ko hi natho paro siya
Attana' va sudantena
natham labhati dullabham.
''အတၱာ ဟိ အတၱေနာ နာေထာ၊ ေကာ ဟိ နာေထာ ပေရာ သိယာ။
Oneself is one's own protector (refuge); what other protector (refuge) can there be?
With oneself fully controlled, one obtains a protection (refuge) which is hard to gain.
မိမိသည္သာလွ်င္ မိမိ၏ ကိုးကြယ္ရာျဖစ္၏။
သူတစ္ပါးသည္ မိမိ၏ ကိုးကြယ္အားထားရာ အဘယ္မွာျဖစ္ရာအံ့နည္း။
မိမိကိုယ္ကို ေကာင္းစြာဆုံးမျခင္းအားျဖင့္ ရခဲလွသည့္
နိဗၺာန္တည္းဟူေသာ ကိုးကြယ္ရာကို ရေလ၏။
ကုမာရကႆပမာတုေထရီဝတၳဳ
အတၱာ (ဓမၼ၊႒၊၂၊၉၂ ဟိ အတၱေနာ နာေထာတိ ဣမံ ဓမၼေဒသနံ သတၳာ ေဇတဝေန ဝိဟရေႏၲာ ကုမာရကႆပေတၳရႆ မာတရံ အာရဗ႓ ကေထသိ။
သာ ကိရ ရာဇဂဟနဂေရ ေသ႒ိဓီတာ ဝိညဳတံ ပတၱကာလေတာ ပ႒ာယ ပဗၺဇၨံ ယာစိ။ အထ သာ ပုနပၸဳနံ ယာစမာနာပိ မာတာပိတူနံ သႏၲိကာ ပဗၺဇၨံ အလဘိတြာ ဝယပၸတၱာ ပတိကုလံ ဂႏ႖ာ ပတိေဒဝတာ ဟုတြာ အဂါရံ အဇၩာဝသိ။ အထႆာ န စိရေႆဝ ကုစၧိသၼႎ ဂေဗ႓ာ ပတိ႒ဟိ။ သာ ဂဗ႓ႆ ပတိ႒ိတဘာဝံ အဇာနိတြာဝ သာမိကံ အာရာေဓတြာ ပဗၺဇၨံ ယာစိ။ အထ နံ ေသာ မဟေႏၲန သကၠာေရန ဘိကၡဳႏုပႆယံ ေနတြာ အဇာနေႏၲာ ေဒဝဒတၱပကၡိကာနံ ဘိကၡဳနီနံ သႏၲိေက ပဗၺာေဇသိ။ အပေရန သမေယန ဘိကၡဳနိေယာ တႆာ ဂဗ႓ိနိဘာဝံ ဉတြာ တာဟိ ''ကႎ ဣဒ''ႏၲိ ဝုတၱာ နာဟံ၊ အေယ်၊ ဇာနာမိ ''ကိေမတံ''၊ သီလံ ဝတ ေမ အေရာဂေမဝါတိ။ ဘိကၡဳနိေယာ တံ ေဒဝဒတၱႆ သႏၲိကံ ေနတြာ ''အယံ ဘိကၡဳနီ သဒၶါပဗၺဇိတာ၊ ဣမိႆာ မယံ ဂဗ႓ႆ ပတိ႒ိတဘာဝံ ဇာနာမ၊ ကာလံ န ဇာနာမ၊ ကႎ ဒါနိ ကေရာမာ''တိ ပုစၧႎသု။ ေဒဝဒေတၱာ ''မာ မယွံ ၾသဝါဒကာရိကာနံ ဘိကၡဳနီနံ အယေသာ ဥပၸဇၨတူ''တိ ဧတၱကေမဝ စိေႏၲတြာ ''ဥပၸဗၺာေဇထ န''ႏၲိ အာဟ။ တံ သုတြာ သာ ဒဟရာ မာ မံ၊ အေယ်၊ နာေသထ၊ နာဟံ ေဒဝဒတၱံ ဥဒၵိႆ ပဗၺဇိတာ၊ ဧထ၊ မံ သတၳဳ သႏၲိကံ ေဇတဝနံ ေနထာတိ။ တာ တံ အာဒါယ ေဇတဝနံ ဂႏ႖ာ သတၳဳ အာေရာေစသုံ။ သတၳာ ''တႆာ ဂိဟိကာေလ ဂေဗ႓ာ ပတိ႒ိေတာ''တိ ဇာနေႏၲာပိ ပရဝါဒေမာစနတၳံ ရာဇာနံ ပေသနဒိေကာသလံ မဟာအနာထပိ႑ိကံ စူဠအနာထပိ႑ိကံ ဝိသာခါဥပါသိကံ အညာနိ စ မဟာကုလာနိ ပေကၠာသာေပတြာ ဥပါလိေတၳရံ အာဏာေပသိ -- ''ဂစၧ၊ ဣမိႆာ ဒဟရာယ ဘိကၡဳနိယာ စတုပရိသမေဇၩ ကမၼံ ပရိေသာေဓဟီ''တိ။ ေထေရာ ရေညာ ပုရေတာ ဝိသာခံ ပေကၠာသာေပတြာ တံ အဓိကရဏံ ပဋိစၧာေပသိ။ သာ သာဏိပါကာရံ ပရိကၡိပါေပတြာ အေႏၲာသာဏိယံ တႆာ ဟတၳပါဒနာဘိဥဒရပရိေယာသာနာနိ ၾသေလာေကတြာ မာသဒိဝေသ သမာေနတြာ ''ဂိဟိဘာေဝ ဣမာယ ဂေဗ႓ာ လေဒၶါ''တိ ဉတြာ ေထရႆ တမတၳံ အာေရာေစသိ။ အထႆာ ေထေရာ ပရိသမေဇၩ ပရိသုဒၶဘာဝံ ပတိ႒ာေပသိ။ သာ အပေရန သမေယန ပဒုမုတၱရဗုဒၶႆ ပါဒမူေလ ပတၳိတပတၳနံ မဟာႏုဘာဝံ ပုတၱံ ဝိဇာယိ။
အေထကဒိဝသံ (ဓမၼ၊႒၊၂၊၉၃ ရာဇာ ဘိကၡဳႏုပႆယသမီေပန ဂစၧေႏၲာ ဒါရကသဒၵံ သုတြာ ''ကႎ ဣဒ''ႏၲိ ပုစၧိတြာ၊ ''ေဒဝ၊ ဧကိႆာ ဘိကၡဳနိယာ ပုေတၱာ ဇာေတာ၊ တေႆသ သေဒၵါ''တိ ဝုေတၱ တံ ကုမာရံ အတၱေနာ ဃရံ ေနတြာ ဓာတီနံ အဒါသိ။ နာမဂၢဟဏဒိဝေသ စႆ ကႆေပါတိ နာမံ ကတြာ ကုမာရပရိဟာေရန ဝၯိတတၱာ ကုမာရကႆေပါတိ သၪၨာနႎသု။ ေသာ ကီဠာမ႑ေလ ဒါရေက ပဟရိတြာ ''နိမၼာတာပိတိေကနမွာ ပဟဋာ''တိ ဝုေတၱ ရာဇာနံ ဥပသကၤမိတြာ၊ ''ေဒဝ၊ မံ 'နိမၼာတာပိတိေကာ'တိ ဝဒႏၲိ၊ မာတရံ ေမ အာစိကၡထာ''တိ ပုစၧိတြာ ရညာ ဓာတိေယာ ဒေႆတြာ ''ဣမာ ေတ မာတေရာ''တိ ဝုေတၱ ''န ဧတၱိကာ ေမ မာတေရာ၊ ဧကာယ ေမ မာတရာ ဘဝိတဗၺံ၊ တံ ေမ အာစိကၡထာ''တိ အာဟ။ ရာဇာ ''န သကၠာ ဣမံ ဝေၪၥတု''ႏၲိ စိေႏၲတြာ၊ တာတ၊ တဝ မာတာ ဘိကၡဳနီ၊ တြံ မယာ ဘိကၡဳႏုပႆယာ အာနီေတာတိ။ ေသာ တာဝတေကေနဝ သမုပၸႏၷသံေဝေဂါ ဟုတြာ၊ ''တာတ၊ ပဗၺာေဇထ မ''ႏၲိ အာဟ။ ရာဇာ ''သာဓု၊ တာတာ''တိ တံ မဟေႏၲန သကၠာေရန သတၳဳ သႏၲိေက ပဗၺာေဇသိ။ ေသာ လဒၶဴပသမၸေဒါ ကုမာရကႆပေတၳေရာတိ ပညာယိ။ ေသာ သတၳဳ သႏၲိေက ကမၼ႒ာနံ ဂေဟတြာ အရညံ ပဝိသိတြာ ဝါယမိတြာ ဝိေသသံ နိဗၺေတၱတုံ အသေကၠာေႏၲာ ''ပုန ကမၼ႒ာနံ ဝိေသေသတြာ ဂေဟႆာမီ''တိ သတၳဳ သႏၲိကံ ဂႏ႖ာ အႏၶဝေန ဝိဟာသိ။
အထ နံ ကႆပဗုဒၶကာေလ ဧကေတာ သမဏဓမၼံ ကတြာ အနာဂါမိဖလံ ပတြာ ျဗဟၼေလာေက နိဗၺတၱဘိကၡဳ ျဗဟၼေလာကေတာ အာဂႏ႖ာ ပႏၷရသ ပေဥႇ ပုစၧိတြာ ''ဣေမ ပေဥႇ ဌေပတြာ သတၳာရံ အေညာ ဗ်ာကာတုံ သမေတၳာ နာမ နတၳိ၊ ဂစၧ၊ သတၳဳ သႏၲိေက ဣေမသံ အတၳံ ဥဂၢဏွာ''တိ ဥေယ်ာေဇသိ။ ေသာ တထာ ကတြာ ပဥႇဝိႆဇၨနာဝသာေန အရဟတၱံ ပါပုဏိ။ တႆ ပန နိကၡႏၲဒိဝသေတာ ပ႒ာယ ဒြါဒသ ဝႆာနိ မာတုဘိကၡဳနိယာ အကၡီဟိ အႆူနိ ပဝတၱႎသု။ သာ ပုတၱဝိေယာဂဒုကၡိတာ အႆုတိေႏၲေနဝ မုေခန ဘိကၡာယ စရမာနာ အႏၲရဝီထိယံ ေထရံ ဒိသြာဝ၊ ''ပုတၱ၊ ပုတၱာ''တိ ဝိရဝႏၲီ တံ ဂဏွိတုံ ဥပဓာဝမာနာ ပရိဝတၱိတြာ ပတိ။ သာ ထေနဟိ ခီရံ မုၪၥေႏၲဟိ ဥ႒ဟိတြာ အလႅစီဝရာ ဂႏ႖ာ ေထရံ ဂဏွိ။ ေသာ စိေႏၲသိ -- ''သစာယံ မမ သႏၲိကာ မဓုရဝစနံ လဘိႆတိ၊ ဝိနႆိႆတိ။ ထဒၶေမဝ ကတြာ ဣမာယ သဒၶႎ သလႅပိႆာမီ''တိ။ အထ နံ အာဟ -- ''ကႎ ကေရာႏၲီ ဝိစရသိ၊ သိေနဟမတၱမၸိ ဆိႏၵိတုံ န သေကၠာသီ''တိ။ သာ ''အေဟာ ကကၡဠာ ေထရႆ (ဓမၼ၊႒၊၂၊၉၄ ကထာ''တိ စိေႏၲတြာ ''ကႎ ဝေဒသိ၊ တာတာ''တိ ဝတြာ ပုနပိ ေတန တေထဝ ဝုတၱာ စိေႏၲသိ -- ''အဟံ ဣမႆ ကာရဏာ ဒြါဒသ ဝႆာနိ အႆူနိ သႏၶာေရတုံ န သေကၠာမိ၊ အယံ ပေနဝံ ထဒၶဟဒေယာ၊ ကႎ ေမ ဣမိနာ''တိ ပုတၱသိေနဟံ ဆိႏၵိတြာ တံဒိဝသေမဝ အရဟတၱံ ပါပုဏိ။
အပေရန သမေယန ဓမၼသဘာယံ ကထံ သမု႒ာေပသုံ -- ''အာဝုေသာ၊ ေဒဝဒေတၱန ဧဝံ ဥပနိႆယသမၸေႏၷာ ကုမာရကႆေပါ စ ေထရီ စ နာသိတာ၊ သတၳာ ပန ေတသံ ပတိ႒ာ ဇာေတာ၊ အေဟာ ဗုဒၶါ နာမ ေလာကာႏုကမၸကာ''တိ။ သတၳာ အာဂႏ႖ာ ''ကာယ ႏုတၳ၊ ဘိကၡေဝ၊ ဧတရဟိ ကထာယ သႏၷိသိႏၷာ''တိ ပုစၧိတြာ ''ဣမာယ နာမာ''တိ ဝုေတၱ ''န၊ ဘိကၡေဝ၊ ဣဒါေနဝ အဟံ ဣေမသံ ပစၥေယာ ပတိ႒ာ ဇာေတာ၊ ပုေဗၺပိ ေနသံ အဟံ ပတိ႒ာ အေဟာသႎေယဝါ''တိ ဝတြာ --
''နိေျဂာဓေမဝ ေသေဝယ်၊ န သာခမုပသံဝေသ။
နိေျဂာဓသၼႎ မတံ ေသေယ်ာ၊ ယေၪၥ သာခသၼိ ဇီဝိတ''ႏၲိ။ (ဇာ၊ ၁။၁။၁၂၊ ၁။၁ဝ။၈၁) --
ဣမံ နိေျဂာဓဇာတကံ ဝိတၳာေရန ကေထတြာ ''တဒါ သာခမိေဂါ ေဒဝဒေတၱာ အေဟာသိ၊ ပရိသာပိႆ ေဒဝဒတၱပရိသာ၊ ဝါရပၸတၱာ မိဂေဓႏု ေထရီ အေဟာသိ၊ ပုေတၱာ ကုမာရကႆေပါ၊ ဂဗ႓ိနီမိဂိယာ ဇီဝိတံ ပရိစၥဇိတြာ ဂေတာ နိေျဂာဓမိဂရာဇာ ပန အဟေမဝါ''တိ ဇာတကံ သေမာဓာေနတြာ ပုတၱသိေနဟံ ဆိႏၵိတြာ ေထရိယာ အတၱနာဝ အတၱေနာ ပတိ႒ာနကတဘာဝံ ပကာေသေႏၲာ၊ ''ဘိကၡေဝ၊ ယသၼာ ပရႆ အတၱနိ ဌိေတန သဂၢပရာယေဏန ဝါ မဂၢပရာယေဏန ဝါ ဘဝိတုံ န သကၠာ၊ တသၼာ အတၱာဝ အတၱေနာ နာေထာ၊ ပေရာ ကႎ ကရိႆတီ''တိ ဝတြာ ဣမံ ဂါထမာဟ --
၁၆ဝ။ ''အတၱာ ဟိ အတၱေနာ နာေထာ၊ ေကာ ဟိ နာေထာ ပေရာ သိယာ။
အတၱနာ ဟိ သုဒေႏၲန၊ နာထံ လဘတိ ဒုလႅဘ''ႏၲိ။
တတၳ နာေထာတိ ပတိ႒ာ။ ဣဒံ ဝုတၱံ ေဟာတိ -- ယသၼာ အတၱနိ ဌိေတန အတၱသမၸေႏၷန ကုသလံ ကတြာ သဂၢံ ဝါ ပါပုဏိတုံ၊ မဂၢံ ဝါ ဘာေဝတုံ၊ ဖလံ ဝါ သစၧိကာတုံ သကၠာ။ တသၼာ ဟိ အတၱာဝ အတၱေနာ ပတိ႒ာ ေဟာတိ၊ ပေရာ ေကာ နာမ ကႆ ပတိ႒ာ သိယာ။ အတၱနာ ဧဝ ဟိ သုဒေႏၲန နိဗၺိေသဝေနန (ဓမၼ၊႒၊၂၊၉၅ အရဟတၱဖလသခၤါတံ ဒုလႅဘံ နာထံ လဘတိ။ အရဟတၱဥႇိ သႏၶာယ ဣဓ ''နာထံ လဘတိ ဒုလႅဘ''ႏၲိ ဝုတၱံ။
ေဒသနာဝသာေန ဗဟူ ေသာတာပတၱိဖလာဒီနိ ပါပုဏႎသူတိ။
The son of a bhikkhuni (Kumara Kassapa)
Once, a young married woman having received
permission from her husband, became a bhikkhuni. She joined the
bhikkhunis who were the pupils of Devadatta. This young woman was
already pregnant when she became a bhikkhuni but she was not
aware of that. But in due course, the pregnancy became obvious
and the other bhikkhunis took her to their teacher, Devadatta,
who told her to go back to the household life. She then said to
the other bhikkhunis, 'I had not intended to become a bhikkhuni
under your teacher Devadatta. I have come here by mistake. Please
take me to the Jetavana monastery where the Buddha lives.' Thus
she came to the Buddha. The Master knew that she was pregnant
before she became a bhikkhuni and was therefore innocent, but he
did not want to handle the case. The Buddha sent for King
Pasenadi of Kosala, Anatha Pindika and Visakha, the famous lay
devotees of the Buddha.Then he told Venerable Upali (master of Vinaya
- rules of conduct) to settle the case in public.
Lady Visakha examined the young bhikkhuni and
reported to Upali that she had already been pregnant when she
became a bhikkhuni. Upali then declared to the audience that the
nun had not violated her morality (sila). In due course,
she gave birth to a son. King Pasenadi adopted the boy who was
named Kumara Kassapa. When the boy was seven years old, and on
learning that his mother was a bhikkhuni, he also became a novice
monk. When he came of age he was admitted to the Order as a
bhikkhu. One day, he took a subject of meditation from the Buddha
and went to the forest. There, he practised meditation ardently
and diligently, and within a short time attained Arahanthood.
However, he continued to live in the forest for twelve more
years.
Thus, his mother had not seen him for twelve
years and she longed to see her son very much. One day, on seeing
him, the mother bhikkhuni ran after her son weeping and calling
out his name. Seeing his mother, Kumara Kassapa thought that if
he were to speak pleasantly to his mother she would still be
attached to him. So for the sake of her spiritual progress he
deliberately addressed her in an indifferent way: 'How is it that
you, a member of the Order, cannot even cut off this affection
for a son?' The mother thought that her son was very ungrateful
to her, and she asked him what he meant. Kumara Kassapa repeated
what he had said before. On hearing his answer, she reflected: 'O
yes, for twelve years, I have shed tears for this son of mine.
Yet, he has spoken harshly to me. What is the use of my affection
for him?' Then, the futility of her emotional attachment to her
son dawned upon her, and uprooting affection for her son, on that
very day she attained Arahanthood.
At the monastery, some bhikkhus told the
Buddha, 'Venerable Sir! You are a refuge to them. If the mother
of Kumara Kassapa had listened to Devadatta, she and her son
would not have become Arahants. Surely Devadatta had judged her
wrongly.' The Buddha answered, 'Bhikkhus! In trying to reach the deva
world, or in trying to attain Arahanthood, you cannot depend on
others, you must strive on your own.'
ဆက္စပ္၀တၳဳ
နိေျဂာဓမိဂဇာတကဝဏၰနာ
နိေျဂာဓေမဝ ေသေဝယ်ာတိ ဣဒံ သတၳာ ေဇတဝေန ဝိဟရေႏၲာ ကုမာရကႆပေတၳရႆ မာတရံ အာရဗ႓ ကေထသိ။ သာ ကိရ ရာဇဂဟနဂေရ မဟာဝိဘဝႆ ေသ႒ိေနာ ဓီတာ အေဟာသိ ဥႆႏၷကုသလမူလာ ပရိမဒၵိတသခၤါရာ ပစၧိမဘဝိကာ၊ အေႏၲာဃေဋ ပဒီေပါ ဝိယ တႆာ ဟဒေယ အရဟတၱဴပနိႆေယာ ဇလတိ။ သာ အတၱာနံ ဇာနနကာလေတာ ပ႒ာယ ေဂေဟ အနဘိရတာ ပဗၺဇိတုကာမာ ဟုတြာ မာတာပိတေရာ အာဟ -- ''အမၼတာတာ၊ မယွံ ဃရာဝါေသ စိတၱံ နာဘိရမတိ၊ အဟံ နိယ်ာနိေက ဗုဒၶသာသေန ပဗၺဇိတုကာမာ၊ ပဗၺာေဇထ မ''ႏၲိ။ အမၼ၊ ကႎ ဝေဒသိ၊ ဣဒံ ကုလံ ဗဟုဝိဘဝံ၊ တြၪၥ အမွာကံ ဧကဓီတာ၊ န လဗ႓ာ တယာ ပဗၺဇိတုႏၲိ။ သာ ပုနပၸဳနံ ယာစိတြာပိ မာတာပိတူနံ သႏၲိကာ ပဗၺဇၨံ အလဘမာနာ စိေႏၲသိ ''ေဟာတု၊ ပတိကုလံ ဂတာ သာမိကံ အာရာေဓတြာ ပဗၺဇိႆာမီ''တိ။ သာ ဝယပၸတၱာ ပတိကုလံ ဂႏ႖ာ ပတိေဒဝတာ ဟုတြာ သီလဝတီ ကလ်ာဏဓမၼာ အဂါရံ အဇၩာဝသိ။
အထႆာ သံဝါသမႏြာယ ကုစၧိယံ ဂေဗ႓ာ ပတိ႒ဟိ။ သာ ဂဗ႓ႆ ပတိ႒ိတဘာဝံ န အညာသိ။ အထ တသၼႎ နဂေရ နကၡတၱံ ေဃာသယႎသု၊ သကလနဂရဝါသိေနာ နကၡတၱံ ကီဠႎသု၊ နဂရံ ေဒဝနဂရံ ဝိယ အလကၤတပဋိယတၱံ အေဟာသိ။ သာ ပန တာဝ ဥဠာရာယပိ နကၡတၱကီဠာယ ဝတၱမာနာယ အတၱေနာ သရီရံ န ဝိလိမၸတိ နာလကၤေရာတိ၊ ပကတိေဝေသေနဝ ဝိစရတိ။
အထ နံ သာမိေကာ အာဟ -- ''ဘေဒၵ၊ သကလနဂရံ နကၡတၱနိႆိတံ၊ တြံ ပန သရီရံ နပၸဋိဇဂၢသီ''တိ။ အယ်ပုတၱ၊ ဒြတၱႎသာယ ေမ ကုဏေပဟိ ပူရိတံ သရီရံ၊ ကႎ ဣမိနာ အလကၤေတန၊ အယဥႇိ ကာေယာ ေနဝ ေဒဝနိမၼိေတာ၊ န ျဗဟၼနိမၼိေတာ၊ န သုဝဏၰမေယာ၊ န မဏိမေယာ၊ န ဟရိစႏၵနမေယာ၊ န ပု႑ရီကကုမုဒုပၸလဂဗ႓သမ႓ဴေတာ (ဇာတက၊႒၊၁၊၁၆၃၊ န အမေတာသဓပူရိေတာ၊ အထ ေခါ ကုဏေပ ဇာေတာ၊ မာတာေပတၱိကသမ႓ေဝါ၊ အနိစၥဳစၧာဒနပရိမဒၵနေဘဒနဝိဒၶံသနဓေမၼာ၊ ကဋသိဝၯေနာ၊ တဏွဴပါဒိေႏၷာ၊ ေသာကာနံ နိဒါနံ၊ ပရိေဒဝါနံ ဝတၳဳ၊ သဗၺေရာဂါနံ အာလေယာ၊ ကမၼကရဏာနံ ပဋိဂၢေဟာ၊ အေႏၲာပူတိ၊ ဗဟိ နိစၥပဂၣရေဏာ၊ ကိမိကုလာနံ အာဝါေသာ၊ သိဝထိကပယာေတာ၊ မရဏပရိေယာသာေနာ၊ သဗၺေလာကႆ စကၡဳပေထ ဝတၱမာေနာပိ --
''အ႒ိနဟာ႐ုသံယုေတၱာ၊ တစမံသာဝေလပေနာ။
ဆဝိယာ ကာေယာ ပဋိစၧေႏၷာ၊ ယထာဘူတံ န ဒိႆတိ။
''အႏၲပူေရာ ဥဒရပူေရာ၊ ယကနေပဠႆ ဝတၳိေနာ။
ဟဒယႆ ပပၹာသႆ၊ ဝကၠႆ ပိဟကႆ စ။
''သိဃၤာဏိကာယ ေခဠႆ၊ ေသဒႆ စ ေမဒႆ စ။
ေလာဟိတႆ လသိကာယ၊ ပိတၱႆ စ ဝသာယ စ။
''အထႆ နဝဟိ ေသာေတဟိ၊ အသုစီ သဝတိ သဗၺဒါ။
အကၡိမွာ အကၡိဂူထေကာ၊ ကဏၰမွာ ကဏၰဂူထေကာ။
''သိဃၤာဏိကာ စ နာသေတာ၊ မုေခန ဝမေတကဒါ။
ပိတၱံ ေသမွၪၥ ဝမတိ၊ ကာယမွာ ေသဒဇလႅိကာ။
''အထႆ သုသိရံ သီသံ၊ မတၳလုဂၤႆ ပူရိတံ။
သုဘေတာ နံ မညတိ ဗာေလာ၊ အဝိဇၨာယ ပုရကၡေတာ။ (သု၊ နိ၊ ၁၉၆-၂ဝ၁)။
''အနႏၲာဒီနေဝါ ကာေယာ၊ ဝိသ႐ုကၡသမူပေမာ။
အာဝါေသာ သဗၺေရာဂါနံ၊ ပုေၪၨာ ဒုကၡႆ ေကဝေလာ။ (အပ၊ ေထရ ၂။၅၄။၅၅)။
''သေစ ဣမႆ ကာယႆ၊ အေႏၲာ ဗာဟိရေကာ သိယာ။
ဒ႑ံ ႏူန ဂေဟတြာန၊ ကာေက ေသာေဏ စ ဝါရေယ။
''ဒုဂၢေႏၶာ အသုစိ ကာေယာ၊ ကုဏေပါ ဥကၠ႐ူပေမာ။
နိႏၵိေတာ စကၡဳဘူေတဟိ၊ ကာေယာ ဗာလာဘိနႏၵိေတာ။
''အလႅစမၼပဋိစၧေႏၷာ၊ နဝဒြါေရာ မဟာဝေဏာ။
သမႏၲေတာ ပဂၣရတိ၊ အသုစီ ပူတိဂႏၶိေယာ''တိ။ (ဝိသုဒၶိ၊ ၁။၁၂၂)။
အယ်ပုတၱ (ဇာတက၊႒၊၁၊၁၆၄၊ ဣမံ ကာယံ အလကၤရိတြာ ကႎ ကရိႆာမိ? နႏု ဣမႆ အလကၤတကရဏံ ဂူထပုဏၰဃဋႆ ဗဟိ စိတၱကမၼကရဏံ ဝိယ ေဟာတီတိ? ေသ႒ိပုေတၱာ တႆာ ဝစနံ သုတြာ အာဟ ''ဘေဒၵ၊ တြံ ဣမႆ သရီရႆ ဣေမ ေဒါေသ ပႆမာနာ ကသၼာ န ပဗၺဇသီ''တိ? ''အယ်ပုတၱ၊ အဟံ ပဗၺဇၨံ လဘမာနာ အေဇၨဝ ပဗၺေဇယ်''ႏၲိ။ ေသ႒ိပုေတၱာ ''သာဓု၊ အဟံ တံ ပဗၺာေဇႆာမီ''တိ ဝတြာ မဟာဒါနံ ပဝေတၱတြာ မဟာသကၠာရံ ကတြာ မဟေႏၲန ပရိဝါေရန ဘိကၡဳႏုပႆယံ ေနတြာ တံ ပဗၺာေဇေႏၲာ ေဒဝဒတၱပကၡိယာနံ ဘိကၡဳနီနံ သႏၲိေက ပဗၺာေဇသိ။ သာ ပဗၺဇၨံ လဘိတြာ ပရိပုဏၰသကၤပၸါ အတၱမနာ အေဟာသိ။
အထႆာ ဂေဗ႓ ပရိပါကံ ဂစၧေႏၲ ဣႁႏၵိယာနံ အညထတၱံ ဟတၳပါဒပိ႒ီနံ ဗဟလတၱံ ဥဒရပဋလႆ စ မဟႏၲတံ ဒိသြာ ဘိကၡဳနိေယာ တံ ပုစၧႎသု ''အေယ်၊ တြံ ဂဗ႓ိနီ ဝိယ ပညာယသိ၊ ကႎ ဧတ''ႏၲိ? အေယ်၊ ''ဣဒံ နာမ ကာရဏ''ႏၲိ န ဇာနာမိ၊ သီလံ ပန ေမ ပရိပုဏၰႏၲိ။ အထ နံ တာ ဘိကၡဳနိေယာ ေဒဝဒတၱႆ သႏၲိကံ ေနတြာ ေဒဝဒတၱံ ပုစၧႎသု ''အယ်၊ အယံ ကုလဓီတာ ကိေစၧန သာမိကံ အာရာေဓတြာ ပဗၺဇၨံ လဘိ၊ ဣဒါနိ ပနႆာ ဂေဗ႓ာ ပညာယတိ၊ မယံ ဣမႆ ဂဗ႓ႆ ဂိဟိကာေလ ဝါ ပဗၺဇိတကာေလ ဝါ လဒၶဘာဝံ န ဇာနာမ၊ ကႎဒါနိ ကေရာမာ''တိ? ေဒဝဒေတၱာ အတၱေနာ အဗုဒၶဘာေဝန စ ခႏၲိေမတၱာႏုဒၵယာနၪၥ နတၳိတာယ ဧဝံ စိေႏၲသိ ''ေဒဝဒတၱပကၡိကာ ဘိကၡဳနီ ကုစၧိနာ ဂဗ႓ံ ပရိဟရတိ၊ ေဒဝဒေတၱာ စ တံ အဇၩဳေပကၡတိေယဝါတိ မယွံ ဂရဟာ ဥပၸဇၨိႆတိ၊ မယာ ဣမံ ဥပၸဗၺာေဇတုံ ဝ႗တီ''တိ။ ေသာ အဝီမံသိတြာဝ ေသလဂုဠံ ပဝ႗ယမာေနာ ဝိယ ပကၡႏၵိတြာ ''ဂစၧထ၊ ဣမံ ဥပၸဗၺာေဇထာ''တိ အာဟ။ တာ တႆ ဝစနံ သုတြာ ဥ႒ာယ ဝႏၵိတြာ ဥပႆယံ ဂတာ။
အထ သာ ဒဟရာ တာ ဘိကၡဳနိေယာ အာဟ -- ''အေယ်၊ န ေဒဝဒတၱေတၳေရာ ဗုေဒၶါ၊ နာပိ မယွံ တႆ သႏၲိေက ပဗၺဇၨာ၊ ေလာေက ပန အဂၢပုဂၢလႆ သမၼာသမၺဳဒၶႆ သႏၲိေက မယွံ ပဗၺဇၨာ၊ သာ စ ပန ေမ ဒုေကၡန လဒၶါ၊ မာ နံ အႏၲရဓာေပထ၊ ဧထ မံ ဂေဟတြာ သတၳဳ သႏၲိကံ ေဇတဝနံ ဂစၧထာ''တိ။ တာ တံ အာဒါယ ရာဇဂဟာ ပၪၥစတၱာလီသေယာဇနိကံ မဂၢံ အတိကၠမၼ အႏုပုေဗၺန ေဇတဝနံ ပတြာ သတၳာရံ ဝႏၵိတြာ တမတၳံ အာေရာေစသုံ။ သတၳာ စိေႏၲသိ -- ''ကိၪၥာပိ ဂိဟိကာေလ ဧတိႆာ ဂေဗ႓ာ ပတိ႒ိေတာ၊ ဧဝံ သေႏၲပိ 'သမေဏာ ေဂါတေမာ ေဒဝဒေတၱန ဇဟိတံ အာဒါယ စရတီ'တိ တိတၳိယာနံ ၾသကာေသာ ဘဝိႆတိ။ တသၼာ ဣမံ ကထံ ပစၧိႏၵိတုံ သရာဇိကာယ ပရိသာယ (ဇာတက၊႒၊၁၊၁၆၅ မေဇၩ ဣမံ အဓိကရဏံ ဝိနိစၧိတုံ ဝ႗တီ''တိ။ ပုနဒိဝေသ ရာဇာနံ ပေသနဒိေကာသလံ မဟာအနာထပိ႑ိကံ စူဠအနာထပိ႑ိကံ ဝိသာခံ မဟာဥပါသိကံ အညာနိ စ အဘိညာတာနိ မဟာကုလာနိ ပေကၠာသာေပတြာ သာယႏွသမေယ စတူသု ပရိသာသု သႏၷိပတိတာသု ဥပါလိေတၳရံ အာမေႏၲသိ ''ဂစၧ၊ တြံ စတုပရိသမေဇၩ ဣမိႆာ ဒဟရဘိကၡဳနိယာ ကမၼံ ေသာေဓဟီ''တိ။ ''သာဓု၊ ဘေႏၲ''တိ ေထေရာ ပရိသမဇၩံ ဂႏ႖ာ အတၱေနာ ပညတၱာသေန နိသီဒိတြာ ရေညာ ပုရေတာ ဝိသာခံ ဥပါသိကံ ပေကၠာသာေပတြာ ဣမံ အဓိကရဏံ ပဋိစၧာေပသိ ''ဂစၧ ဝိသာေခ၊ 'အယံ ဒဟရာ အသုကမာေသ အသုကဒိဝေသ ပဗၺဇိတာ'တိ တထေတာ ဉတြာ ဣမႆ ဂဗ႓ႆ ပုေရ ဝါ ပစၧာ ဝါ လဒၶဘာဝံ ဇာနာဟီ''တိ။ ဥပါသိကာ ''သာဓူ''တိ သမၸဋိစၧိတြာ သာဏႎ ပရိကၡိပါေပတြာ အေႏၲာသာဏိယံ ဒဟရဘိကၡဳနိယာ ဟတၳပါဒနာဘိဥဒရပရိေယာသာနာဒီနိ ၾသေလာေကတြာ မာသဒိဝေသ သမာေနတြာ ဂိဟိဘာေဝ ဂဗ႓ႆ လဒၶဘာဝံ တထေတာ ဉတြာ ေထရႆ သႏၲိကံ ဂႏ႖ာ တမတၳံ အာေရာေစသိ။ ေထေရာ စတုပရိသမေဇၩ တံ ဘိကၡဳနႎ သုဒၶံ အကာသိ။ သာ သုဒၶါ ဟုတြာ ဘိကၡဳသံဃၪၥ သတၳာရၪၥ ဝႏၵိတြာ ဘိကၡဳနီဟိ သဒၶႎ ဥပႆယေမဝ ဂတာ။ သာ ဂဗ႓ပရိပါကမႏြာယ ပဒုမုတၱရပါဒမူေလ ပတၳိတပတၳနံ မဟာႏုဘာဝံ ပုတၱံ ဝိဇာယိ။
အေထကဒိဝသံ ရာဇာ ဘိကၡဳႏုပႆယသမီေပန ဂစၧေႏၲာ ဒါရကသဒၵံ သုတြာ အမေစၥ ပုစၧိ။ အမစၥာ တံ ကာရဏံ ဉတြာ ''ေဒဝ၊ ဒဟရဘိကၡဳနီ ပုတၱံ ဝိဇာတာ၊ တေႆေသာ သေဒၵါ''တိ အာဟံသု။ ''ဘိကၡဳနီနံ၊ ဘေဏ၊ ဒါရကပဋိဇဂၢနံ နာမ ပလိေဗာေဓါ၊ မယံ နံ ပဋိဇဂၢိႆာမာ''တိ ရာဇာ တံ ဒါရကံ နာဋကိတၳီနံ ဒါေပတြာ ကုမာရပရိဟာေရန ဝၯာေပသိ။ နာမဂၢဟဏဒိဝေသ စႆ ''ကႆေပါ''တိ နာမံ အကံသု။ အထ နံ ကုမာရပရိဟာေရန ဝၯိတတၱာ ''ကုမာရကႆေပါ''တိ သၪၨာနႎသု။ ေသာ သတၱဝႆိကကာေလ သတၳဳ သႏၲိေက ပဗၺဇိတြာ ပရိပုဏၰဝေႆာ ဥပသမၸဒံ လဘိတြာ ဂစၧေႏၲ ဂစၧေႏၲ ကာေလ ဓမၼကထိေကသု စိၾတကထီ အေဟာသိ။ အထ နံ သတၳာ ''ဧတဒဂၢံ၊ ဘိကၡေဝ၊ မမ သာဝကာနံ ဘိကၡဴနံ စိတၱကထိကာနံ ယဒိဒံ ကုမာရကႆေပါ''တိ (အ၊ နိ၊ ၁။၂ဝ၉၊ ၂၁၇) ဧတဒေဂၢ ဌေပသိ။ ေသာ ပစၧာ ဝမၼိကသုေတၱ (မ၊ နိ၊ ၁။၂၄၉ အာဒေယာ) အရဟတၱံ ပါပုဏိ။ မာတာပိႆ ဘိကၡဳနီ ဝိပႆနံ ဝေၯတြာ အဂၢဖလံ ပတၱာ။ ကုမာရကႆပေတၳေရာ ဗုဒၶသာသေန ဂဂနမေဇၩ ပုဏၰစေႏၵာ ဝိယ ပါကေဋာ ဇာေတာ။
အေထကဒိဝသံ (ဇာတက၊႒၊၁၊၁၆၆ တထာဂေတာ ပစၧာဘတၱံ ပိ႑ပါတပဋိကၠေႏၲာ ဘိကၡဴနံ ၾသဝါဒံ ဒတြာ ဂႏၶကုဋႎ ပါဝိသိ။ ဘိကၡဴ ၾသဝါဒံ ဂေဟတြာ အတၱေနာ အတၱေနာ ရတၱိ႒ာနဒိဝါ႒ာေနသု ဒိဝသဘာဂံ ေခေပတြာ သာယႏွသမေယ ဓမၼသဘာယံ သႏၷိပတိတြာ ''အာဝုေသာ၊ ေဒဝဒေတၱန အတၱေနာ အဗုဒၶဘာေဝန ေစဝ ခႏၲိေမတၱာဒီနၪၥ အဘာေဝန ကုမာရကႆပေတၳေရာ စ ေထရီ စ ဥေဘာ နာသိတာ၊ သမၼာသမၺဳေဒၶါ ပန အတၱေနာ ဓမၼရာဇတာယ ေစဝ ခႏၲိေမတၱာႏုဒၵယသမၸတၱိယာ စ ဥဘိႏၷမၸိ ေတသံ ပစၥေယာ ဇာေတာ''တိ ဗုဒၶဂုေဏ ဝဏၰယမာနာ နိသီဒႎသု။ သတၳာ ဗုဒၶလီလာယ ဓမၼသဘံ အာဂႏ႖ာ ပညတၱာသေန နိသီဒိတြာ ''ကာယ ႏုတၳ၊ ဘိကၡေဝ၊ ဧတရဟိ ကထာယ သႏၷိသိႏၷာ''တိ ပုစၧိ။ ''ဘေႏၲ၊ တုမွာကေမဝ ဂုဏကထာယာ''တိ သဗၺံ အာေရာစယႎသု။ န၊ ဘိကၡေဝ၊ တထာဂေတာ ဣဒါေနဝ ဣေမသံ ဥဘိႏၷံ ပစၥေယာ စ ပတိ႒ာ စ ဇာေတာ၊ ပုေဗၺပိ အေဟာသိေယဝါတိ။ ဘိကၡဴ တႆတၳႆာဝိဘာဝတၳာယ ဘဂဝႏၲံ ယာစႎသု။ ဘဂဝါ ဘဝႏၲေရန ပဋိစၧႏၷံ ကာရဏံ ပါကဋံ အကာသိ။
အတီေတ ဗာရာဏသိယံ ျဗဟၼဒေတၱ ရဇၨံ ကာရယမာေန ေဗာဓိသေတၱာ မိဂေယာနိယံ ပဋိသႏၶႎ ဂဏွိ။ ေသာ မာတုကုစၧိေတာ နိကၡေႏၲာ သုဝဏၰဝေဏၰာ အေဟာသိ၊ အကၡီနိ ပနႆ မဏိဂုဠသဒိသာနိ အေဟသုံ၊ သိဂၤါနိ ရဇတဝဏၰာနိ၊ မုခံ ရတၱကမၺလပုၪၨဝဏၰံ၊ ဟတၳပါဒပရိယႏၲာ လာခါရသပရိကမၼကတာ ဝိယ၊ ဝါလဓိ စမရႆ ဝိယ အေဟာသိ၊ သရီရံ ပနႆ မဟႏၲံ အႆေပါတကပၸမာဏံ အေဟာသိ။ ေသာ ပၪၥသတမိဂပရိဝါေရာ အရေည ဝါသံ ကေပၸသိ နာေမန နိေျဂာဓမိဂရာဇာ နာမ။ အဝိဒူေရ ပနႆ အေညာပိ ပၪၥသတမိဂပရိဝါေရာ သာခမိေဂါ နာမ ဝသတိ၊ ေသာပိ သုဝဏၰဝေဏၰာဝ အေဟာသိ။
ေတန သမေယန ဗာရာဏသိရာဇာ မိဂဝဓပၸသုေတာ ေဟာတိ၊ ဝိနာ မံေသန န ဘုၪၨတိ၊ မႏုႆာနံ ကမၼေစၧဒံ ကတြာ သေဗၺ ေနဂမဇာနပေဒ သႏၷိပါေတတြာ ေဒဝသိကံ မိဂဝံ ဂစၧတိ။ မႏုႆာ စိေႏၲသုံ -- ''အယံ ရာဇာ အမွာကံ ကမၼေစၧဒံ ကေရာတိ၊ ယံႏူန မယံ ဥယ်ာေန မိဂါနံ နိဝါပံ ဝပိတြာ ပါနီယံ သမၸာေဒတြာ ဗဟူ မိေဂ ဥယ်ာနံ ပေဝေသတြာ ဒြါရံ ဗႏၶိတြာ ရေညာ နိယ်ာေဒယ်ာမာ''တိ။ ေတ သေဗၺ ဥယ်ာေန မိဂါနံ နိဝါပတိဏာနိ ေရာေပတြာ ဥဒကံ သမၸာေဒတြာ ဒြါရံ ေယာေဇတြာ ဝါဂုရာနိ အာဒါယ မုဂၢရာဒိနာနာဝုဓဟတၳာ (ဇာတက၊႒၊၁၊၁၆၇ အရညံ ပဝိသိတြာ မိေဂ ပရိေယသမာနာ ''မေဇၩ ဌိေတ မိေဂ ဂဏွိႆာမာ''တိ ေယာဇနမတၱံ ဌာနံ ပရိကၡိပိတြာ သခႋပမာနာ နိေျဂာဓမိဂသာခမိဂါနံ ဝသန႒ာနံ မေဇၩ ကတြာ ပရိကၡိပႎသု။ အထ နံ မိဂဂဏံ ဒိသြာ ႐ုကၡဂုမၺာဒေယာ စ ဘူမိၪၥ မုဂၢေရဟိ ပဟရႏၲာ မိဂဂဏံ ဂဟန႒ာနေတာ နီဟရိတြာ အသိသတၱိဓႏုအာဒီနိ အာဝုဓာနိ ဥဂၢိရိတြာ မဟာနာဒံ နဒႏၲာ တံ မိဂဂဏံ ဥယ်ာနံ ပေဝေသတြာ ဒြါရံ ပိဓာယ ရာဇာနံ ဥပသကၤမိတြာ ''ေဒဝ၊ နိဗဒၶံ မိဂဝံ ဂစၧႏၲာ အမွာကံ ကမၼံ နာေသထ၊ အေမွဟိ အရညေတာ မိေဂ အာေနတြာ တုမွာကံ ဥယ်ာနံ ပူရိတံ၊ ဣေတာ ပ႒ာယ ေတသံ မံသာနိ ခါဒထာ''တိ ရာဇာနံ အာပုစၧိတြာ ပကၠမႎသု။
ရာဇာ ေတသံ ဝစနံ သုတြာ ဥယ်ာနံ ဂႏ႖ာ မိေဂ ၾသေလာေကေႏၲာ ေဒြ သုဝဏၰမိေဂ ဒိသြာ ေတသံ အဘယံ အဒါသိ။ တေတာ ပ႒ာယ ပန ကဒါစိ သယံ ဂႏ႖ာ ဧကံ မိဂံ ဝိဇၩိတြာ အာေနတိ၊ ကဒါစိႆ ဘတၱကာရေကာ ဂႏ႖ာ ဝိဇၩိတြာ အာဟရတိ။ မိဂါ ဓႏုံ ဒိသြာဝ မရဏဘေယန တဇၨိတာ ပလာယႏၲိ၊ ေဒြ တေယာ ပဟာေရ လဘိတြာ ကိလမႏၲိပိ၊ ဂိလာနာပိ ေဟာႏၲိ၊ မရဏမၸိ ပါပုဏႏၲိ။ မိဂဂေဏာ တံ ပဝတၱႎ ေဗာဓိသတၱႆ အာေရာေစသိ။ ေသာ သာခံ ပေကၠာသာေပတြာ အာဟ -- ''သမၼ၊ ဗဟူ မိဂါ နႆႏၲိ၊ ဧကံေသန မရိတေဗၺ သတိ ဣေတာ ပ႒ာယ မာ ကေ႑န မိေဂ ဝိဇၩႏၲဳ၊ ဓမၼဂ႑ိက႒ာေန မိဂါနံ ဝါေရာ ေဟာတု။ ဧကဒိဝသံ မမ ပရိသာယ ဝါေရာ ပါပုဏာတု၊ ဧကဒိဝသံ တဝ ပရိသာယ၊ ဝါရပၸေတၱာ မိေဂါ ဂႏ႖ာ ဓမၼဂ႑ိကာယ ဂီဝံ ဌေပတြာ နိပဇၨတု၊ ဧဝံ သေႏၲ မိဂါ ကိလႏၲာ န ဘဝိႆႏၲီ''တိ။ ေသာ ''သာဓူ''တိ သမၸဋိစၧိ။ တေတာ ပ႒ာယ ဝါရပၸေတၱာဝ မိေဂါ ဂႏ႖ာ ဓမၼဂ႑ိကာယ ဂီဝံ ဌေပတြာ နိပဇၨတိ၊ ဘတၱကာရေကာ အာဂႏ႖ာ တတၳ နိပႏၷကေမဝ ဂေဟတြာ ဂစၧတိ။
အေထကဒိဝသံ သာခမိဂႆ ပရိသာယ ဧကိႆာ ဂဗ႓ိနိမိဂိယာ ဝါေရာ ပါပုဏိ။ သာ သာခံ ဥပသကၤမိတြာ ''သာမိ၊ အဟံ ဂဗ႓ိနီ၊ ပုတၱံ ဝိဇာယိတြာ ေဒြ ဇနာ ဝါရံ ဂမိႆာမ၊ မယွံ ဝါရံ အတိကၠာေမဟီ''တိ အာဟ။ ေသာ ''န သကၠာ တဝ ဝါရံ အေညသံ ပါေပတုံ၊ တြေမဝ တုယွံ ဝါရံ ဇာနိႆသိ၊ ဂစၧာဟီ''တိ အာဟ။ သာ တႆ သႏၲိကာ အႏုဂၢဟံ အလဘမာနာ ေဗာဓိသတၱံ ဥပသကၤမိတြာ တမတၳံ အာေရာေစသိ။ ေသာ တႆာ ဝစနံ သုတြာ ''ေဟာတု ဂစၧ တြံ၊ အဟံ ေတ ဝါရံ အတိကၠာေမႆာမီ''တိ သယံ (ဇာတက၊႒၊၁၊၁၆၈ ဂႏ႖ာ ဓမၼဂ႑ိကာယ သီသံ ကတြာ နိပဇၨိ။ ဘတၱကာရေကာ တံ ဒိသြာ ''လဒၶါဘေယာ မိဂရာဇာ ဓမၼဂ႑ိကာယ နိပေႏၷာ၊ ကႎ ႏု ေခါ ကာရဏ''ႏၲိ ေဝေဂန ဂႏ႖ာ ရေညာ အာေရာေစသိ။
ရာဇာ တာဝေဒဝ ရထံ အာ႐ုယွ မဟေႏၲန ပရိဝါေရန အာဂႏ႖ာ ေဗာဓိသတၱံ ဒိသြာ အာဟ ''သမၼ မိဂရာဇ၊ နႏု မယာ တုယွံ အဘယံ ဒိႏၷံ၊ ကသၼာ တြံ ဣဓ နိပေႏၷာ''တိ။ မဟာရာဇ၊ ဂဗ႓ိနီ မိဂီ အာဂႏ႖ာ ''မမ ဝါရံ အညႆ ပါေပဟီ''တိ အာဟ၊ န သကၠာ ေခါ ပန မယာ ဧကႆ မရဏဒုကၡံ အညႆ ဥပရိ နိကၡိပိတုံ၊ သြာဟံ အတၱေနာ ဇီဝိတံ တႆာ ဒတြာ တႆာ သႏၲကံ မရဏံ ဂေဟတြာ ဣဓ နိပေႏၷာ၊ မာ အညံ ကိၪၥိ အာသကႋတၳ၊ မဟာရာဇာတိ။ ရာဇာ အာဟ -- ''သာမိ၊ သုဝဏၰဝဏၰမိဂရာဇ၊ မယာ န တာဒိေသာ ခႏၲိေမတၱာႏုဒၵယသမၸေႏၷာ မႏုေႆသုပိ ဒိ႒ပုေဗၺာ၊ ေတန ေတ ပသေႏၷာသၼိ၊ ဥေ႒ဟိ၊ တုယွၪၥ တႆာ စ အဘယံ ဒမၼီ''တိ။ ''ဒြီဟိ အဘေယ လေဒၶ အဝေသသာ ကႎ ကရိႆႏၲိ၊ နရိႏၵာ''တိ? ''အဝေသသာနမၸိ အဘယံ ဒမၼိ၊ သာမီ''တိ။ ''မဟာရာဇ၊ ဧဝမၸိ ဥယ်ာေနေယဝ မိဂါ အဘယံ လဘိႆႏၲိ၊ ေသသာ ကႎ ကရိႆႏၲီ''တိ? ''ဧေတသမၸိ အဘယံ ဒမၼိ၊ သာမီ''တိ။ ''မဟာရာဇ၊ မိဂါ တာဝ အဘယံ လဘႏၲဳ၊ ေသသာ စတုပၸဒါ ကႎ ကရိႆႏၲီ''တိ? ''ဧေတသမၸိ အဘယံ ဒမၼိ၊ သာမီ''တိ။ ''မဟာရာဇ၊ စတုပၸဒါ တာဝ အဘယံ လဘႏၲဳ၊ ဒိဇဂဏာ ကႎ ကရိႆႏၲီ''တိ? ''ဧေတသမၸိ အဘယံ ဒမၼိ၊ သာမီ''တိ။ ''မဟာရာဇ၊ ဒိဇဂဏာ တာဝ အဘယံ လဘႏၲဳ၊ ဥဒေက ဝသႏၲာ မစၧာ ကႎ ကရိႆႏၲီ''တိ? ''ဧေတသမၸိ အဘယံ ဒမၼိ၊ သာမီ''တိ။ ဧဝံ မဟာသေတၱာ ရာဇာနံ သဗၺသတၱာနံ အဘယံ ယာစိတြာ ဥ႒ာယ ရာဇာနံ ပၪၥသု သီေလသု ပတိ႒ာေပတြာ ''ဓမၼံ စရ၊ မဟာရာဇ၊ မာတာပိတူသု ပုတၱဓီတာသု ျဗာဟၼဏဂဟပတိေကသု ေနဂမဇာနပေဒသု ဓမၼံ စရေႏၲာ သမံ စရေႏၲာ ကာယႆ ေဘဒါ ပရံ မရဏာ သုဂတႎ သဂၢံ ေလာကံ ဂမိႆသီ''တိ ရေညာ ဗုဒၶလီလာယ ဓမၼံ ေဒေသတြာ ကတိပါဟံ ဥယ်ာေန ဝသိတြာ ရေညာ ၾသဝါဒံ ဒတြာ မိဂဂဏပရိဝုေတာ အရညံ ပါဝိသိ။ သာပိ ေခါ မိဂေဓႏု ပုပၹကဏၰိကသဒိသံ ပုတၱံ ဝိဇာယိ။ ေသာ ကီဠမာေနာ သာခမိဂႆ သႏၲိကံ ဂစၧတိ။ အထ နံ မာတာ တႆ သႏၲိကံ ဂစၧႏၲံ ဒိသြာ ''ပုတၱ၊ ဣေတာ ပ႒ာယ မာ ဧတႆ သႏၲိကံ ဂစၧ၊ နိေျဂာဓေႆဝ သႏၲိကံ ဂေစၧယ်ာသီ''တိ ၾသဝဒႏၲီ ဣမံ ဂါထမာဟ --
၁၂။ ''နိေျဂာဓေမဝ (ဇာတက၊႒၊၁၊၁၆၉ ေသေဝယ်၊ န သာခမုပသံဝေသ။
နိေျဂာဓသၼႎ မတံ ေသေယ်ာ၊ ယေၪၥ သာခသၼိ ဇီဝိတ''ႏၲိ။
တတၳ နိေျဂာဓေမဝ ေသေဝယ်ာတိ တာတ တြံ ဝါ အေညာ ဝါ အတၱေနာ ဟိတကာေမာ နိေျဂာဓေမဝ ေသေဝယ် ဘေဇယ် ဥပသကၤေမယ်၊ န သာခမုပသံဝေသတိ သာခမိဂံ ပန န ဥပသံဝေသ ဥပဂမၼ န သံဝေသယ်၊ ဧတံ နိႆာယ ဇီဝိကံ န ကေပၸယ်။ နိေျဂာဓသၼႎ မတံ ေသေယ်ာတိ နိေျဂာဓရေညာ ပါဒမူေလ မရဏမၸိ ေသေယ်ာ ဝရံ ဥတၱမံ။ ယေၪၥ သာခသၼိ ဇီဝိတႏၲိ ယံ ပန သာခႆ သႏၲိေက ဇီဝိတံ၊ တံ ေနဝ ေသေယ်ာ န ဝရံ န ဥတၱမႏၲိ အေတၳာ။
တေတာ ပ႒ာယ စ ပန အဘယလဒၶကာ မိဂါ မႏုႆာနံ သႆာနိ ခါဒႏၲိ၊ မႏုႆာ ''လဒၶါဘယာ ဣေမ မိဂါ''တိ မိေဂ ပဟရိတုံ ဝါ ပလာေပတုံ ဝါ န ဝိသဟႏၲိ၊ ေတ ရာဇဂၤေဏ သႏၷိပတိတြာ ရေညာ တမတၳံ အာေရာေစသုံ။ ရာဇာ ''မယာ ပသေႏၷန နိေျဂာဓမိဂရာဇႆ ဝေရာ ဒိေႏၷာ၊ အဟံ ရဇၨံ ဇေဟယ်ံ၊ န စ တံ ပဋိညံ ဘိႏၵာမိ၊ ဂစၧထ န ေကာစိ မမ ဝိဇိေတ မိေဂ ပဟရိတုံ လဘတီ''တိ အာဟ။ နိေျဂာဓမိေဂါ တံ ပဝတၱႎ သုတြာ မိဂဂဏံ သႏၷိပါတာေပတြာ ''ဣေတာ ပ႒ာယ ပေရသံ သႆံ ခါဒိတုံ န လဘိႆထာ''တိ မိေဂ ၾသဝဒိတြာ မႏုႆာနံ အာေရာစာေပသိ ''ဣေတာ ပ႒ာယ သႆကာရကာ မႏုႆာ သႆရကၡဏတၳံ ဝတႎ မာ ကေရာႏၲဳ၊ ေခတၱံ ပန အာဝိဇၩိတြာ ပဏၰသညံ ဗႏၶႏၲဴ''တိ။ တေတာ ပ႒ာယ ကိရ ေခေတၱသု ပဏၰဗႏၶနသညာ ဥဒပါဒိ။ တေတာ ပ႒ာယ ပဏၰသညံ အတိကၠမနမိေဂါ နာမ နတၳိ။ အယံ ကိရ ေနသံ ေဗာဓိသတၱေတာ လဒၶၾသဝါေဒါ။ ဧဝံ မိဂဂဏံ ၾသဝဒိတြာ ေဗာဓိသေတၱာ ယာဝတာယုကံ ဌတြာ သဒၶႎ မိေဂဟိ ယထာကမၼံ ဂေတာ၊ ရာဇာပိ ေဗာဓိသတၱႆ ၾသဝါေဒ ဌတြာ ပုညာနိ ကတြာ ယထာကမၼံ ဂေတာ။
သတၳာ ''န၊ ဘိကၡေဝ၊ ဣဒါေနဝါဟံ ေထရိယာ စ ကုမာရကႆပႆ စ အဝႆေယာ၊ ပုေဗၺပိ အဝႆေယာ ဧဝါ''တိ ဣမံ ဓမၼေဒသနံ အာဟရိတြာ စတုသစၥဓမၼေဒသနံ ဝိနိဝေ႗တြာ ေဒြ ဝတၳဴနိ ကေထတြာ အႏုသႏၶႎ ဃေဋတြာ ဇာတကံ သေမာဓာေနသိ ''တဒါ သာခမိေဂါ ေဒဝဒေတၱာ အေဟာသိ၊ ပရိသာပိႆ ေဒဝဒတၱပရိသာဝ၊ မိဂေဓႏု ေထရီ အေဟာသိ၊ ပုေတၱာ ကုမာရကႆေပါ၊ ရာဇာ အာနေႏၵာ၊ နိေျဂာဓမိဂရာဇာ ပန အဟေမဝ အေဟာသိ''ႏၲိ။
လူ႕ခႏၶာဟာ (32) ေကာဌာသနဲ႕ဖြဲ႕စည္းပုံ
တရားရွာသူဟာ သံေယာဇဥ္ျဖတ္ရပုံ
0 မွတ္ခ်က္မ်ား:
Post a Comment