ဘာ၀နာ002

Dunniggahassa lahuno
yattha kama nipatino

Cittassa damatho sadhu
cittam dantam sukhavaham.

''ဒုႏၷိဂၢဟႆ လဟုေနာ၊ ယတၳကာမနိပါတိေနာ။

 စိတၱႆ ဒမေထာ သာဓု၊ စိတၱံ ဒႏၲံ သုခါဝဟ''ႏၲိ။

 The mind is difficult to control; swiftly and lightly, 

it moves and lands wherever it pleases.

It is good to tame the mind, for a well-tamed mind brings happiness. 

ႏိွမ္နင္းရန္ ခဲယဥ္း၊ အျဖစ္အပ်က္အလြန္ျမန္၊ မ်ိဳးႏြယ္နိမ့္ျမင့္ သင့္မသင့္ကို ခ်င့္တြက္မရိွ
ေတြ႕မိေတြ႕ရာကာမဂုဏ္မွာ က်ေရာက္ေလ့ရိွေသာစိတ္ကို ဆုံးမျခင္းသည္
အလြန္ေကာင္းျမတ္သည္။ ဆုံးမ၍ ယဥ္းေက်းေသာစိတ္သည္ ခ်မ္းသာကိုေဆာင္တတ္သည္။

         အညတရဘိကၡဳဝတၳဳ

      ဒုႏၷိဂၢဟႆ လဟုေနာတိ ဣမံ ဓမၼေဒသနံ သတၳာ သာဝတၳိယံ ေဇတဝေန ဝိဟရေႏၲာ အညတရံ ဘိကၡဳံ အာရဗ႓ ကေထသိ။

       ေကာသလရေညာ (ဓမၼ၊႒၊၁၊၁၈၄ ကိရ ဝိဇိေတ ပဗၺတပါေဒ မာတိကဂါေမာ နာမ ဧေကာ ဃနဝါေသာ ဂါေမာ အေဟာသိ။ အေထကဒိဝသံ သ႒ိမတၱာ ဘိကၡဴ သတၳဳ သႏၲိေက ယာဝ အရဟတၱာ ကမၼ႒ာနံ ကထာေပတြာ တံ ဂါမံ ဂႏ႖ာ ပိ႑ာယ ပဝိသႎသု။ အထ ေန ေယာ တႆ ဂါမႆ သာမိေကာ မာတိေကာ နာမ၊ တႆ မာတာ ဒိသြာ ေဂေဟ နိသီဒါေပတြာ နာနဂၢရေသန ယာဂုဘေတၱန ပရိဝိသိတြာ၊ ''ဘေႏၲ၊ ကတၳ ဂႏၲဳကာမာ''တိ ပုစၧိ။ ''ယထာ ဖာသုက႒ာနံ မဟာဥပါသိေက''တိ။ သာ ''ဝႆာဝါသ႒ာနံ၊ အယ်ာ၊ ပရိေယသႏၲိ မေည''တိ ဉတြာ ပါဒမူေလ နိပဇၨိတြာ၊ ''သေစ၊ အယ်ာ၊ ဣမံ ေတမာသံ ဣဓ ဝသိႆႏၲိ၊ အဟံ တီဏိ သရဏာနိ၊ ပၪၥ သီလာနိ ဂေဟတြာ ဥေပါသထကမၼံ ကရိႆာမီ''တိ အာဟ။ ဘိကၡဴ ''မယံ ဣမံ နိႆာယ ဘိကၡာယ အကိလမႏၲာ ဘဝနိႆရဏံ ကာတုံ သကၡိႆာမာ''တိ အဓိဝါသယႎသု။ သာ ေတသံ ဝသန႒ာနံ ဝိဟာရံ ပဋိဇဂၢိတြာ အဒါသိ။

      ေတ တေတၳဝ ဝသႏၲာ ဧကဒိဝသံ သႏၷိပတိတြာ အညမညံ ၾသဝဒႎသု၊ ''အာဝုေသာ၊ အေမွဟိ ပမာဒစာရံ စရိတုံ န ဝ႗တိ။ အမွာကဥႇိ သကေဂဟံ ဝိယ အ႒ မဟာနိရယာ ဝိဝဋဒြါရာေယဝ၊ ဓရမာနကဗုဒၶႆ ေခါ ပန သႏၲိေက ကမၼ႒ာနံ ဂေဟတြာ မယံ အာဂတာ၊ ဗုဒၶါ စ နာမ ပဒါႏုပဒိကံ ဝိစရေႏၲနာပိ သေဌန အာရာေဓတုံ န သကၠာ၊ ယထာဇၩာသေယေနဝ အာရာေဓတုံ သကၠာ၊ အပၸမတၱာ ေဟာထ၊ ဒြီဟိ ဧက႒ာေန န ဌာတဗၺံ၊ န နိသီဒိတဗၺံ၊ သာယံ ေခါ ပန ေထ႐ူပ႒ာနကာေလ ပါေတာဝ ဘိကၡာစာရကာေလ ဧကေတာ ဘဝိႆာမ၊ ေသသကာေလ ေဒြ ဧကေတာ န ဘဝိႆာမ၊ အပိစ ေခါ ပန အဖာသုေကန ဘိကၡဳနာ အာဂႏ႖ာ ဝိဟာရမေဇၩ ဃ႑ိယာ ပဟတာယ ဃ႑ိသညာယ အာဂႏ႖ာ တႆ ေဘသဇၨံ ကရိႆာမာ''တိ။

         ေတသု ဧဝံ ကတိကံ ကတြာ ဝိဟရေႏၲသု ဧကဒိဝသံ သာ ဥပါသိကာ သပၸိေတလဖာဏိတာဒီနိ ဂါဟာေပတြာ ဒါသဒါသိကမၼကရာဒီဟိ ပရိဝုတာ သာယႏွသမေယ တံ ဝိဟာရံ ဂႏ႖ာ ဝိဟာရမေဇၩ ဘိကၡဴ အဒိသြာ၊ ''ကဟံ ႏု ေခါ၊ အယ်ာ၊ ဂတာ''တိ ပုရိေသ ပုစၧိတြာ၊ ''အတၱေနာ အတၱေနာ ရတၱိ႒ာနဒိဝါ႒ာေနသု နိသိႏၷာ ဘဝိႆႏၲိ၊ အေယ်''တိ ဝုေတၱ၊ ''ကႎ ႏု ေခါ ကတြာ ဒ႒ဳံ (ဓမၼ၊႒၊၁၊၁၈၅ သကၡိႆာမီ''တိ အာဟ။ အထ နံ ဘိကၡဳသံဃႆ ကတိကဝတၱံ ဇာနနမႏုႆာ အာဟံသု -- ''ဃ႑ိယာ ပဟတာယ သႏၷိပတိႆႏၲိ၊ အေယ်''တိ။ သာ စ ဃ႑ႎ ပဟရာေပသိ။ ဘိကၡဴ ဃ႑ိသဒၵံ သုတြာ၊ ''ကႆစိ အဖာသုကံ ဘဝိႆတီ''တိ သကသက႒ာေနဟိ နိကၡမိတြာ ဝိဟာရမေဇၩ သႏၷိပတႎသု။ ေဒြပိ ဇနာ ဧကမေဂၢနာဂတာ နာမ နတၳိ။ ဥပါသိကာ ဧေကက႒ာနေတာ ဧေကကေမဝ အာဂစၧႏၲံ ဒိသြာ၊ ''မမ ပုေတၱဟိ အညမညံ ကလေဟာ ကေတာ ဘဝိႆတီ''တိ စိေႏၲတြာ ဘိကၡဳသံဃံ ဝႏၵိတြာ ပုစၧိ -- ''ကလဟံ ႏု ေခါ၊ ဘေႏၲ၊ ကရိတၳာ''တိ? ''န ကေရာမ၊ မဟာဥပါသိေက''တိ။ ''သေစ ေဝါ၊ ဘေႏၲ၊ ကလေဟာ နတၳိ၊ အထ ကသၼာ ယထာ အမွာကံ ေဂဟံ အာဂစၧႏၲာ သေဗၺ ဧကေတာဝ အာဂစၧထ၊ ဧဝံ အနာဂႏ႖ာ ဧေကက႒ာနေတာ ဧေကကာဝ အာဂတာ''တိ? ''မဟာဥပါသိေက၊ ဧေကကသၼႎ ဌာေန နိသီဒိတြာ သမဏဓမၼံ ကရိမွာ''တိ။ ''ေကာ ဧသ၊ ဘေႏၲ၊ သမဏဓေမၼာ နာမာ''တိ? ''ဒြတၱႎသာကာေရ သဇၩာယံ ကေရာမ၊ အတၱဘာေဝ စ ခယဝယံ ပ႒ေပမ၊ မဟာဥပါသိေက''တိ။ ''ကႎ ပန၊ ဘေႏၲ၊ ဒြတၱႎသာကာေရ သဇၩာယံ ကာတုံ၊ အတၱဘာေဝ စ ခယဝယံ ပ႒ေပတုံ တုမွာကေမဝ ဝ႗တိ၊ ဥဒါဟု အမွာကမၸီတိ၊ ကႆစိပိ အဝါရိေတာ ဧသ ဓေမၼာ၊ မဟာဥပါသိေက''တိ။ ''ေတန ဟိ၊ ဘေႏၲ၊ မယွမၸိ ဒြတၱႎသာကာရံ ေဒထ၊ အတၱဘာေဝ စ ခယဝယပ႒ပနံ အာစိကၡထာ''တိ။ ''ေတန ဟိ ဥဂၢဏွ၊ မဟာဥပါသိေက''တိ သဗၺံ ဥဂၢဏွာေပသုံ။

      သာ တေတာ ပ႒ာယ ဒြတၱႎသာကာေရ သဇၩာယံ ကတြာ အတၱနိ ခယဝယံ ပ႒ေပတြာ ေတဟိ ဘိကၡဴဟိ ပုေရတရေမဝ တေယာ မေဂၢ၊ တီဏိ စ ဖလာနိ ပါပုဏိ။ မေဂၢေနဝ စႆာ စတေႆာ ပဋိသမ႓ိဒါ ေလာကိယအဘိညာ စ အာဂမႎသု။ သာ မဂၢဖလသုခေတာ ဝု႒ာယ ဒိဗၺစကၡဳနာ ၾသေလာေကတြာ၊ ''ကဒါ ႏု ေခါ မမ ပုေတၱဟိ အယံ ဓေမၼာ အဓိဂေတာ''တိ ဥပဓာေရႏၲီ သေဗၺပိေမ သရာဂါ သေဒါသာ သေမာဟာ စ်ာနဝိပႆနာမတၱမၸိ ေတသံ နတၳိ၊ ''ကႎ ႏု ေခါ မယွံ ပုတၱာနံ အရဟတၱႆ ဥပနိႆေယာ အတၳိ၊ နတၳီ''တိ အာဝေဇၨတြာ၊ ''အတၳီ''တိ ဒိသြာ၊ ''ေသနာသနသပၸါယံ ႏု ေခါ အတၳိ၊ နတၳီ''တိ အာဝေဇၨတြာ တမၸိ ဒိသြာ၊ ''ပုဂၢလသပၸါယံ ႏု ေခါ လဘႏၲိ၊ န လဘႏၲီ''တိ အာဝေဇၨသိ၊ ပုဂၢလသပၸါယမၸိ ဒိသြာ၊ ''အာဟာရသပၸါယံ ႏု ေခါ လဘႏၲိ၊ န လဘႏၲီ''တိ ဥပဓာေရႏၲီ ''အာဟာရသပၸါယံ ေနသံ နတၳီ''တိ ဒိသြာ တေတာ ပ႒ာယ နာနာဝိဓံ ယာဂုံ၊ အေနကပၸကာရံ ခဇၨကံ၊ နာနဂၢရသၪၥ ေဘာဇနံ သမၸာေဒတြာ ေဂေဟ ဘိကၡဴ နိသီဒါေပတြာ ဒကၡိေဏာဒကံ ဒတြာ၊ ''ဘေႏၲ (ဓမၼ၊႒၊၁၊၁၈၆၊ တုမွာကံ ယံ ယံ ႐ုစၥတိ၊ တံ တံ ဂေဟတြာ ပရိဘုၪၨထာ''တိ နိယ်ာေဒသိ။ ေတ ယထာ႐ုစိ ယာဂုအာဒီနိ ဂေဟတြာ ပရိဘုၪၨႏၲိ။ ေတသံ သပၸါယာဟာရံ လဘႏၲာနံ စိတၱံ ဧကဂၢံ အေဟာသိ။

 ေတ ဧကေဂၢန စိေတၱန ဝိပႆနံ ဝေၯတြာ န စိရေႆဝ သဟ ပဋိသမ႓ိဒါဟိ အရဟတၱံ ပတြာ စိႏၲယႎသု -- ''အေဟာ မဟာဥပါသိကာ အမွာကံ ပတိ႒ာ ဇာတာ၊ သေစ မယံ သပၸါယာဟာရံ န လဘိမွ၊ န ေနာ မဂၢဖလပဋိေဝေဓါ အဘဝိႆ၊ ဣဒါနိ ဝု႒ဝႆာ ပဝါေရတြာ သတၳဳ သႏၲိကံ ဂမိႆာမာ''တိ။ ေတ ''သတၳာရံ ဒ႒ဳကာမမွာ''တိ မဟာဥပါသိကံ အာပုစၧႎသု။ ''မဟာဥပါသိကာ သာဓု၊ အယ်ာ''တိ။ ေတ အႏုဂႏ႖ာ ပုနပိ၊ ''ဘေႏၲ၊ အေမွ ၾသေလာေကယ်ာထာ''တိ ဗဟူနိ ပိယဝစနာနိ ဝတြာ ပဋိနိဝတၱိ။ ေတပိ ေခါ ဘိကၡဴ သာဝတၳႎ ဂႏ႖ာ သတၳာရံ ဝႏၵိတြာ ဧကမႏၲံ နိသိႏၷာ ''ကစၥိ၊ ဘိကၡေဝ၊ ခမနီယံ၊ ကစၥိ ယာပနီယံ၊ န စ ပိ႑ေကန ကိလမိတၳာ''တိ ဝုေတၱ ''ခမနီယံ၊ ဘေႏၲ၊ ယာပနီယံ၊ ဘေႏၲ၊ ပိ႑ေကန ပန ေနဝ ကိလမိမွ။ အမွာကဥႇိ မာတိကမာတာ နာေမကာ ဥပါသိကာ စိတၱာစာရံ ဉတြာ၊ 'အေဟာ ဝတ ေနာ ဧဝ႐ူပံ နာမ အာဟာရံ ပဋိယာေဒယ်ာ'တိ စိႏၲိေတ ယထာစိႏၲိတံ အာဟာရံ ပဋိယာေဒတြာ အဒါသီ''တိ တႆာ ဂုဏကထံ ကထယႎသု။

        အညတေရာ ဘိကၡဳ တႆာ ဂုဏကထံ သုတြာ တတၳ ဂႏၲဳကာေမာ ဟုတြာ သတၳဳ သႏၲိေက ကမၼ႒ာနံ ဂေဟတြာ၊ ''ဘေႏၲ၊ တံ ဂါမံ ဂမိႆာမီ''တိ သတၳာရံ အာပုစၧိတြာ ေဇတဝနေတာ နိကၡမိတြာ အႏုပုေဗၺန တံ ဂါမံ ပတြာ ဝိဟာရံ ပဝိသနဒိဝေသေယဝ စိေႏၲသိ -- ''အယံ ကိရ ဥပါသိကာ စိႏၲိတစိႏၲိတံ ဇာနာတိ၊ အဟၪၥ မဂၢကိလေႏၲာ ဝိဟာရံ ပဋိဇဂၢိတုံ န သကၡိႆာမိ၊ အေဟာ ဝတ ေမ ဝိဟာရပဋိဇဂၢကံ မႏုႆံ ေပေသယ်ာ''တိ။ ဥပါသိကာ ေဂေဟ နိသိႏၷာဝ အာဝေဇၨႏၲီ တမတၳံ ဉတြာ၊ ''ဂစၧ၊ ဝိဟာရံ ပဋိဇဂၢိတြာ ဧဟီ''တိ မႏုႆံ ေပေသသိ။ ဣတေရာပိ ပါနီယံ ပိဝိတုကာေမာ ''အေဟာ ဝတ ေမ သကၡရပါနကံ ကတြာ ေပေသယ်ာ''တိ စိေႏၲသိ။ ဥပါသိကာ တမၸိ ေပေသသိ။ ေသာ ပုနဒိဝေသ ''ပါေတာဝ သိနိဒၶယာဂုံ ေမ သဥတၱရိဘဂႍ ေပေသတူ''တိ စိေႏၲသိ။ ဥပါသိကာ တထာ အကာသိ။ ေသာ ယာဂုံ ပိဝိတြာ၊ ''အေဟာ ဝတ ေမ ဧဝ႐ူပံ ခဇၨကံ ေပေသယ်ာ''တိ စိေႏၲသိ။ ဥပါသိကာ တမၸိ ေပေသသိ။ ေသာ စိေႏၲသိ -- ''အယံ ဥပါသိကာ မယာ သဗၺံ စိႏၲိတစိႏၲိတံ ေပေသသိ၊ အဟံ (ဓမၼ၊႒၊၁၊၁၈၇ ဧတံ ဒ႒ဳကာေမာ၊ အေဟာ ဝတ ေမ နာနဂၢရသေဘာဇနံ ဂါဟာေပတြာ သယေမဝ အာဂေစၧယ်ာ''တိ။ ဥပါသိကာ ''မမ ပုေတၱာ မံ ဒ႒ဳကာေမာ၊ အာဂမနံ ေမ ပစၥာသီသတီ''တိ ေဘာဇနံ ဂါဟာေပတြာ ဝိဟာရံ ဂႏ႖ာ တႆ အဒါသိ။ ေသာ ကတဘတၱကိေစၥာ ''မာတိကမာတာ နာမ တြံ၊ မဟာဥပါသိေက''တိ ပုစၧိ။ ''အာမ၊ တာတာ''တိ။ ''တြံ ပရစိတၱံ ဇာနာသီ''တိ? ''ကႎ မံ ပုစၧသိ၊ တာတာ''တိ? ''မယာ စိႏၲိတစိႏၲိတံ သဗၺမကာသိ၊ ေတန တံ ပုစၧာမီ''တိ။ ''ပရစိတၱဇာနနကဘိကၡဴ ဗဟူ၊ တာတာ''တိ? ''နာဟံ အေည ပုစၧာမိ၊ တုဝံ ပုစၧာမိ၊ ဥပါသိေက''တိ။ ဧဝံ သေႏၲပိ ဥပါသိကာ ''ပရစိတၱံ ဇာနာမီ''တိ အဝတြာ ''ပရစိတၱံ ဇာနႏၲာ နာမ ဧဝံ ကေရာႏၲိ ပုတၱာ''တိ အာဟ။ ေသာ ''ဘာရိယံ ဝတိဒံ ကမၼံ၊ ပုထုဇၨနာ နာမ ေသာဘနမၸိ အေသာဘနမၸိ စိေႏၲႏၲိ၊ သစာဟံ ကိၪၥိ အယုတၱံ စိႏၲယိႆာမိ၊ သဟ ဘ႑ေကန ေစာရံ စူဠာယ ဂဏွႏၲီ ဝိယ မံ ဝိပၸကာရံ ပါေပယ်၊ မယာ ဣေတာ ပလာယိတုံ ဝ႗တီ''တိ စိေႏၲတြာ၊ ''ဥပါသိေက၊ အဟံ ဂမိႆာမီ''တိ အာဟ။ ''ကဟံ၊ အယ်ာ''တိ? ''သတၳဳ သႏၲိကံ၊ ဥပါသိေက''တိ။ ''ဝသထ တာဝ၊ ဘေႏၲ၊ ဣဓာ''တိ။ ''န ဝသိႆာမိ၊ ဥပါသိေက၊ ဂမိႆာေမဝါ''တိ နိကၡမိတြာ သတၳဳ သႏၲိကံ အဂမာသိ။ အထ နံ သတၳာ ''ကႎ ဘိကၡဳ န တြံ တတၳ ဝသသီ''တိ ပုစၧိ။ ''အာမ၊ ဘေႏၲ၊ န သကၠာ တတၳ ဝသိတု''ႏၲိ။ ''ကႎ ကာရဏာ ဘိကၡဴ''တိ? ''ဘေႏၲ၊ သာ ဥပါသိကာ စိႏၲိတစိႏၲိတံ သဗၺံ ဇာနာတိ၊ ပုထုဇၨနာ စ နာမ ေသာဘနမၸိ အေသာဘနမၸိ စိေႏၲႏၲိ၊ သစာဟံ ကိၪၥိ အယုတၱံ စိေႏၲႆာမိ၊ သဟ ဘ႑ေကန ေစာရံ စူဠာယ ဂဏွႏၲီ ဝိယ မံ ဝိပၸကာရံ ပါေပႆတီ''တိ စိေႏၲတြာ အာဂေတာမွီတိ။ ''ဘိကၡဳ၊ တေတၳဝ တယာ ဝသိတုံ ဝ႗တီ''တိ၊ ''န သေကၠာမိ၊ ဘေႏၲ၊ နာဟံ တတၳ ဝသိႆာမီ''တိ။ ''ေတန ဟိ တြံ၊ ဘိကၡဳ၊ ဧကေမဝ ရကၡိတုံ သကၡိႆသီ''တိ။ ''ကႎ၊ ဘေႏၲ''တိ? ''တဝ စိတၱေမဝ ရကၡ၊ စိတၱံ နာေမတံ ဒုရကၡံ၊ တြံ အတၱေနာ စိတၱေမဝ နိဂၢဏွ၊ မာ အညံ ကိၪၥိ စိႏၲယိ၊ စိတၱံ နာေမတံ ဒုႏၷိဂၢဟ''ႏၲိ ဝတြာ ဣမံ ဂါထမာဟ --

 ၃၅။ ''ဒုႏၷိဂၢဟႆ လဟုေနာ၊ ယတၳကာမနိပါတိေနာ။

 စိတၱႆ ဒမေထာ သာဓု၊ စိတၱံ ဒႏၲံ သုခါဝဟ''ႏၲိ။

         တတၳ စိတၱံ နာေမတံ ဒုေကၡန နိဂၢယွတီတိ ဒုႏၷိဂၢဟံ။ လဟုံ ဥပၸဇၨတိ စ နိ႐ုဇၩတိ စာတိ လဟု။ တႆ ဒုႏၷိဂၢဟႆ လဟုေနာ။ ယတၳကာမနိပါတိေနာတိ ယတၳ ကတၳစိေဒဝ နိပတနသီလႆ။ ဧတဥႇိ လဘိတဗၺ႒ာနံ ဝါ အလဘိတဗၺ႒ာနံ ဝါ ယုတၱ႒ာနံ ဝါ အယုတၱ႒ာနံ ဝါ န ဇာနာတိ၊ ေနဝ ဇာတႎ (ဓမၼ၊႒၊၁၊၁၈၈ ၾသေလာေကတိ၊ န ေဂါတၱံ၊ န ဝယံ။ ယတၳ ယတၳ ဣစၧတိ၊ တတၳ တေတၳဝ နိပတတီတိ ''ယတၳကာမနိပါတီ''တိ ဝုစၥတိ။ တႆ ဧဝ႐ူပႆ စိတၱႆ ဒမေထာ သာဓု စတူဟိ အရိယမေဂၢဟိ ဒႏၲဘာေဝါ ယထာ နိဗၺိေသဝနံ ေဟာတိ၊ တထာ ကတဘာေဝါ သာဓု။ ကႎ ကာရဏာ? ဣဒဥႇိ စိတၱံ ဒႏၲံ သုခါဝဟံ နိဗၺိေသဝနံ ကတံ မဂၢဖလသုခံ ပရမတၳနိဗၺာနသုခၪၥ အာဝဟတီတိ။

      ေဒသနာပရိေယာသာေန သမၸတၱပရိသာယ ဗဟူ ေသာတာပႏၷာဒေယာ အေဟသုံ၊ မဟာဇနႆ သာတၳိကာ ဓမၼေဒသနာ ဇာတာတိ။

      သတၳာ တႆ ဘိကၡဳေနာ ဣမံ ၾသဝါဒံ ဒတြာ၊ ''ဂစၧ၊ ဘိကၡဳ၊ အညံ ကိၪၥိ အစိႏၲယိတြာ တေတၳဝ ဝသာဟီ''တိ ပဟိဏိ။ ေသာ ဘိကၡဳ သတၳဳ သႏၲိကာ ၾသဝါဒံ လဘိတြာ တတၳ အဂမာသိ။ ကိၪၥိ ဗဟိဒၶါ စိႏၲနံ နာမ န စိေႏၲသိ။ မဟာဥပါသိကာပိ ဒိေဗၺန စကၡဳနာ ၾသေလာေကႏၲီ ေထရံ ဒိသြာ၊ ''ဣဒါနိ ၾသဝါဒဒါယကံ အာစရိယံ လဘိတြာ ပုနာဂေတာ မမ ပုေတၱာ''တိ အတၱေနာ ဉာေဏေနဝ ပရိစၧိႏၵိတြာ တႆ သပၸါယာဟာရံ ပဋိယာေဒတြာ အဒါသိ။ ေသာ သပၸါယေဘာဇနံ ေသဝိတြာ ကတိပါေဟေနဝ အရဟတၱံ ပတြာ မဂၢဖလသုေခန ဝီတိနာေမေႏၲာ ''အေဟာ မဟာဥပါသိကာ မယွံ ပတိ႒ာ ဇာတာ၊ အဟံ ဣမံ နိႆာယ ဘဝနိႆရဏံ ပေတၱာမွီ''တိ စိေႏၲတြာ၊ ''ဣမသၼႎ တာဝ ေမ အတၱဘာေဝ ပတိ႒ာ ဇာတာ၊ သံသာေရ ပန ေမ သံသရႏၲႆ အေညသုပိ အတၱဘာေဝသု အယံ ပတိ႒ာ ဘူတပုဗၺာ၊ ေနာ''တိ ဥပဓာေရေႏၲာ ဧကူနအတၱဘာဝသတံ အႏုႆရိ။ သာပိ ဧကူနအတၱဘာဝသေတ တႆ ပါဒပရိစာရိကာ အေညသု ပဋိဗဒၶစိတၱာ ဟုတြာ တံ ဇီဝိတာ ေဝါေရာေပသိ။ ေထေရာ တႆာ ဧတၱကံ အဂုဏံ ဒိသြာ၊ ''အေဟာ မယံ မဟာဥပါသိကာ ဘာရိယံ ကမၼံ အကာသီ''တိ စိေႏၲသိ။

         မဟာဥပါသိကာပိ ေဂေဟ နိသိႏၷာဝ ''ကႎ ႏု ေခါ မယွံ ပုတၱႆ ပဗၺဇိတကိစၥံ မတၱကံ ပတၱံ၊ ေနာ''တိ ဥပဓာရယမာနာ တႆ အရဟတၱပတၱႎ ဉတြာ ဥတၱရိ ဥပဓာရိယမာနာ၊ ''မမ ပုေတၱာ အရဟတၱံ ပတြာ အေဟာ ဝတ ေမ အယံ ဥပါသိကာ မဟတီ ပတိ႒ာ ဇာတာ''တိ စိေႏၲတြာ၊ ''အတီေတပိ ႏု ေခါ ေမ အယံ ပတိ႒ာ ဘူတပုဗၺာ၊ ေနာ''တိ ဥပဓာေရေႏၲာ ဧကူနအတၱဘာဝသတံ အႏုႆရိ၊ ''အဟံ ေခါ ပန ဧကူနအတၱဘာဝသေတ အေညဟိ သဒၶႎ ဧကေတာ (ဓမၼ၊႒၊၁၊၁၈၉ ဟုတြာ ဧတံ ဇီဝိတာ ေဝါေရာေပသႎ၊ အယံ ေမ ဧတၱကံ အဂုဏံ ဒိသြာ 'အေဟာ ဘာရိယံ ကမၼံ ကတံ ဥပါသိကာယာ''တိ စိေႏၲသိ။ ''အတၳိ ႏု ေခါ ဧဝံ သံသာေရ သံသရႏၲိယာ မမ ပုတၱႆ ဥပကာေရာ ကတပုေဗၺာ''တိ ဥပဓာရယမာနာ တေတာ ဥတၱရႎ သတမံ အတၱဘာဝံ အႏုႆရိတြာ သတေမ အတၱဘာေဝ မယာ ဧတႆ ပါဒပရိစာရိကာယ ဟုတြာ ဧတသၼႎ ဇီဝိတာ ေဝါေရာပန႒ာေန ဇီဝိတဒါနံ ဒိႏၷံ၊ အေဟာ မယာ မမ ပုတၱႆ မဟာဥပကာေရာ ကတပုေဗၺာ''တိ ေဂေဟ နိသိႏၷာဝ ဥတၱရႎ ဝိေသေသတြာ ''ဥပဓာေရထာ''တိ အာဟ။ ေသာ ဒိဗၺာယ ေသာတဓာတုယာ သဒၵံ သုတြာ ဝိေသေသတြာ သတမံ အတၱဘာဝံ အႏုႆရိတြာ တတၳ တာယ အတၱေနာ ဇီဝိတႆ ဒိႏၷဘာဝံ ဒိသြာ၊ ''အေဟာ မမ ဣမာယ မဟာဥပါသိကာယ ဥပကာေရာ ကတပုေဗၺာ''တိ အတၱမေနာ ဟုတြာ တႆာ တေတၳဝ စတူသု မဂၢဖေလသု ပဥႇံ ကေထတြာ အႏုပါဒိေသသာယ နိဗၺာနဓာတုယာ ပရိနိဗၺာယီတိ။

The lady mind reader (Matika Mata)

       Once, sixty bhikkhus, after each obtaining a subject of meditation from the Buddha, went to a village at the foot of a mountain. There, Matika Mata, mother of the village headman, offered them almsfood; she also built a shelter for them, so that they could stay in the village during the rainy season. One day, she requested the bhikkhus to teach her meditation. They taught her how to meditate on the thirty-two constituents of the body leading to the awareness of the decay and dissolution of the body. Matika Mata practised with diligence and attained the third stage of Sainthood together with extraordinary knowledge and mental powers, even before the bhikkhus did.

      With the Divine Power of Sight (Dibbacakkhu) she saw that the bhikkhus had not attained Insight. She also learned that these bhikkhus had enough potential for the attainment of Arahanthood but that they needed proper food because a weak body will not allow the mind to function at its best. So, she prepared nutritious food for them. With nutritious food and right effort, the bhikkhus developed right concentration and eventually attained Arahanthood.

        At the end of the rainy season, the bhikkhus returned to the Jetavana monastery, where the Buddha was in residence. They reported to the Buddha that all of them were in good health and in comfortable circumstances and that they did not have to worry about food. They also mentioned Matika Mata who had been aware of their thoughts and had offered them the very good food that was necessary to keep them in good health which is important for proper concentration.

       A certain bhikkhu, hearing them talking about Matika Mata, decided that he too would go to the village. So, taking a subject of meditation from the Buddha he arrived at the village monastery. There, he found that everything he wished for was sent to him by Matika Mata. When he wishes for some food she personally came to the monastery, bringing along choice food with her. After taking the food, he asked her if she really could read the thoughts of others, but she evaded his question and replied, 'People who can read thoughts of others behave in such and such a way.' Then, the bhikkhu thought, 'If I, like an ordinary worldling, should entertain any impure thoughts, and if she can really read thoughts, she is sure to think ill of me.' He, therefore became afraid of the lay devotee and decided to return to the Jetavana monastery. He told the Buddha that he could not stay in Matika's village because he was afraid that the lay devotee might detect impure thoughts in him. The Buddha then advised him to observe just one thing, that is, to control his mind. He also advised him to return to the village and not to think of anything else but the object of his meditation. The bhikkhu returned and Matika Mata offered him nutritious food as she had done to the others before, so that he might be able to practise meditation without worry. Within a short time, he too purified his mind and attained Arahanthood.

သာသာနာတြင္းကာလ တရားထူးရရန္ျပည့္စုံရမည့္တရား

အရဟတၱႆ ဥပနိႆေယာ

ေသနာသနသပၸါယံ 

ပုဂၢလသပၸါယံ

အာဟာရသပၸါယံ