝေဒသိ၊ ေဒဝီ''တိ? ''ကဟံ တယာ အညႆ မရေဏန အညႆ ဇီဝိတလာေဘာ ဒိ႒ပုေဗၺာ၊ အႏၶဗာလႆ ျဗာဟၼဏႆ ကထံ ဂေဟတြာ ကသၼာ မဟာဇနႆ ဥပရိ ဒုကၡံ ခိပသိ၊ ဓုရဝိဟာေရ သေဒဝကႆ ေလာကႆ အဂၢပုဂၢေလာ အတီတာဒီသု အပၸဋိဟတဉာေဏာ သတၳာ ဝသတိ၊ တံ ပုစၧိတြာ တေႆာဝါဒံ ကေရာဟီ''တိ ဝုေတၱ ရာဇာ သလႅဟုေကဟိ ယာေနဟိ မလႅိကာယ သဒၶႎ ဝိဟာရံ ဂႏ႖ာ မရဏဘယတဇၨိေတာ ကိၪၥိ ဝတၱဳံ အသေကၠာေႏၲာ သတၳာရံ ဝႏၵိတြာ ဧကမႏၲံ နိသီဒိ။

    အထ နံ သတၳာ ''ဟႏၵ ကုေတာ ႏု တြံ၊ မဟာရာဇ၊ အာဂစၧသိ ဒိဝါ ဒိဝႆာ''တိ ပဌမတရံ အာလပိ။ ေသာ တုဏွီေယဝ နိသီဒိ။ တေတာ မလႅိကာ ဘဂဝေတာ အာေရာေစသိ -- ''ဘေႏၲ၊ ရညာ ကိရ မဇၩိမယာမသမနႏၲေရ သေဒၵါ သုေတာ။ အထ နံ ပုေရာဟိတႆ အာေရာေစသိ။ ပုေရာဟိေတာ 'ဇီဝိတႏၲရာေယာ ေတ ဘဝိႆတိ၊ တႆ ပဋိဃာတတၳာယ သဗၺသေတ ပါေဏ ဂေဟတြာ ေတသံ ဂလေလာဟိေတန ယေည ယဇိေတ ဇီဝိတံ လဘိႆသီ'တိ အာဟ။ ရာဇာ ပါေဏ ဂဏွာေပသိ၊ ေတနာယံ မယာ ဣဓာနီေတာ''တိ။ ''ဧဝံ ကိရ၊ မဟာရာဇာ''တိ? ''ဧဝံ၊ ဘေႏၲ''တိ။ ''ကိႏၲိ ေတ သေဒၵါ သုေတာ''တိ? ေသာ အတၱနာ သုတနိယာေမေနဝ အာစိကၡိ။ တထာဂတႆ တံ သုတြာဝ ဧေကာဘာေသာ အေဟာသိ။ အထ နံ သတၱာ အာဟ -- ''မာ ဘာယိ၊ မဟာရာဇ၊ တဝ အႏၲရာေယာ နတၳိ၊ ပါပကမၼိေနာ သတၳာ အတၱေနာ ဒုကၡံ အာဝီကေရာႏၲာ ဧဝမာဟံသူ''တိ။ ''ကႎ ပန၊ ဘေႏၲ၊ ေတဟိ ကတ''ႏၲိ? အထ ေခါ ဘဂဝါ ေတသံ ကမၼံ အာစိကၡိတုံ ''ေတန ဟိ၊ မဟာရာဇ၊ သုဏာဟီ''တိ ဝတြာ အတီတံ အာဟရိ

    အတီေတ ဝီသတိဝႆသဟႆာယုေကသု မႏုေႆသု ကႆေပါ ဘဂဝါ ေလာေက ဥပၸဇၨိတြာ ဝီသတိယာ ခီဏာသဝသဟေႆဟိ သဒၶႎ စာရိကံ စရမာေနာ ဗာရာဏသိမဂမာသိ။ ဗာရာဏ သိဝါသိေနာ ေဒြပိ တေယာပိ ဗဟုတရာပိ (ဓမၼ၊႒၊၁၊၂၈၇ ဧကေတာ ဟုတြာ အာဂႏၲဳကဒါနံ ပဝတၱယႎသု။ တဒါ ဗာရာဏသိယံ စတၱာလီသေကာဋိဝိဘဝါ စတၱာေရာ ေသ႒ိပုတၱာ သဟာယကာ အေဟသုံ။ ေတ မႏၲယႎသု -- ''အမွာကံ ေဂေဟ ဗဟုဓနံ၊ ေတန ကႎ ကေရာမာ''တိ? ''ဧဝ႐ူေပ ဗုေဒၶ စာရိကံ စရမာေန ဒါနံ ဒႆာမ၊ သီလံ ရကၡိႆာမ၊ ပူဇံ ကရိႆာမာ''တိ ဧေကာပိ အဝတြာ ေတသု ဧေကာ တာဝ ဧဝမာဟ -- ''တိခိဏသုရံ ပိဝႏၲာ မဓုရမံသံ ခါဒႏၲာ ဝိစရိႆာမ၊ ဣဒံ အမွာကံ ဇီဝိတဖလ''ႏၲိ။ အပေရာပိ ဧဝမာဟ -- ''ေဒဝသိကံ တိဝႆိကဂႏၶသာလိဘတၱံ နာနဂၢရေသဟိ ဘုၪၨႏၲာ ဝိစရိႆာမာ''တိ။ အပေရာပိ ဧဝမာဟ -- ''နာနပၸကာရံ ပူဝခဇၨကဝိကတႎ ပစာေပတြာ ခါဒႏၲာ ဝိစရိႆာမာ''တိ။ အပေရာပိ ဧဝမာဟ -- ''သမၼာ မယံ အညံ ကိၪၥိ န ကရိႆာမ၊ 'ဓနံ ဒႆာမာ'တိ ဝုေတၱ အနိစၧမာနာ ဣတၳီ နာမ နတၳိ၊ တသၼာ ဓေနန ပေလာေဘတြာ ပါရဒါရိကကမၼံ ကရိႆာမာ''တိ။ ''သာဓု၊ သာဓူ''တိ သေဗၺဝ တႆ ကထာယ အ႒ံသု။

 ေတ တေတာ ပ႒ာယ အဘိ႐ူပါနံ ဣတၳီနံ ဓနံ ေပေသတြာ ဝီသတိဝႆသဟႆာနိ ပါရဒါရိကကမၼံ ကတြာ ကာလံ ကတြာ အဝီစိနိရေယ နိဗၺတၱာ။ ေတ ဧကံ ဗုဒၶႏၲရံ နိရေယ ပစၥိတြာ တတၳ ကာလံ ကတြာ ပကၠာဝေသေသန သ႒ိေယာဇနိကာယ ေလာဟကုမ႓ိယာ နိဗၺတၱိတြာ တႎသာယ ဝႆသဟေႆဟိ ဟ႒ိမတလံ ပတြာ ပုနပိ တႎသာယ ဝႆသဟေႆဟိ ေလာဟကုမ႓ိမုခံ ပတြာ ဧေကကံ ဂါထံ ဝတၱဳကာမာ ဟုတြာ ဝတၱဳံ အသေကၠာႏၲာ ဧေကကံ အကၡရံ ဝတြာ ပုန ပရိဝတၱိတြာ၊ ေလာဟကုမ႓ိေမဝ ပဝိ႒ာ။ ''ဝေဒဟိ၊ မဟာရာဇ၊ ပဌမံ ေတ ကႎ သေဒၵါ နာမ သုေတာ''တိ? ''ဒု-ဣတိ၊ ဘေႏၲ''တိ။ သတၳာ ေတန အပရိပုဏၰံ ကတြာ ဝုတၱံ ဂါထံ ပရိပုဏၰံ ကတြာ ဒေႆေႏၲာ ဧဝမာဟ --

 ''ဒုဇၨီဝိတမဇီဝိမွ၊ ေယ သေႏၲ န ဒဒမွေသ။

 ဝိဇၨမာေနသု ေဘာေဂသု၊ ဒီပံ နာကမွ အတၱေနာ''တိ။ (ဇာ၊ ၁။၄။၅၃၊ ေပ၊ ဝ၊ ၈ဝ၄)။

 အထ ရေညာ ဣမိႆာ ဂါထာယ အတၳံ ပကာေသတြာ၊ ''ကႎ ေတ၊ မဟာရာဇ၊ ဒုတိယသေဒၵါ တတိယသေဒၵါ စတုတၳသေဒၵါ သုေတာ''တိ ပုစၧိတြာ ''ဧဝံ နာမာ''တိ ဝုေတၱ အဝေသသံ ပရိပူေရေႏၲာ --

 ''သ႒ိဝႆသဟႆာနိ၊ ပရိပုဏၰာနိ သဗၺေသာ။

 နိရေယ ပစၥမာနာနံ၊ ကဒါ အေႏၲာ ဘဝိႆတိ။

 ''နတၳိ (ဓမၼ၊႒၊၁၊၂၈၈ အေႏၲာ ကုေတာ အေႏၲာ၊ န အေႏၲာ ပဋိဒိႆတိ။

 တဒါ ဟိ ပကတံ ပါပံ၊ မမ တုယွၪၥ မာရိသာ။

 ''ေသာဟံ ႏူန ဣေတာ ဂႏ႖ာ၊ ေယာနႎ လဒၶါန မာႏုသႎ။

 ဝဒညဴ သီလသမၸေႏၷာ၊ ကာဟာမိ ကုသလံ ဗဟု''ႏၲိ။ (ဇာ၊ ၁။၄။၅၄-၅၆၊ ေပ၊ ဝ၊ ၈ဝ၂၊ ၈ဝ၃၊ ၈ဝ၅) --

 ပဋိပါဋိယာ ဣမာ ဂါထာ ဝတြာ တာသံ အတၳံ ပကာေသတြာ ''ဣတိ ေခါ၊ မဟာရာဇ၊ ေတ စတၱာေရာ ဇနာ ဧေကကံ ဂါထံ ဝတၱဳကာမာပိ ဝတၱဳံ အသေကၠာႏၲာ ဧကကေမဝ အကၡရံ ဝတြာ ပုန ေလာဟကုမ႓ိေမဝ ပဝိ႒ာ''တိ အာဟ။

      ရညာ ကိရ ပေသနဒိေကာသေလန တႆ သဒၵႆ သုတကာလေတာ ပ႒ာယ ေတ ေဟ႒ာ ဘႆႏၲိ ဧဝ၊ အဇၨာပိ ဧကံ ဝႆသဟႆံ နာတိကၠမႏၲိ။ ရေညာ တံ ေဒသနံ သုတြာ မဟာသံေဝေဂါ ဥပၸဇၨိ။ ေသာ ''ဘာရိယံ ဝတိဒံ ပါရဒါရိကကမၼံ နာမ၊ ဧကံ ကိရ ဗုဒၶႏၲရံ နိရေယ ပစၥိတြာ တေတာ စုတာ သ႒ိေယာဇနိကာယ ေလာဟကုမ႓ိယာ နိဗၺတၱိတြာ တတၳ သ႒ိဝႆသဟႆာနိ ပစၥိတြာ ဧဝမၸိ ေနသံ ဒုကၡာ မုစၥနကာေလာ န ပညာယတိ၊ အဟမၸိ ပရဒါေရ သိေနဟံ ကတြာ သဗၺရတၱႎ နိဒၵံ န လဘႎ၊ ဣဒါနိ ဣေတာ ပ႒ာယ ပရဒါေရ မာနသံ န ဗႏၶိႆာမီ''တိ စိေႏၲတြာ တထာဂတံ အာဟ -- ''ဘေႏၲ၊ အဇၨ ေမ ရတၱိယာ ဒီဃဘာေဝါ ဉာေတာ''တိ။ ေသာပိ ပုရိေသာ တေတၳဝ နိသိေႏၷာ တံ ကထံ သုတြာ ''လေဒၶါ ေမ ဗလဝပၸစၥေယာ''တိ သတၳာရံ အာဟ -- ''ဘေႏၲ၊ ရညာ တာဝ အဇၨ ရတၱိယာ ဒီဃဘာေဝါ ဉာေတာ၊ အဟံ ပန ဟိေယ်ာ သယေမဝ ေယာဇနႆ ဒီဃဘာဝံ အညာသိ''ႏၲိ။ သတၳာ ဒြိႏၷမၸိ ကထံ သံသႏၵိတြာ ''ဧကစၥႆ ရတၱိ ဒီဃာ ေဟာတိ၊ ဧကစၥႆ ေယာဇနံ ဒီဃံ ေဟာတိ၊ ဗာလႆ ပန သံသာေရာ ဒီေဃာ ေဟာတီ''တိ ဝတြာ ဓမၼံ ေဒေသေႏၲာ ဣမံ ဂါထမာဟ --

 ၆ဝ။ ''ဒီဃာ ဇာဂရေတာ ရတၱိ၊ ဒီဃံ သႏၲႆ ေယာဇနံ။

 ဒီေဃာ ဗာလာန သံသာေရာ၊ သဒၶမၼံ အဝိဇာနတ''ႏၲိ။

 တတၳ ဒီဃာတိ ရတၱိ နာေမသာ တိယာမမတၱာဝ၊ ဇာဂရႏၲႆ ပန ဒီဃာ ေဟာတိ၊ ဒြိဂုဏတိဂုဏာ ဝိယ ဟုတြာ ခါယတိ။ တႆာ ဒီဃဘာဝံ အတၱာနံ မကၤုဏသံဃႆ ဘတၱံ ကတြာ ယာဝ သူရိယုဂၢမနာ သမၸရိဝတၱကံ ေသမာေနာ (ဓမၼ၊႒၊၁၊၂၈၉ မဟာကုသီေတာပိ၊ သုေဘာဇနံ ဘုၪၨိတြာ သိရိသယေန သယမာေနာ ကာမေဘာဂီပိ န ဇာနာတိ၊ သဗၺရတၱႎ ပန ပဓာနံ ပဒဟေႏၲာ ေယာဂါဝစေရာ စ၊ ဓမၼကထံ ကေထေႏၲာ ဓမၼကထိေကာ စ၊ အာသနသမီေပ ဌတြာ ဓမၼံ သုဏေႏၲာ စ၊ သီသေရာဂါဒိဖုေ႒ာ ဝါ ဟတၳပါဒေစၧဒနာဒႎ ပေတၱာ ဝါ ေဝဒနာဘိဘူေတာ စ၊ ရတၱႎ မဂၢပဋိပေႏၷာ အဒၶိေကာ စ ဇာနာတိ။ ေယာဇနႏၲိ ေယာဇနမၸိ စတုဂါဝုတမတၱေမဝ၊ သႏၲႆ ပန ကိလႏၲႆ ဒီဃံ ေဟာတိ၊ ဒြိဂုဏတိဂုဏံ ဝိယ ခါယတိ။ သကလဒိဝသဥႇိ မဂၢံ ဂႏ႖ာ ကိလေႏၲာ ပဋိပထံ အာဂစၧႏၲံ ဒိသြာ ''ပုရေတာ ဂါေမာ ကီဝဒူေရာ''တိ ပုစၧိတြာ ''ေယာဇန''ႏၲိ ဝုေတၱ ေထာကံ ဂႏ႖ာ အပရမၸိ ပုစၧိတြာ ေတနာပိ ''ေယာဇန''ႏၲိ ဝုေတၱ ပုန ေထာကံ ဂႏ႖ာ အပရမၸိ ပုစၧတိ။ ေသာပိ ''ေယာဇန''ႏၲိ ဝဒတိ။ ေသာ ပုစၧိတပုစၧိတာ ေယာဇနေႏၲဝ ဝဒႏၲိ၊ ဒီဃံ ဝတိဒံ ေယာဇနံ၊ ဧကေယာဇနံ ေဒြ တီဏိ ေယာဇနာနိ ဝိယ မေညတိ။ ဗာလာနႏၲိ ဣဓေလာကပရေလာကတၳံ ပန အဇာနႏၲာနံ ဗာလာနံ သံသာရဝ႗ႆ ပရိယႏၲံ ကာတုံ အသေကၠာႏၲာနံ ယံ သတၱတႎသေဗာဓိပကၡိယေဘဒံ သဒၶမၼံ ဉတြာ သံသာရႆ အႏၲံ ကေရာႏၲိ၊ တံ သဒၶမၼံ အဝိဇာနတံ သံသာေရာ ဒီေဃာ နာမ ေဟာတိ။ ေသာ ဟိ အတၱေနာ ဓမၼတာယ ဧဝ ဒီေဃာ နာမ။ ဝုတၱမၸိ ေစတံ -- ''အနမတေဂၢါယံ၊ ဘိကၡေဝ၊ သံသာေရာ၊ ပုဗၺာ ေကာဋိ န ပညာယတီ''တိ (သံ၊ နိ၊ ၂။၁၂၄)။ ဗာလာနံ ပန ပရိယႏၲံ ကာတုံ အသေကၠာႏၲာနံ အတိဒီေဃာေယဝါတိ။

 ေဒသနာဝသာေန ေသာ ပုရိေသာ ေသာတာပတၱိဖလံ ပေတၱာ၊ အေညပိ ဗဟူ ေသာတာပတၱိဖလာဒီနိ ပတၱာ။ မဟာဇနႆ သာတၳိကာ ဓမၼေဒသနာ ဇာတာတိ။

 ရာဇာ သတၳာရံ ဝႏၵိတြာ ဂစၧေႏၲာေယဝ ေတ သေတၱ ဗႏၶနာ ေမာေစသိ။ တတၳ ဣတၳိပုရိသာ ဗႏၶနာ မုတၱာ သီသံ ႏွတြာ သကာနိ ေဂဟာနိ ဂစၧႏၲာ ''စိရံ ဇီဝတု ေနာ၊ အယ်ာ၊ မလႅိကာ ေဒဝီ၊ တံ နိႆာယ ဇီဝိတံ လဘိမွာ''တိ မလႅိကာယ ဂုဏကထံ ကထယႎသု။ သာယႏွသမေယ ဘိကၡဴ ဓမၼသဘာယံ ကထံ သမု႒ာေပသုံ -- ''အေဟာ ပ႑ိတာ ဝတာယံ၊ မလႅိကာ၊ အတၱေနာ ပညံ နိႆာယ ဧတၱကႆ ဇနႆ ဇီဝိတဒါနံ အဒါသီ''တိ။ သတၳာ ဂႏၶကုဋိယံ နိသိေႏၷာဝ ေတသံ ဘိကၡဴနံ ကထံ သုတြာ ဂႏၶကုဋိေတာ နိကၡမိတြာ ဓမၼသဘံ ပဝိသိတြာ ပညေတၱ အာသေန နိသီဒိတြာ ''ကာယ ႏုတၳ၊ ဘိကၡေဝ၊ ဧတရဟိ ကထာယ (ဓမၼ၊႒၊၁၊၂၉ဝ သႏၷိသိႏၷာ''တိ ပုစၧိတြာ ''ဣမာယ နာမာ''တိ ဝုေတၱ၊ ''န၊ ဘိကၡေဝ၊ မလႅိကာ၊ ဣဒါေနဝ အတၱေနာ ပညံ နိႆာယ မဟာဇနႆ ဇီဝိတဒါနံ ေဒတိ၊ ပုေဗၺပိ အဒါသိေယဝါ''တိ ဝတြာ တမတၳံ ပကာသေႏၲာ အတီတံ အာဟရိ --

 အတီေတ ဗာရာဏသိယံ ရေညာ ပုေတၱာ ဧကံ နိေျဂာဓ႐ုကၡံ ဥပသကၤမိတြာ တတၳ နိဗၺတၱာယ ေဒဝတာယ အာယာစိ -- ''သာမိ ေဒဝရာဇ၊ ဣမသၼႎ ဇမၺဳဒီေပ ဧကသတရာဇာေနာ ဧကသတအဂၢမေဟသိေယာ၊ သစာဟံ ပိတု အစၥေယန ရဇၨံ လဘိႆာမီ၊ ဧေတသံ ဂလေလာဟိေတန ဗလႎ ကရိႆာမီ''တိ။ ေသာ ပိတရိ ကာလကေတ ရဇၨံ ပတြာ ''ေဒဝတာယ ေမ အာႏုဘာေဝန ရဇၨံ ပတၱံ၊ ဗလိမႆာ ကရိႆာမီ''တိ မဟတိယာ ေသနာယ နိကၡမိတြာ ဧကံ ရာဇာနံ အတၱေနာ ဝေသ ဝေတၱတြာ ေတန သဒၶႎ အပရမၸိ အပရမၸီတိ သေဗၺ ရာဇာေနာ အတၱေနာ ဝေသ ကတြာ သဒၶႎ အဂၢမေဟသီဟိ အာဒါယ ဂစၧေႏၲာ ဥဂၢေသနႆ နာမ သဗၺကနိ႒ႆ ရေညာ ဓမၼဒိႏၷာ နာမ အဂၢမေဟသီ ဂ႐ုဂဗ႓ာ၊ တံ ၾသဟာယ အာဂႏ႖ာ ''ဧတၱကဇနံ ဝိသပါနကံ ပါေယတြာ မာေရႆာမီ''တိ ႐ုကၡမူလံ ေသာဓာေပသိ။ ေဒဝတာ စိေႏၲသိ -- ''အယံ ရာဇာ ဧတၱေက ရာဇာေနာ ဂဏွေႏၲာ 'မံ နိႆာယ ဂဟိတာ ဣေမ'တိ စိေႏၲတြာ ေတသံ ဂလေလာဟိေတန မယွံ ဗလႎ ကာတုကာေမာ၊ သေစ ပနာယံ ဧေတ ဃာေတႆတိ၊ ဇမၺဳဒီေပ ရာဇဝံေသာ ဥပစၧိဇၨိႆတိ၊ ႐ုကၡမူေလပိ၊ ေမ အသုစိ ဘဝိႆတိ၊ သကၡိႆာမိ ႏု ေခါ ဧတံ နိဝါေရတု''ႏၲိ။ သာ ဥပဓာေရႏၲီ ''နာဟံ သကၡိႆာမီ''တိ ဉတြာ အညမၸိ ေဒဝတံ ဥပသကၤမိတြာ ဧတမတၳံ အာေရာေစတြာ ''တြံ သကၡိႆသီ''တိ အာဟ။ တာယပိ ပဋိကၡိတၱာ အညမၸိ အညမၸီတိ ဧဝံ သကလစကၠဝါဠေဒဝတာေယာ ဥပသကၤမိတြာ တာဟိပိ ပဋိကၡိတၱာ စတုႏၷံ မဟာရာဇူနံ သႏၲိကံ ဂႏ႖ာ ''မယံ န သေကၠာမ၊ အမွာကံ ပန ရာဇာ အေမွဟိ ပုေညန စ ပညာယ စ ဝိသိေ႒ာ၊ တံ ပုစၧာ''တိ ေတဟိပိ ပဋိကၡိတၱကာေလ သကၠံ ဥပသကၤမိတြာ တမတၳံ အာေရာေစတြာ၊ ''ေဒဝ၊ တုေမွသု အေပၸါႆုကၠတံ အာပေႏၷသု ခတၱိယဝံေသာ ဥပစၧိဇၨိႆတိ၊ တႆ ပဋိသရဏံ ေဟာထာ''တိ အာဟ။ သေကၠာ ''အဟမၸိ နံ ပဋိဗာဟိတုံ န သကၡိႆာမိ၊ ဥပါယံ ပန ေတ ဝကၡာမီ''တိ ဝတြာ ဥပါယံ အာစိကၡိ -- ''ဂစၧ၊ တြံ ရေညာ ပႆႏၲေႆဝ ရတၱဝတၳံ နိဝါေသတြာ အတၱေနာ ႐ုကၡေတာ နိကၡမိတြာ ဂမနာကာရံ ဒေႆဟိ။ အထ တံ ရာဇာ 'ေဒဝတာ ဂစၧတိ၊ နိဝတၱာေပႆာမိ န'ႏၲိ နာနပၸကာေရန ယာစိႆတိ။ အထ နံ ဝေဒယ်ာသိ 'တြံ ဧကသတရာဇာေနာ (ဓမၼ၊႒၊၁၊၂၉၁ သဒၶႎ အဂၢမေဟသီဟိ အာေနတြာ ေတသံ ဂလေလာဟိေတန ဗလႎ ကရိႆာမီ'တိ မယွံ အာယာစိတြာ ဥဂၢေသနႆ ရေညာ ေဒဝႎ ၾသဟာယ အာဂေတာ၊ နာဟံ တာဒိသႆ မုသာဝါဒႆ ဗလႎ သမၸဋိစၧာမီ''တိ၊ ''ဧဝံ ကိရ ဝုေတၱ ရာဇာ တံ အာဏာေပႆတိ၊ သာ ရေညာ ဓမၼံ ေဒေသတြာ ဧတၱကႆ ဇနႆ ဇီဝိတဒါနံ ဒႆတီ''တိ။ ဣမိနာ ကာရေဏန သေကၠာ ေဒဝတာယ ဣမံ ဥပါယံ အာစိကၡိ။ ေဒဝတာ တထာ အကာသိ။

     ရာဇာပိ တံ အာဏာေပသိ။ သာ အာဂႏ႖ာ ေတသံ ရာဇူနံ ပရိယေႏၲ နိသိႏၷမၸိ အတၱေနာ ရာဇာနေမဝ ဝႏၵိ။ ရာဇာ ''မယိ သဗၺရာဇေဇ႒ေက ဌိေတ သဗၺကနိ႒ံ အတၱေနာ သာမိကံ ဝႏၵတီ''တိ တႆာ ကုဇၩိ။ အထ နံ သာ အာဟ -- ''ကႎ မယွံ တယိ ပဋိဗဒၶံ၊ အယံ ပန ေမ သာမိေကာ ဣႆရိယႆ ဒါယေကာ၊ ဣမံ အဝႏၵိတြာ ကသၼာ တံ ဝႏၵိႆာမီ''တိ? ႐ုကၡေဒဝတာ ပႆႏၲေႆဝ မဟာဇနႆ ''ဧဝံ၊ ဘေဒၵ၊ ဧဝံ၊ ဘေဒၵ''တိ ဝတြာ တံ ပုပၹမု႒ိနာ ပူေဇသိ။ ပုန ရာဇာ အာဟ -- ''သေစ မံ န ဝႏၵသိ၊ မယွံ ရဇၨသိရိဒါယိကံ ဧဝံ မဟာႏုဘာဝံ ေဒဝတံ ကသၼာ န ဝႏၵသီ''တိ? ''မဟာရာဇ၊ တယာ အတၱေနာ ပုေည ဌတြာ ရာဇာေနာ ဂဟိတာ၊ န ေဒဝတာယ ဂေဟတြာ ဒိႏၷာ''တိ။ ပုနပိ တံ ေဒဝတာ ''ဧဝံ၊ ဘေဒၵ၊ ဧဝံ၊ ဘေဒၵ''တိ ဝတြာ တေထဝ ပူေဇသိ။ ပုန သာ ရာဇာနံ အာဟ -- ''တြံ 'ေဒဝတာယ ေမ ဧတၱကာ ရာဇာေနာ ဂေဟတြာ ဒိႏၷာ'တိ ဝေဒသိ၊ ဣဒါနိ ေတ ေဒဝတာယ ဥပရိ ဝါမပေႆ ႐ုေကၡာ အဂၢိနာ ဒေၯာ၊ သာ တံ အဂၢႎ နိဗၺာေပတုံ ကသၼာ နာသကၡိ၊ ယဒိ ဧဝံ မဟာႏုဘာဝါ''တိ။ ပုနပိ တံ ေဒဝတာ ''ဧဝံ၊ ဘေဒၵ၊ ဧဝံ၊ ဘေဒၵ''တိ ဝတြာ တေထဝ ပူေဇသိ။

      သာ ကထယမာနာ ဌိတာ ေရာဒိ ေစဝ ဟသိ စ။ အထ နံ ရာဇာ ''ကႎ ဥမၼတၱိကာသီ''တိ အာဟ။ ''ကသၼာ ေဒဝ ဧဝံ ဝေဒသိ''? ''န မာဒိသိေယာ ဥမၼတၱိကာ ေဟာႏၲီ''တိ။ အထ ''နံ ကႎ ကာရဏာ ေရာဒသိ ေစဝ ဟသသိ စာ''တိ? ''သုဏာဟိ၊ မဟာရာဇ၊ အဟဥႇိ အတီေတ ကုလဓီတာ ဟုတြာ ပတိကုေလ ဝသႏၲီ သာမိကႆ သဟာယကံ ပါဟုနကံ အာဂတံ ဒိသြာ တႆ ဘတၱံ ပစိတုကာမာ 'မံသံ အာဟရာ'တိ ဒါသိယာ ကဟာပဏံ ဒတြာ တာယ မံသံ အလဘိတြာ အာဂတာယ 'နတၳိ မံသ'ႏၲိ ဝုေတၱ ေဂဟႆ ပစၧိမဘာေဂ သယိတာယ ဧဠိကာယ သီသံ ဆိႏၵိတြာ ဘတၱံ သမၸာေဒသႎ။ သာဟံ ဧကိႆာယ ဧဠိကာယ သီသံ ဆိႏၵိတြာ နိရေယ ပစၥိတြာ ပကၠာဝေသေသန တႆာ ေလာမဂဏနာယ သီသေစၧဒံ ပါပုဏႎ၊ 'တြံ ဧတၱကံ ဇနံ ဝဓိတြာ ကဒါ ဒုကၡာ (ဓမၼ၊႒၊၁၊၂၉၂ မုစၥိႆသီ'တိ ဧဝမဟံ တဝ ဒုကၡံ အႏုႆရႏၲီ ေရာဒိ''ႏၲိ ဝတြာ ဣမံ ဂါထမာဟ --

 ''ဧကိႆာ ကဏၭံ ေဆတြာန၊ ေလာမဂဏနာယ ပစၥိသံ။

 ဗဟူနံ ကေဏၭ ေဆတြာန၊ ကထံ ကာဟသိ ခတၱိယာ''တိ။

      အထ ''ကသၼာ တြံ ဟသသီ''တိ? '''ဧတသၼာ ဒုကၡာ မုတၱာမွီ'တိ တုႆိတြာ၊ မဟာရာဇာ''တိ။ ပုနပိ တံ ေဒဝတာ ''ဧဝံ၊ ဘေဒၵ၊ ဧဝံ၊ ဘေဒၵ''တိ ဝတြာ ပုပၹမု႒ိနာ ပူေဇသိ။ ရာဇာ ''အေဟာ ေမ ဘာရိယံ ကတံ ကမၼံ၊ အယံ ကိရ ဧကံ ဧဠိကံ ဝဓိတြာ နိရေယ ပကၠာဝေသေသန တႆာ ေလာမဂဏနာယ သီသေစၧဒံ ပါပုဏိ၊ အဟံ ဧတၱကံ ဇနံ ဝဓိတြာ ကဒါ ေသာတၳႎ ပါပုဏိႆာမီ''တိ သေဗၺ ရာဇာေနာ ေမာေစတြာ အတၱေနာ မဟလႅကတေရ ဝႏၵိတြာ ဒဟရဒဟရာနံ အၪၨလႎ ပဂၢယွ သေဗၺ ခမာေပတြာ သကသက႒ာနေမဝ ပဟိဏိ။

      သတၳာ ဣမံ ဓမၼေဒသနံ အာဟရိတြာ ''ဧဝံ၊ ဘိကၡေဝ၊ န ဣဒါေနဝ၊ မလႅိကာ ေဒဝီ၊ အတၱေနာ ပညံ နိႆာယ မဟာဇနႆ ဇီဝိတဒါနံ ေဒတိ၊ ပုေဗၺပိ အဒါသိေယဝါ''တိ ဝတြာ အတီတံ သေမာဓာေနသိ -- ''တဒါ ဗာရာဏသိရာဇာ ပေသနဒိ ေကာသေလာ အေဟာသိ၊ ဓမၼဒိႏၷာ၊ ေဒဝီ မလႅိကာ၊ ႐ုကၡေဒဝတာ အဟေမဝါ''တိ။ ဧဝံ အတီတံ သေမာဓာေနတြာ ပုန ဓမၼံ ေဒေသေႏၲာ၊ ''ဘိကၡေဝ၊ ပါဏာတိပါေတာ နာမ န ကတၱဗၺယုတၱေကာ။ ပါဏာတိပါတိေနာ ဟိ ဒီဃရတၱံ ေသာစႏၲီ''တိ ဝတြာ ဣမာ ဂါထာ အာဟ --

 ''ဣဓ ေသာစတိ ေပစၥ ေသာစတိ၊

 ပါပကာရီ ဥဘယတၳ ေသာစတိ။

 ေသာ ေသာစတိ ေသာ ဝိဟညတိ၊

 ဒိသြာ ကမၼကိလိ႒မတၱေနာ''တိ။ (ဓ၊ ပ၊ ၁၅)။

 ''ဧဝံ ေစ သတၱာ ဇာေနယ်ဳံ၊ ဒုကၡာယံ ဇာတိသမ႓ေဝါ။

 န ပါေဏာ ပါဏိနံ ဟေည၊ ပါဏဃာတီ ဟိ ေသာစတီ''တိ။ (ဇာ၊ ၁။၁။၁၈)။

The king who craved for another man's wife (Pasenadi)

         One day king Pasenadi, while going out in the city, happened to see a beautiful young woman standing at the window of her house and he instantly fell in love with her. So the king tried to find ways and means of getting her. Finding that she was a married woman, he sent for her husband and made him serve at the palace. Later, the king sent the husband on an impossible mission. The young man had to go to an underground world to collect some lotus flowers and some red earth and return to Savatthi the same evening, in time for the king's bath. The king's intention was to kill the husband if he failed to arrive back in time, and to take the wife for himself.

         Hurriedly taking a food packet from his wife, the young man set out on his mission. On the way, he shared his food with a traveller. He then threw some rice into the water and said loudly, 'O guardian spirits and nagas inhabiting this river! King Pasenadi has commanded me to get some lotus flowers and red earth for him. I have today shared my food with a traveller; I have also fed the fish in the river; I now share with you the merits of the good deeds I have done today. Please get the lotus and red earth for me.' A supernatural being, hearing him, took the appearance of an old man and brought the lotus flower and the red earth.

          That evening, King Pasenadi, fearing that the young husband might arrive back in time, had the city-gates closed early. The young man, finding the city-gates closed, placed the red earth on the city wall and stuck the flowers on the earth. Then he declared loudly, 'O citizens! Be my witnesses! I have today accomplished my mission in time as instructed. The king without any justification, plans to kill me.' After that, the young man left for Jetavana monastery to take shelter and find solace in the peaceful atmosphere there.

          Meanwhile, the king, obsessed with his desire, could not sleep, and kept thinking about how he would get rid of the husband in the morning and take his wife. About midnight, he heard some eerie sounds. The king was frightened and did not know what to do. Queen Mallika, the chief consort, advised the king to seek the advice of the Buddha. The Buddha explained that the eerie sounds came from four men who had lived an earthly existence during the time of the previous Buddha. They were now suffering in hell due to the bad kamma that they had accumulated because of sexual misconduct. The king came to realise the depravity of his own actions and the severity of the effect of bad kamma. He decided he would no longer crave for another man's wife. 'After all, it was on account of my intense desire for another man's wife that I was tormented and could not sleep the whole of last night,' he reflected. Then King Pasenadi said to the Buddha, 'Venerable Sir, now I know how long the night is for one who cannot sleep.' The young man who was close at hand also said, 'Venerable Sir, because I had travelled a long distance yesterday, I, too, know how long the journey is to one who is weary.' So both the king and his subject benefited from their experiences. Then the Buddha said, 'Long is Samsara to the foolish who know not the Sublime Truth.'

ခရီးသည္

အထုပ္ေလးေတြ ကိုယ္စီထမ္းပါလို႕

လာလမ္းကိုတဲ့ သူျပန္ရြယ္

မလုံ႕တလုံ ၿခံဳထည္ပိုင္းရယ္နဲ႕

ခရီးသည္ ဘယ္မွာအိပ္ပါ့မယ္

မိုးရိပ္လွတယ္။

-အထုပ္ကိုယ္စီ၊ ပိုက္ကာခ်ီ၊ လာလမ္းဆီသို႕ သြားၾကတယ္။

-ေနပူမိုးရြာ၊ ထီးမပါ၊ ႀကီးစြာဒုုကၡ ႀကံဳရတယ္။

-မလုံ႕တလုံ၊ ၀တ္သိုင္းၿခံဳ၊ ဘယ္ဘုံတိုင္သုိ႕ သြားပါ့မယ္။

-မိုးရိပ္လွၿပီ၊ ခရီးသည္၊ ဘယ္ဆီဘ၀နားပါ့မယ္။

ဒါနမပါ၊ ခရီးမွာ၊ ရိကၡာျပတ္သူ ပမာတူ။

သီလမပါ၊ ခရီးမွာ၊ က်ိဳးကာေျခမူ ပမာတူ။

ဘာ၀နာမပါ၊ ခရီးမွာ၊ မ်က္စိကန္းသူ ပမာတူ။

သံသရာလမ္း၊ မပင္ပန္း၊ ေျဖာင့္တန္းသြားလုိသူ။

ကုသိုလ္ရိကၡာ၊ စုေဆာင္းပါ၊ ခ်မ္းသာမ်ားဖိုလ္လူ။