usukara namayanti tejanam
Darum namayanti tacchaka
attanam damayanti pandita.
''ဥဒကဥႇိ နယႏၲိ ေနတၱိကာ၊ ဥသုကာရာ နမယႏၲိ ေတဇနံ။
Irrigators lead the waters; fletchers bend the shafts;
carpenters bend the wood; the wise control themselves.
ေရသြယ္သည့္ လယ္သမားသည္ ေရကိုမိမိတို႕လိုရာအရပ္သို႕ သြယ္ယူၾကကုန္၏။
ေလးသမားတို႕သည္ သံကိုမီးပူေပး၍ ေျဖာင့္ေသာျမားတံျပဳကုန္၏။
လက္သမားတို႕သည္ သစ္သားကို မိမိတို႕လိုရာျပဳလုပ္ကုန္၏။
ပညာရိွတို႕သည္ မိမိကိုယ္ကို ယဥ္ေက်းေအာင္ ဆုံးမကုန္၏။
ပ႑ိတသာမေဏရဝတၳဳ
ဥဒကဥႇိ နယႏၲီတိ ဣမံ ဓမၼေဒသနံ သတၳာ ေဇတဝေန ဝိဟရေႏၲာ ပ႑ိတသာမေဏရံ အာရဗ႓ ကေထသိ။
အတီေတ ကိရ ကႆပသမၼာသမၺဳေဒၶါ ဝီသတိခီဏာသဝသဟႆပရိဝါေရာ ဗာရာဏသႎ အဂမာသိ။ မႏုႆာ အတၱေနာ ဗလံ သလႅေကၡတြာ အ႒ပိ ဒသပိ ဧကေတာ ဟုတြာ အဂႏၲဳကဒါနာဒီနိ အဒံသု။ အေထကဒိဝသံ သတၳာ ဘတၱကိစၥပရိေယာသာေန ဧဝံ အႏုေမာဒနမကာသိ --
''ဥပါသကာ ဣဓ ဧကေစၥာ 'အတၱေနာ သႏၲကေမဝ ဒါတုံ ဝ႗တိ၊ ကႎ ပေရန သမာဒပိေတနာ'တိ အတၱနာဝ ဒါနံ ေဒတိ၊ ပရံ န သမာဒေပတိ (ဓမၼ၊႒၊၁၊၃၆ဝ။ ေသာ နိဗၺတၱနိဗၺတၱ႒ာေန ေဘာဂသမၸဒံ လဘတိ၊ ေနာ ပရိဝါရသမၸဒံ။ ဧကေစၥာ ပရံ သမာဒေပတိ၊ အတၱနာ န ေဒတိ။ ေသာ နိဗၺတၱနိဗၺတၱ႒ာေန ပရိဝါရသမၸဒံ လဘတိ၊ ေနာ ေဘာဂသမၸဒံ ဧကေစၥာ အတၱနာပိ န ေဒတိ၊ ပရမၸိ န သမာဒေပတိ။ ေသာ နိဗၺတၱနိဗၺတၱ႒ာေန ေနဝ ေဘာဂသမၸဒံ လဘတိ၊ န ပရိဝါရသမၸဒံ၊ ဝိဃာသာေဒါဝ ဟုတြာ ဇီဝတိ။ ဧကေစၥာ အတၱနာ စ ေဒတိ၊ ပရၪၥ သမာဒေပတိ။ ေသာ နိဗၺတၱနိဗၺတၱ႒ာေန ေဘာဂသမၸဒမၸိ လဘတိ ပရိဝါရသမၸဒမၸီ''တိ။
တံ သုတြာ သမီေပ ဌိေတာ ဧေကာ ပ႑ိတပုရိေသာ စိေႏၲသိ -- ''အဟံ ဒါနိ တထာ ကရိႆာမိ၊ ယထာ ေမ ေဒြပိ သမၸတၱိေယာ ဘဝိႆႏၲီ''တိ။ ေသာ သတၳာရံ ဝႏၵိတြာ အာဟ -- ''ဘေႏၲ၊ သြာတနာယ မယွံ ဘိကၡံ ဂဏွထာ''တိ။ ''ကိတၱေကဟိ ေတ ဘိကၡဴဟိ အေတၳာ''တိ? ''ကိတၱေကာ ပန ေဝါ၊ ဘေႏၲ၊ ပရိဝါေရာ''တိ? ''ဝီသတိ ဘိကၡဳသဟႆာနီ''တိ။ ''ဘေႏၲ၊ သေဗၺဟိ သဒၶႎ သြာတနာယ မယွံ ဘိကၡံ ဂဏွထာ''တိ။ သတၳာ အဓိဝါေသသိ။ ေသာ ဂါမံ ပဝိသိတြာ၊ ''အမၼတာတာ၊ သြာတနာယ မယာ ဗုဒၶပၸမုေခါ ဘိကၡဳသံေဃာ နိမႏၲိေတာ၊ တုေမွ ယတၱကာနံ ဘိကၡဴနံ ဒါတုံ သကၡိႆထ၊ တတၱကာနံ ဒါနံ ေဒထာ''တိ အာေရာေစတြာ ဝိစရေႏၲာ အတၱေနာ အတၱေနာ ဗလံ သလႅေကၡတြာ ''မယံ ဒသႏၷံ ဒႆာမ၊ မယံ ဝီသတိယာ၊ မယံ သတႆ၊ မယံ ပၪၥသတာန''ႏၲိ ဝုေတၱ သေဗၺသံ ဝစနံ အာဒိေတာ ပ႒ာယ ပေဏၰ အာေရာေပသိ။
ေတန စ သမေယန တသၼႎ နဂေရ အတိဒုဂၢတဘာေဝေနဝ ''မဟာဒုဂၢေတာ''တိ ပညာေတာ ဧေကာ ပုရိေသာ အတၳိ။ ေသာ တမၸိ သမၼဳခါဂတံ ဒိသြာ၊ သမၼ မဟာဒုဂၢတ၊ မယာ သြာတနာယ ဗုဒၶပၸမုေခါ ဘိကၡဳသံေဃာ နိမႏၲိေတာ၊ ေသြ နဂရဝါသိေနာ ဒါနံ ဒႆႏၲိ၊ ''တြံ ကတိ ဘိကၡဴ ေဘာေဇႆသီ''တိ? ''သာမိ၊ မယွံ ကႎ ဘိကၡဴဟိ၊ ဘိကၡဴဟိ နာမ သဓနာနံ အေတၳာ၊ မယွံ ပန ေသြ ယာဂုအတၳာယ တ႑ဳလနာဠိမတၱမၸိ နတၳိ၊ အဟံ ဘတႎ ကတြာ ဇီဝါမိ၊ ကႎ ေမ ဘိကၡဴဟီ''တိ? သမာဒပေကန နာမ ဗ်ေတၱန ဘဝိတဗၺံ။ တသၼာ ေသာ ေတန ''နတၳီ''တိ ဝုေတၱပိ တုဏွီဘူေတာ အဟုတြာ ဧဝမာဟ -- ''သမၼ မဟာဒုဂၢတ၊ ဣမသၼႎ နဂေရ သုေဘာဇနံ ဘုၪၨိတြာ သုခုမဝတၳံ နိဝါေသတြာ နာနာဘရဏပဋိမ႑ိတာ သိရိသယေန သယမာနာ ဗဟူ ဇနာ သမၸတၱႎ အႏုဘဝႏၲိ၊ တြံ ပန ဒိဝသံ ဘတႎ ကတြာ ကုစၧိပူရဏမတၱမၸိ န လဘသိ၊ ဧဝံ (ဓမၼ၊႒၊၁၊၃၆၁ သေႏၲပိ 'အဟံ ပုေဗၺ ပုညံ အကတတၱာ ကိၪၥိ န လဘာမီ'တိ န ဇာနာသီ''တိ? ''ဇာနာမိ၊ သာမီ''တိ။ ''အထ ကသၼာ ဣဒါနိ ပုညံ န ကေရာသိ၊ တြံ ယုဝါ ဗလသမၸေႏၷာ၊ ကႎ တယာ ဘတႎ ကတြာပိ ယထာဗလံ ဒါနံ ဒါတုံ န ဝ႗တီ''တိ? ေသာ တသၼႎ ကေထေႏၲေယဝ သံေဝဂပၸေတၱာ ဟုတြာ ''မယွမၸိ ဧကံ ဘိကၡဳံ ပေဏၰ အာေရာေပဟိ၊ ကိၪၥိေဒဝ ဘတႎ ကတြာ ဧကႆ ဘိကၡံ ဒႆာမီ''တိ အာဟ။ ဣတေရာ ''ကႎ ဧေကန ဘိကၡဳနာ ပေဏၰ အာေရာပိေတနာ''တိ န အာေရာေပသိ? မဟာဒုဂၢေတာပိ ေဂဟံ ဂႏ႖ာ ဘရိယံ အာဟ -- ''ဘေဒၵ၊ နဂရဝါသိေနာ ေသြ သံဃဘတၱံ ကရိႆႏၲိ၊ အဟမၸိ သမာဒပေကန 'ဧကႆ ဘိကၡံ ေဒဟီ'တိ ဝုေတၱာ၊ မယမၸိ ေသြ ဧကႆ ဘိကၡံ ဒႆာမာ''တိ။ အထႆ ဘရိယာ ''မယံ ဒလိဒၵါ၊ ကသၼာ တယာ သမၸဋိစၧိတ''ႏၲိ အဝတြာဝ၊ ''သာမိ၊ ဘဒၵကံ ေတ ကတံ၊ မယံ ပုေဗၺပိ ကိၪၥိ အဒတြာ ဣဒါနိ ဒုဂၢတာ ဇာတာ၊ မယံ ဥေဘာပိ ဘတႎ ကတြာ ဧကႆ ဘိကၡံ ဒႆာမ၊ သာမီ''တိ ဝတြာ ဥေဘာပိ ေဂဟာ နိကၡမိတြာ ဘတိ႒ာနံ အဂမံသု။
မဟာေသ႒ိ တံ ဒိသြာ ''ကႎ၊ သမၼ မဟာဒုဂၢတ၊ ဘတႎ ကရိႆသီ''တိ ပုစၧိ။ ''အာမ၊ အယ်ာ''တိ။ ''ကႎ ကရိႆသီ''တိ? ''ယံ တုေမွ ကာေရႆထ၊ တံ ကရိႆာမီ''တိ။ ''ေတန ဟိ မယံ ေသြ ေဒြ တီဏိ ဘိကၡဳသတာနိ ေဘာေဇႆာမ၊ ဧဟိ၊ ဒါ႐ူနိ ဖာေလဟီ''တိ ဝါသိဖရသုံ နီဟရိတြာ ဒါေပသိ။ မဟာဒုဂၢေတာ ဒဠႇံ ကစၧံ ဗႏၶိတြာ မဟုႆာဟပၸေတၱာ ဝါသႎ ပဟာယ ဖရသုံ ဂဏွေႏၲာ၊ ဖရသုံ ပဟာယ ဝါသႎ ဂဏွေႏၲာ ဒါ႐ူနိ ဖာေလတိ။ အထ နံ ေသ႒ိ အာဟ -- ''သမၼ၊ တြံ အဇၨ အတိဝိယ ဥႆာဟပၸေတၱာ ကမၼံ ကေရာသိ၊ ကႎ ႏု ေခါ ကာရဏ''ႏၲိ? ''သာမိ၊ အဟံ ေသြ ဧကံ ဘိကၡဳံ ေဘာေဇႆာမီ''တိ။ တံ သုတြာ ေသ႒ိ ပသႏၷမာနေသာ စိေႏၲသိ -- ''အေဟာ ဣမိနာ ဒုကၠရံ ကတံ၊ 'အဟံ ဒုဂၢေတာ'တိ တုဏွီဘာဝံ အနာပဇၨိတြာ 'ဘတႎ ကတြာ ဧကံ ဘိကၡဳံ ေဘာေဇႆာမီ'တိ ဝဒတီ''တိ။ ေသ႒ိဘရိယာပိ တႆ ဘရိယံ ဒိသြာ၊ ''အမၼ၊ ကႎ ကမၼံ ကရိႆသီ''တိ ပုစၧိတြာ ''ယံ တုေမွ ကာေရႆထ၊ တံ ကေရာမီ''တိ ဝုေတၱ ဥဒုကၡလသာလံ ပေဝေသတြာ သုပၸမုသလာဒီနိ ဒါေပသိ။ သာ နစၥႏၲီ ဝိယ တု႒ပဟ႒ာ ဝီဟႎ ေကာေ႗တိ ေစဝ ၾသဖုဏာတိ စ။ အထ နံ ေသ႒ိဘရိယာ ပုစၧိ -- ''အမၼ၊ တြံ အတိဝိယ တု႒ပဟ႒ာ ကမၼံ ကေရာသိ၊ ကႎ ႏု ေခါ ကာရဏ''ႏၲိ? ''အေယ်၊ ဣမံ ဘတႎ ကတြာ မယမၸိ ဧကံ ဘိကၡဳံ ေဘာေဇႆာမာ''တိ။ တံ သုတြာ ေသ႒ိဘရိယာပိ တႆံ ''အေဟာ ဝတာယံ ဒုကၠရကာရိကာ''တိ ပသီဒိ။ ေသ႒ိ မဟာဒုဂၢတႆ ဒါ႐ူနံ (ဓမၼ၊႒၊၁၊၃၆၂ ဖာလိတကာေလ ''အယံ ေတ ဘတီ''တိ သာလီနံ စတေႆာ နာဠိေယာ ဒါေပတြာ ''အယံ ေတ တု႒ိဒါေယာ''တိ အပရာပိ စတေႆာ နာဠိေယာ ဒါေပသိ။
ေသာ ေဂဟံ ဂႏ႖ာ ဘရိယံ အာဟ -- ''မယာ ဘတႎ ကတြာ သာလိ လေဒၶါ၊ အယံ နိဝါေပါ ဘဝိႆတိ၊ တယာ လဒၶါယ ဘတိယာ ဒဓိေတလကဋဳကဘ႑ာနိ ဂဏွာဟီ''တိ။ ေသ႒ိဘရိယာပိ ပုန တႆာ ဧကံ သပၸိကေရာဋိကေၪၥဝ ဒဓိဘာဇနၪၥ ကဋဳကဘ႑ၪၥ သုဒၶတ႑ဳဠိနာဠိၪၥ ဒါေပသိ။ ဣတိ စ ဥဘိႏၷမၸိ နဝ တ႑ဳလနာဠိေယာ အေဟသုံ။ ေတ ''ေဒယ်ဓေမၼာ ေနာ လေဒၶါ''တိ တု႒ဟ႒ာ ပါေတာဝ ဥ႒ဟႎသု။ ဘရိယာ မဟာဒုဂၢတံ အာဟ -- ''ဂစၧ၊ သာမိ၊ ပဏၰံ ပရိေယသိတြာ အာဟရာ''တိ။ ေသာ အႏၲရာပေဏ ပဏၰံ အဒိသြာ နဒီတီရံ ဂႏ႖ာ ''အဇၨ အယ်ာနံ ေဘာဇနံ ဒါတုံ လဘိႆာမီ''တိ ပဟ႒မာနေသာ ဂါယေႏၲာ ပဏၰံ ဥစၥိနတိ။ မဟာဇာလံ ခိပိတြာ ဌိေတာ ေကဝေ႗ာ ''မဟာဒုဂၢတႆ သေဒၵန ဘဝိတဗၺ''ႏၲိ တံ ပေကၠာသိတြာ ပုစၧိ -- ''အတိဝိယ တု႒စိေတၱာ ဂါယသိ၊ ကႎ ႏု ေခါ ကာရဏ''ႏၲိ? ''ပဏၰံ ဥစၥိနာမိ၊ သမၼာ''တိ။ ''ကႎ ကရိႆသီ''တိ? ''ဧကံ ဘိကၡဳံ ေဘာေဇႆာမီ''တိ။ ''အေဟာ သုခိေတာ၊ ဘိကၡဳ၊ ေသာ တဝ ကႎ ပဏၰံ ခါဒိႆတီ''တိ? ''ကႎ ကေရာမိ၊ သမၼ၊ အတၱနာ လဒၶပေဏၰန ေဘာေဇႆာမီ''တိ? ''ေတန ဟိ ဧဟီ''တိ။ ''ကႎ ကေရာမိ၊ သမၼာ''တိ? ''ဣေမ မေစၧ ဂေဟတြာ ပါဒဂၣနကာနိ အၯဂၣနကာနိ ကဟာပဏဂၣနကာနိ စ ဥဒၵါနာနိ ကေရာဟီ''တိ။ ေသာ တထာ အကာသိ။ ဗဒၶဗေဒၶ မေစၧ နဂရဝါသိေနာ နိမႏၲိတနိမႏၲိတာနံ ဘိကၡဴနံ အတၳာယ ဟရႎသု။ တႆ မစၧဳဒၵါနာနိ ကေရာႏၲေႆဝ ဘိကၡာစာရေဝလာ ပါပုဏိ။ ေသာ ေဝလံ သလႅေကၡတြာ ''ဂမိႆာမဟံ၊ သမၼ၊ အယံ ဘိကၡဴနံ အာဂမနေဝလာ''တိ အာဟ။ ''အတၳိ ပန ကိၪၥိ မစၧဳဒၵါန''ႏၲိ? ''နတၳိ၊ သမၼ၊ သဗၺာနိ ခီဏာနီ''တိ။ ''ေတန ဟိ မယာ အတၱေနာ အတၳာယ ဝါလုကာယ နိခဏိတြာ စတၱာေရာ ေရာဟိတမစၧာ ဌပိတာ၊ သေစ ဘိကၡဳံ ေဘာေဇတုကာေမာသိ၊ ဣေမ ဂေဟတြာ ဂစၧာ''တိ ေတ မေစၧ တႆ အဒါသိ။
တံ ဒိဝသံ ပန သတၳာ ပစၥဴသကာေလ ေလာကံ ေဝါေလာေကေႏၲာ မဟာဒုဂၢတံ အတၱေနာ ဉာဏဇာလႆ အေႏၲာ ပဝိ႒ံ ဒိသြာ ''ကႎ ႏု ေခါ ဘဝိႆတီ''တိ အာဝေဇၨေႏၲာ ''မဟာဒုဂၢေတာ 'ဧကံ ဘိကၡဳံ ေဘာေဇႆာမီ'တိ ဘရိယာယ (ဓမၼ၊႒၊၁၊၃၆၃ သဒၶႎ ဟိေယ်ာ ဘတႎ အကာသိ၊ ကတရံ ႏု ေခါ ဘိကၡဳံ လဘိႆတီ''တိ စိေႏၲတြာ ''မႏုႆာ ပေဏၰ အာေရာပိတသညာယ ဘိကၡဴ ဂေဟတြာ အတၱေနာ အတၱေနာ ေဂေဟသု နိသီဒါေပႆႏၲိ၊ မဟာဒုဂၢေတာ မံ ဌေပတြာ အညံ ဘိကၡဳံ န လဘိႆတီ''တိ ဥပဓာေရသိ။ ဗုဒၶါ ကိရ ဒုဂၢေတသု အႏုကမၸံ ကေရာႏၲိ။ တသၼာ သတၳာ ပါေတာဝ သရီရပဋိဇဂၢနံ ကတြာ ''မဟာဒုဂၢတံ သဂၤဏွိႆာမီ''တိ ဂႏၶကုဋႎ ပဝိသိတြာ နိသီဒိ။ မဟာဒုဂၢေတပိ မေစၧ ဂေဟတြာ ေဂဟံ ပဝိသေႏၲ သကၠႆ ပ႑ဳကမၺလသိလာသနံ ဥဏွာကာရံ ဒေႆသိ။ ေသာ ''ကႎ ႏု ေခါ ကာရဏ''ႏၲိ ၾသေလာေကေႏၲာ ''ဟိေယ်ာ၊ မဟာဒုဂၢေတာ 'ဧကႆ ဘိကၡဳေနာ ဘိကၡံ ဒႆာမီ'တိ အတၱေနာ ဘရိယာယ သဒၶႎ ဘတႎ အကာသိ၊ ကတရံ ႏု ေခါ ဘိကၡဳံ လဘိႆတီ''တိ စိေႏၲတြာ ''နေတၳတႆ အေညာ ဘိကၡဳ၊ သတၳာ ပန မဟာဒုဂၢတႆ သဂၤဟံ ကရိႆာမီ''တိ ဂႏၶကုဋိယံ နိသိေႏၷာ။ မဟာဒုဂၢေတာ အတၱေနာ ဥပကပၸနကံ ယာဂုဘတၱံ ပဏၰသူေပယ်မၸိ တထာဂတႆ ဒေဒယ်၊ ''ယံႏူနာဟံ မဟာဒုဂၢတႆ ေဂဟံ ဂႏ႖ာ ဘတၱကာရကကမၼံ ကေရယ်''ႏၲိ အညာတကေဝေသန တႆ ေဂဟသမီပံ ဂႏ႖ာ ''အတၳိ ႏု ေခါ ကႆစိ ကိၪၥိ ဘတိယာ ကာတဗၺ''ႏၲိ ပုစၧိ။ မဟာဒုဂၢေတာ တံ ဒိသြာ အာဟ -- ''သမၼ၊ ကႎ ကမၼံ ကရိႆသီ''တိ? ''အဟံ၊ သာမိ၊ သဗၺသိပၸိေကာ၊ မယွံ အဇာနနသိပၸံ နာမ နတၳိ၊ ယာဂုဘတၱာဒီနိပိ သမၸာေဒတုံ ဇာနာမီ''တိ။ ''သမၼ၊ မယံ တဝ ကေမၼန အတၳိကာ၊ တုယွံ ပန ကိၪၥိ ဒါတဗၺံ ဘတႎ န ပႆာမာ''တိ။ ''ကႎ ပန ေတ ကတၱဗၺ''ႏၲိ? ''ဧကႆ ဘိကၡဳႆ ဘိကၡံ ဒါတုကာေမာမွိ၊ တႆ ယာဂုဘတၱသံဝိဓာနံ ဣစၧာမီ''တိ။ ''သေစ ဘိကၡဳႆ ဘိကၡံ ဒႆသိ၊ န ေမ ဘတိယာ အေတၳာ၊ ကႎ မမ ပုညံ န ဝ႗တီ''တိ? ''ဧဝံ သေႏၲ သာဓု၊ သမၼ၊ ပဝိသာ''တိ။ ေသာ တႆ ေဂဟံ ပဝိသိတြာ ေတလတ႑ဳလာဒီနိ အာဟရာေပတြာ ''ဂစၧ၊ အတၱေနာ ပတၱဘိကၡဳံ အာေနဟီ''တိ တံ ဥေယ်ာေဇသိ။ ဒါနေဝယ်ာဝဋိေကာပိ ပေဏၰ အာေရာပိတနိ ယာေမေနဝ ေတသံ ေတသံ ေဂဟာနိ ဘိကၡဴ ပဟိဏိ။
မဟာဒုဂၢေတာ တႆ သႏၲိကံ ဂႏ႖ာ ''မယွံ ပတၱဘိကၡဳံ ေဒဟီ''တိ အာဟ။ ေသာ တသၼႎ ခေဏ သတႎ လဘိတြာ ''အဟံ တဝ ဘိကၡဳံ ပမုေ႒ာ''တိ အာဟ။ မဟာဒုဂၢေတာ တိခိဏာယ သတၱိယာ ကုစၧိယံ ပဟေဋာ ဝိယ၊ ''သာမိ၊ ကသၼာ မံ နာေသသိ၊ အဟံ တယာ ဟိေယ်ာ သမာဒပိေတာ ဘရိယာယ သဒၶႎ ဒိဝသံ ဘတႎ ကတြာ အဇၨ ပါေတာဝ ပဏၰတၳာယ နဒီတီေရ အာဟိ႑ိတြာ အာဂေတာ၊ ေဒဟိ ေမ ဧကံ ဘိကၡဳ''ႏၲိ ဗာဟာ ပဂၢယွ ပရိေဒဝိ။ မႏုႆာ သႏၷိပတိတြာ (ဓမၼ၊႒၊၁၊၃၆၄ ''ကိေမတံ၊ မဟာဒုဂၢတာ''တိ ပုစၧႎသု။ ေသာ တမတၳံ အာေရာေစသိ။ ေတ ေဝယ်ာဝဋိကံ ပုစၧႎသု -- ''သစၥံ ကိရ၊ သမၼ၊ တယာ ဧသ 'ဘတႎ ကတြာ ဧကႆ ဘိကၡဳႆ ဘိကၡံ ေဒဟီ'တိ သမာဒပိေတာ''တိ? ''အာမ၊ အယ်ာ''တိ။ ''ဘာရိယံ ေတ ကမၼံ ကတံ၊ ေယာ တြံ ဧတၱေက ဘိကၡဴ သံဝိဒဟေႏၲာ ဧတႆ ဧကံ ဘိကၡဳံ နာဒါသီ''တိ။ ေသာ ေတသံ ဝစေနန မကၤုဘူေတာ တံ အာဟ -- ''သမၼ မဟာဒုဂၢတ၊ မာ မံ နာသယိ၊ အဟံ တဝ ကာရဏာ မဟာဝိေဟသံ ပေတၱာ၊ မႏုႆာ ပေဏၰ အာေရာပိတနိယာေမန အတၱေနာ အတၱေနာ ပတၱဘိကၡဴ နယႎသု၊ အတၱေနာ ေဂေဟ နိသိႏၷဘိကၡဳံ နီဟရိတြာ ေဒေႏၲာ နာမ နတၳိ၊ သတၳာ ပန မုခံ ေဓါဝိတြာ ဂႏၶကုဋိယေမဝ နိသိေႏၷာ၊ ရာဇယုဝရာဇေသနာပတိအာဒေယာ သတၳဳ ဂႏၶကုဋိေတာ နိကၡမနံ ၾသေလာေကႏၲာ နိသိႏၷာ သတၳဳ ပတၱံ ဂေဟတြာ 'ဂမိႆာမာ'တိ။ ဗုဒၶါ နာမ ဒုဂၢေတ အႏုကမၸံ ကေရာႏၲိ၊ တြံ ဝိဟာရံ ဂႏ႖ာ 'ဒုဂၢေတာမွိ၊ ဘေႏၲ၊ မမ သဂၤဟံ ကေရာထာ'တိ သတၳာရံ ဝႏၵ၊ သေစ ေတ ပုညံ အတၳိ၊ အဒၶါ လစၧသီ''တိ။
ေသာ ဝိဟာရံ အဂမာသိ။ အထ နံ အေညသု ဒိဝေသသု ဝိဟာေရ ဝိဃာသာဒဘာေဝန ဒိ႒တၱာ ရာဇယုဝရာဇာဒေယာ၊ ''မဟာဒုဂၢတ၊ န တာဝ ဘတၱကာေလာ၊ ကသၼာ တြံ အာဂစၧသီ''တိ အာဟံသု။ ေသာ ''ဇာနာမိ၊ သာမိ၊ 'န တာဝ ဘတၱကာေလာ'တိ။ သတၳာရံ ပန ဝႏၵိတုံ အာဂစၧာမီ''တိ ဝဒေႏၲာ ဂႏ႖ာ ဂႏၶကုဋိယာ ဥမၼာေရ သီသံ ဌေပတြာ ပၪၥပတိ႒ိေတန ဝႏၵိတြာ၊ ''ဘေႏၲ၊ ဣမသၼႎ နဂေရ မယာ ဒုဂၢတတေရာ နတၳိ၊ အဝႆေယာ ေမ ေဟာထ၊ ကေရာထ ေမ သဂၤဟ''ႏၲိ အာဟ။ သတၳာ ဂႏၶကုဋိဒြါရံ ဝိဝရိတြာ ပတၱံ နီဟရိတြာ တႆ ဟေတၳ ဌေပသိ။ ေသာ စကၠဝတၱိသိရႎ ပေတၱာ ဝိယ အေဟာသိ၊ ရာဇယုဝရာဇာဒေယာ အညမညႆ မုခါနိ ၾသေလာကယႎသု။ သတၳာရာ ဒိႏၷပတၱဥႇိ ေကာစိ ဣႆရိယဝေသန ဂေဟတုံ သမေတၳာ နာမ နတၳိ။ ဧဝံ ပန ဝဒႎသု၊ ''သမၼ မဟာဒုဂၢတ၊ သတၳဳ ပတၱံ အမွာကံ ေဒဟိ ဧတၱကံ နာမ ေတ ဓနံ ဒႆာမ၊ တြံ ဒုဂၢေတာ ဓနံ ဂဏွာဟိ၊ ကႎ ေတ ပေတၱနာ''တိ? မဟာဒုဂၢေတာ ''န ကႆစိ ဒႆာမိ၊ န ေမ ဓေနန အေတၳာ၊ သတၳာရံေယဝ ေဘာေဇႆာမီ''တိ အာဟ။ အဝေသသာ တံ ယာစိတြာ ပတၱံ အလဘိတြာ နိဝတၱႎသု။ ရာဇာ ပန ''မဟာဒုဂၢေတာ ဓေနန ပေလာဘိယမာေနာပိ သတၳဳ ပတၱံ န ေဒတိ၊ သတၳာရာ စ သယံ ဒိႏၷပတၱံ ေကာစိ ဂေဟတုံ န သေကၠာတိ၊ ဣမႆ ေဒယ်ဓေမၼာ နာမ ကိတၱေကာ ဘဝိႆတိ၊ ဣမိနာ ေဒယ်ဓမၼႆ ဒိႏၷကာေလ သတၳာရံ အာဒါယ ေဂဟံ ေနတြာ မယွံ သမၸာဒိတံ အာဟာရံ ဒႆာမီ''တိ စိေႏၲတြာ သတၳာရာ သဒၶႎေယဝ (ဓမၼ၊႒၊၁၊၃၆၅ အဂမာသိ။ သေကၠာပိ ေဒဝရာဇာ ယာဂုခဇၨကဘတၱသူေပယ်ပဏၰာဒီနိ သမၸာေဒတြာ သတၳဳ နိသီဒနာရဟံ အာသနံ ပညေပတြာ နိသီဒိ။
မဟာဒုဂၢေတာ သတၳာရံ ေနတြာ ''ပဝိသထ၊ ဘေႏၲ''တိ အာဟ။ ဝသနေဂဟၪၥႆ နီစံ ေဟာတိ၊ အေနာနေတန ပဝိသိတုံ န သကၠာ။ ဗုဒၶါ စ နာမ ေဂဟံ ပဝိသႏၲာ န ၾသနမိတြာ ပဝိသႏၲိ။ ေဂဟဥႇိ ပဝိသနကာေလ မဟာပထဝီ ဝါ ေဟ႒ာ ၾသဂစၧတိ၊ ေဂဟံ ဝါ ဥဒၶံ ဂစၧတိ။ ဣဒံ ေတသံ သုဒိႏၷဒါနႆ ဖလံ။ ပုန နိကၡမိတြာ ဂတကာေလ သဗၺံ ပါကတိကေမဝ ေဟာတိ။ တသၼာ သတၳာ ဌိတေကာဝ ေဂဟံ ပဝိသိတြာ သေကၠန ပညတၱာသေန နိသီဒိ။ သတၳရိ နိသိေႏၷ ရာဇာ အာဟ -- ''သမၼ မဟာဒုဂၢတ၊ တယာ အမွာကံ ယာစႏၲာနမၸိ သတၳဳ ပေတၱာ န ဒိေႏၷာ၊ ပႆာမ တာဝ၊ ကီဒိေသာ ေတ သတၳဳ သကၠာေရာ ကေတာ''တိ? အထႆ သေကၠာ ယာဂုခဇၨကာဒီနိ ဝိဝရိတြာ ဒေႆသိ။ ေတသံ ဝါသဂေႏၶာ သကလနဂရံ ဆာေဒတြာ အ႒ာသိ။ ရာဇာ ယာဂုအာဒီနိ ၾသေလာေကတြာ ဘဂဝႏၲံ အာဟ -- ''ဘေႏၲ၊ 'အဟံ မဟာဒုဂၢတႆ ေဒယ်ဓေမၼာ ကိတၱေကာ ဘဝိႆတိ၊ ဣမိနာ ေဒယ်ဓေမၼ ဒိေႏၷ သတၳာရံ ေဂဟံ ေနတြာ အတၱေနာ သမၸာဒိတံ အာဟာရံ ဒႆာမီ'တိ စိေႏၲတြာ အာဂေတာ၊ မယာ ဧဝ႐ူေပါ အာဟာေရာ န ဒိ႒ပုေဗၺာ၊ မယိ ဣဓ ဌိေတ မဟာဒုဂၢေတာ ကိလေမယ်၊ ဂစၧာမဟ''ႏၲိ သတၳာရံ ဝႏၵိတြာ ပကၠာမိ။ သေကၠာပိ သတၳာရံ ယာဂုအာဒီနိ ဒတြာ သကၠစၥံ ပရိဝိသိ။ သတၳာပိ ကတဘတၱကိေစၥာ အႏုေမာဒနံ ကတြာ ဥ႒ာယာသနာ ပကၠာမိ။
သေကၠာ မဟာဒုဂၢတႆ သညံ အဒါသိ။ ေသာ ပတၱံ ဂေဟတြာ သတၳာရံ အႏုဂစၧိ။ သေကၠာ နိဝတၱိတြာ မဟာဒုဂၢတႆ ေဂဟဒြါေရ ဌိေတာ အာကာသံ ၾသေလာေကသိ။ တာဝေဒဝ အာကာသေတာ သတၱရတနဝႆံ ဝႆိတြာ တႆ ေဂေဟ သဗၺဘာဇနာနိ ပူေရတြာ သကလံ ေဂဟံ ပူေရသိ။ တႆ ေဂေဟ ၾသကာေသာ နာေဟာသိ။ တႆ ဘရိယာ ဒါရေက ဟေတၳသု ဂေဟတြာ နီဟရိတြာ ဗဟိ အ႒ာသိ။ ေသာ သတၳာရံ အႏုဂႏ႖ာ နိဝေတၱာ ဒါရေက ဗဟိ ဒိသြာ ''ကႎ ဣဒ''ႏၲိ ပုစၧိ။ ''သာမိ၊ သကလံ ေနာ ေဂဟံ သတၱဟိ ရတေနဟိ ပုဏၰံ၊ ပဝိသိတုံ ၾသကာေသာ နတၳီ''တိ။ ေသာ ''အေဇၨဝ ေမ ဒါေနန ဝိပါေကာ ဒိေႏၷာ''တိ စိေႏၲတြာ ရေညာ သႏၲိကံ ဂႏ႖ာ ဝႏၵိတြာ၊ ''ကသၼာ အာဂေတာသီ''တိ ဝုေတၱ အာဟ --''ေဒဝ၊ ေဂဟံ ေမ သတၱဟိ ရတေနဟိ ပုဏၰံ၊ တံ ဓနံ ဂဏွထာ''တိ။ ရာဇာ ''အေဟာ ဗုဒၶါနံ (ဓမၼ၊႒၊၁၊၃၆၆ ဒိႏၷဒါနံ၊ အေဇၨဝ မတၳကံ ပတၱ''ႏၲိ စိေႏၲတြာ တံ အာဟ -- ''ကႎ ေတ လဒၶဳံ ဝ႗တီ''တိ? ''ဓနဟရဏတၳာယ သကဋသဟႆံ၊ ေဒဝါ''တိ။ ရာဇာ သကဋသဟႆံ ေပေသတြာ ဓနံ အာဟရာေပတြာ ရာဇဂၤေဏ ၾသကိရာေပသိ။ တာလပၸမာေဏာ ရာသိ အေဟာသိ။ ရာဇာ နဂေရ သႏၷိပါတာေပတြာ ''ဣမသၼႎ နဂေရ အတၳိ ကႆစိ ဧတၱကံ ဓန''ႏၲိ ပုစၧိ။ ''နတၳိ၊ ေဒဝါ''တိ။ ''ဧဝံ မဟာဓနႆ ကႎ ကာတုံ ဝ႗တီ''တိ? ''ေသ႒ိ႒ာနံ ဒါတုံ ဝ႗တိ၊ ေဒဝါ''တိ။ ရာဇာ တႆ မဟာသကၠာရံ ကတြာ ေသ႒ိ႒ာနံ ဒါေပသိ။
အထႆ ပုေဗၺ ဧကႆ ေသ႒ိေနာ ေဂဟ႒ာနံ အာစိကၡိတြာ ''ဧတၳ ဇာေတ ဂေစၧ ဟရာေပတြာ ေဂဟံ ဥ႒ာေပတြာ ဝသာဟီ''တိ အာဟ။ တႆ တံ ဌာနံ ေသာေဓတြာ သမံ ကတြာ ဘူမိယာ ခညမာနာယ အညမညံ အာဟစၥ နိဓိကုမ႓ိေယာ ဥ႒ဟႎသု။ ေတန ရေညာ အာေရာစိေတ ''တဝ ပုေညန နိဗၺတၱာ၊ တြေမဝ ဂဏွာဟီ''တိ အာဟ။ ေသာ ေဂဟံ ကာေရတြာ သတၱာဟံ ဗုဒၶပၸမုခႆ ဘိကၡဳသံဃႆ မဟာဒါနံ အဒါသိ။ တေတာ ပရမၸိ ယာဝတာယုကံ တိ႒ေႏၲာ ပုညာနိ ကရိတြာ အာယုပရိေယာသာေန ေဒဝေလာေက နိဗၺေတၱာ။
ဧကံ ဗုဒၶႏၲရံ ဒိဗၺသမၸတၱႎ အႏုဘဝိတြာ ဣမသၼႎ ဗုဒၶဳပၸါေဒ တေတာ စုေတာ သာဝတၳိယံ သာရိပုတၱေတၳရႆူပ႒ာကကုေလ ေသ႒ိဓီတု ကုစၧိယံ ပဋိသႏၶႎ ဂဏွိ။ အထႆာ မာတာပိတေရာ ဂဗ႓ႆ ပတိ႒ိတဘာဝံ ဉတြာ ဂဗ႓ပရိဟာရံ အဒံသု။ တႆာ အပေရန သမေယန ဧဝ႐ူေပါ ေဒါဟေဠာ ဥပၸဇၨိ -- ''အေဟာ ဝတာဟံ ဓမၼေဒသနာပတႎ အာဒႎ ကတြာ ပၪၥႏၷံ ဘိကၡဳသတာနံ ေရာဟိတမစၧရေသန ဒါနံ ဒတြာ ကာသာယာနိ ဝတၳာနိ နိဝါေသတြာ အာသနပရိယေႏၲ နိသိႏၷာ ေတသံ ဘိကၡဴနံ ဥစၧိ႒ဘတၱံ ပရိဘုေၪၨယ်''ႏၲိ။ သာ မာတာပိတူနံ အာေရာေစတြာ တထာ အကာသိ၊ ေဒါဟေဠာ ပဋိပႆမ႓ိ။ အထႆာ တေတာ အပေရသုပိ သတၱသု မဂၤေလသု ေရာဟိတမစၧရေသေနဝ ဓမၼေသနာပတိေတၳရပၸမုခါနိ ပၪၥ ဘိကၡဳသတာနိ ေဘာေဇသုံ။ သဗၺံ တိႆကုမာရႆ ဝတၳဳမွိ ဝုတၱနိယာေမေနဝ ေဝဒိတဗၺံ။ အယမႆ ပန မဟာဒုဂၢတကာေလ ဒိႏၷႆ ေရာဟိတမစၧရသဒါနေႆဝ နိႆေႏၵာ။ နာမဂၢဟဏဒိဝေသ ပနႆ၊ ''ဘေႏၲ၊ ဒါသႆ ေဝါ သိကၡာပဒါနိ ေဒထာ''တိ မာတရာ ဝုေတၱ ေထေရာ အာဟ -- ''ေကာနာေမာ အယံ ဒါရေကာ''တိ? ''ဘေႏၲ၊ ဣမႆ ဒါရကႆ ကုစၧိယံ ပဋိသႏၶိဂၢဟဏေတာ ပ႒ာယ ဣမသၼႎ ေဂေဟ ဇဠာ ဧဠမူဂါပိ ပ႑ိတာ (ဓမၼ၊႒၊၁၊၃၆၇ ဇာတာ၊ တသၼာ ေမ ပုတၱႆ ပ႑ိေတာေတြဝ နာမံ ဘဝိႆတီ''တိ။ ေထေရာ သိကၡာပဒါနိ အဒါသိ။ ဇာတဒိဝသေတာ ပ႒ာယ ပနႆ ''နာဟံ မမ ပုတၱႆ အဇၩာသယံ ဘိႏၵိႆာမီ''တိ မာတု စိတၱံ ဥပၸဇၨိ။ ေသာ သတၱဝႆိကကာေလ မာတရံ အာဟ -- ''အမၼ၊ ေထရႆ သႏၲိေက ပဗၺဇိႆာမီ''တိ။ ''သာဓု၊ တာတ၊ 'အဟံ တဝ အဇၩာသယံ န ဘိႏၵိႆာမိေစၥဝ မနံ ဥပၸါေဒသိ'''ႏၲိ ဝတြာ ေထရံ နိမေႏၲတြာ ေဘာေဇတြာ၊ ''ဘေႏၲ၊ ဒါေသာ ေဝါ ပဗၺဇိတုကာေမာ၊ အဟံ ဣမံ သာယႏွသမေယ ဝိဟာရံ အာေနႆာမီ''တိ ေထရံ ဥေယ်ာေဇတြာ ဉာတေက သႏၷိပါတာေပတြာ ''မမ ပုတၱႆ ဂိဟိကာေလ ကတၱဗၺသကၠာရံ အေဇၨဝ ကရိႆာမာ''တိ မဟႏၲံ သကၠာရံ ကာေရတြာ တံ အာဒါယ ဝိဟာရံ ဂႏ႖ာ ''ဣမံ၊ ဘေႏၲ၊ ပဗၺာေဇထာ''တိ ေထရႆ အဒါသိ။
ေထေရာ ပဗၺဇၨာယ ဒုကၠရဘာဝံ အာစိကၡိတြာ ''ကရိႆာမဟံ၊ ဘေႏၲ၊ တုမွာကံ ၾသဝါဒ''ႏၲိ ဝုေတၱ ''ေတန ဟိ ဧဟီ''တိ ေကေသ ေတေမတြာ တစပၪၥကကမၼ႒ာနံ အာစိကၡိတြာ ပဗၺာေဇသိ။ မာတာပိတေရာပိႆ သတၱာဟံ ဝိဟာေရေယဝ ဝသႏၲာ ဗုဒၶပၸမုခႆ ဘိကၡဳသံဃႆ ေရာဟိတမစၧရေသေနဝ ဒါနံ ဒတြာ သတၱေမ ဒိဝေသ သာယံ ေဂဟံ အဂမံသု။ ေထေရာ အ႒ေမ ဒိဝေသ အေႏၲာဂါမံ ဂစၧေႏၲာ တံ အာဒါယ ဂစၧတိ၊ ဘိကၡဳသံေဃန သဒၶႎ နာဂမာသိ။ ကႎ ကာရဏာ? န တာဝႆ ပတၱစီဝရဂၢဟဏာနိ ဝါ ဣရိယာပေထာ ဝါ ပါသာဒိေကာ ေဟာတိ၊ အပိစ ဝိဟာေရ ေထရႆ ကတၱဗၺဝတၱံ အတၳိ။ ေထေရာ ဟိ ဘိကၡဳသံေဃ အေႏၲာဂါမံ ပဝိေ႒ သကလဝိဟာရံ ဝိစရေႏၲာ အသမၼဇၨန႒ာနံ သမၼဇၨိတြာ တုစၧဘာဇေနသု ပါနီယပရိေဘာဇနီယာနိ ဥပ႒ေပတြာ ဒုႏၷိကၡိတၱာနိ မၪၥပီဌာဒီနိ ပဋိသာေမတြာ ပစၧာ ဂါမံ ပဝိသတိ။ အပိစ ''အညတိတၳိယာ တုစၧဝိဟာရံ ပဝိသိတြာ 'ပႆထ သမဏႆ ေဂါတမႆ သာဝကာနံ နိသိႏၷ႒ာနာနီ'တိ ဝတၱဳံ မာ လဘႎသူ''တိ သကလဝိဟာရံ ပဋိဇဂၢိတြာ ပစၧာ ဂါမံ ပဝိသတိ။ တသၼာ တံ ဒိဝသမၸိ သာမေဏေရန ပတၱစီဝရံ ဂါဟာေပတြာ ဒိဝါတရံ ပိ႑ာယ ပါဝိသိ။
သာမေဏေရာ ဥပဇၩာေယန သဒၶႎ ဂစၧေႏၲာ အႏၲရာမေဂၢ မာတိကံ ဒိသြာ၊ ''ဘေႏၲ၊ ဣဒံ ကႎ နာမာ''တိ ပုစၧိ။ ''မာတိကာ နာမ၊ သာမေဏရာ''တိ။ ''ဣမာယ ကႎ ကေရာႏၲီ''တိ? ''ဣေတာ စိေတာ စ ဥဒကံ အာဟရိတြာ အတၱေနာ သႆကမၼံ သမၸာေဒႏၲီ''တိ။ ''ကႎ ပန၊ ဘေႏၲ၊ ဥဒကႆ စိတၱံ အတၳီ''တိ (ဓမၼ၊႒၊၁၊၃၆၈? ''နတၳာဝုေသာ''တိ။ ''ဧဝ႐ူပံ အစိတၱကံ အတၱေနာ ဣစၧိတ႒ာနံ ဟရႏၲိ၊ ဘေႏၲ''တိ? ''အာမာဝုေသာ''တိ။ ေသာ စိေႏၲသိ -- ''သေစ ဧဝ႐ူပမၸိ အစိတၱကံ အတၱေနာ ဣစၧိတိစၧိတ႒ာနံ ဟရိတြာ ကမၼံ ကေရာႏၲိ၊ ကသၼာ သစိတၱကာပိ စိတၱံ အတၱေနာ ဝေသ ဝေတၱတြာ သမဏဓမၼံ ကာတုံ န သကၡိႆႏၲီ''တိ။ အေထေသာ ပုရေတာ ဂစၧေႏၲာ ဥသုကာေရ သရဒ႑ကံ အဂၢိမွိ တာေပတြာ အကၡိေကာဋိယာ ၾသေလာေကတြာ ဥဇုကံ ကေရာေႏၲ ဒိသြာ၊ ''ဣေမ၊ ဘေႏၲ၊ ေက နာမာ''တိ ပုစၧိ။ ''ဥသုကာရာ နာမာဝုေသာ''တိ။ ''ကႎ ပေနေတ ကေရာႏၲီ''တိ? ''အဂၢိမွိ တာေပတြာ သရဒ႑ကံ ဥဇုံ ကေရာႏၲီ''တိ။ ''သစိတၱေကာ၊ ဘေႏၲ၊ ဧေသာ''တိ? ''အစိတၱေကာ၊ အာဝုေသာ''တိ။ ေသာ စိေႏၲသိ -- ''သေစ အစိတၱကံ ဂေဟတြာ အဂၢိမွိ တာေပတြာ ဥဇုံ ကေရာႏၲိ၊ ကသၼာ သစိတၱကာပိ အတၱေနာ စိတၱံ ဝေသ ဝေတၱတြာ သမဏဓမၼံ ကာတုံ န သကၡိႆႏၲီ''တိ။ အေထေသာ ပုရေတာ ဂစၧေႏၲာ ဒါ႐ူနိ အရေနမိနာဘိအာဒီနိ တစၧေႏၲ ဒိသြာ၊ ''ဘေႏၲ၊ ဣေမ ေက နာမာ''တိ ပုစၧိ။ ''တစၧကာ နာမာဝုေသာ''တိ။ ''ကႎ ပေနေတ ကေရာႏၲီ''တိ? ''ဒါ႐ူနိ ဂေဟတြာ ယာနကာဒီနံ စကၠာဒီနိ ကေရာႏၲိ၊ အာဝုေသာ''တိ။ ''ဧတာနိ ပန သစိတၱကာနိ၊ ဘေႏၲ''တိ? ''အစိတၱကာနိ၊ အာဝုေသာ''တိ။ အထႆ ဧတဒေဟာသိ -- ''သေစ အစိတၱကာနိ က႒ကလိဂၤရာနိ ဂေဟတြာ စကၠာဒီနိ ကေရာႏၲိ၊ ကသၼာ သစိတၱကာ အတၱေနာ စိတၱံ ဝေသ ဝေတၱတြာ သမဏဓမၼံ ကာတုံ န သကၡိႆႏၲီ''တိ။ ေသာ ဣမာနိ ကာရဏာနိ ဒိသြာ၊ ''ဘေႏၲ၊ သေစ တုမွာကံ ပတၱစီဝေရ တုေမွ ဂေဏွယ်ာထ၊ အဟံ နိဝေတၱယ်''ႏၲိ။ ေထေရာ ''အယံ အဓုနာ ပဗၺဇိေတာ ဒဟရသာမေဏေရာ မံ အႏုဗႏၶမာေနာ ဧဝံ ဝေဒတီ''တိ စိတၱံ အႏုပၸါေဒတြာဝ ''အာဟရ၊ သာမေဏရာ''တိ ဝတြာ အတၱေနာ ပတၱစီဝရံ အဂၢေဟသိ။
သာမေဏေရာပိ ဥပဇၩာယံ ဝႏၵိတြာ နိဝတၱေႏၲာ၊ ''ဘေႏၲ၊ မယွံ အာဟာရံ အာဟရေႏၲာ ေရာဟိတမစၧရေသေနဝ အာဟေရယ်ာထာ''တိ အာဟ။ ''ကထံ လဘိႆာမာဝုေသာ''တိ? ''ဘေႏၲ၊ အတၱေနာ ပုေညန အလဘႏၲာ မမ ပုေညန လဘိႆထာ''တိ အာဟ။ ေထေရာ ''ဒဟရသာမေဏရႆ ဗဟိ နိသိႏၷကႆ ပရိပေႏၴာပိ ဘေဝယ်ာ''တိ ကုၪၨိကံ ဒတြာ ''မယွံ ဝသနဂဗ႓ႆ ဒြါရံ ဝိဝရိတြာ အေႏၲာ ပဝိသိတြာ နိသီေဒယ်ာသီ''တိ အာဟ။ ေသာ တထာ ကတြာ အတၱေနာ ကရဇကာေယ ဉာဏံ ၾသတာေရတြာ အတၱဘာဝံ သမၼသေႏၲာ နိသီဒိ။ အထႆ ဂုဏေတေဇန သကၠႆ အာသနံ ဥဏွာကာရံ ဒေႆသိ။ ေသာ ''ကႎ ႏု ေခါ ကာရဏ''ႏၲိ (ဓမၼ၊႒၊၁၊၃၆၉ ဥပဓာေရေႏၲာ ''ပ႑ိတသာမေဏေရာ ဥပဇၩာယႆ ပတၱစီဝရံ ဒတြာ 'သမဏဓမၼံ ကရိႆာမီ'တိ နိဝေတၱာ၊ မယာပိ တတၳ ဂႏၲဳံ ဝ႗တီ''တိ စိေႏၲတြာ စတၱာေရာ မဟာရာေဇ အာမေႏၲတြာ ''ဝိဟာရႆ ဥပဝေန ဝသေႏၲ သကုေဏ ပလာေပတြာ သမႏၲေတာ အာရကၡံ ဂဏွထာ''တိ ဝတြာ စႏၵေဒဝပုတၱံ ''စႏၵမ႑လံ အာကၯိတြာ ဂဏွာဟီ''တိ၊ သူရိယေဒဝပုတၱံ ''သူရိယမ႑လံ အာကၯိတြာ ဂဏွာဟီ''တိ ဝတြာ သယံ ဂႏ႖ာ အာဝိၪၧနရဇၨဳ႒ာေန အာရကၡံ ဂေဟတြာ အ႒ာသိ၊ ဝိဟာေရ ပုရာဏပဏၰႆ ပတႏၲႆပိ သေဒၵါ နာေဟာသိ၊ သာမေဏရႆ စိတၱံ ဧကဂၢံ အေဟာသိ။ ေသာ အႏၲရာဘေတၱေယဝ အတၱဘာဝံ သမၼသိတြာ တီဏိ ဖလာနိ ပါပုဏိ။
ေထေရာပိ ''သာမေဏေရာ ဝိဟာေရ နိသိေႏၷာ၊ တႆ ဥပကပၸနကံ ေဘာဇနံ အသုကကုေလ နာမ သကၠာ လဒၶဳ''ႏၲိ ဧကံ ေပမဂါရဝယုတၱံ ဥပ႒ာကကုလံ အဂမာသိ။ တတၳ စ မႏုႆာ တံ ဒိဝသံ ေရာဟိတမေစၧ လဘိတြာ ေထရေႆဝ အာဂမနံ ၾသေလာေကေႏၲာ နိသီဒႎသု။ ေတ ေထရံ အာဂစၧႏၲံ ဒိသြာ၊ ''ဘေႏၲ၊ ဘဒၵကံ ေဝါ ကတံ ဣဓာဂစၧေႏၲဟီ''တိ အေႏၲာေဂေဟ ပေဝေသတြာ ယာဂုခဇၨကာဒီနိ ဒတြာ ေရာဟိတမစၧရေသနႆ ပိ႑ပါတံ အဒံသု။ ေထေရာ ဟရဏာကာရံ ဒေႆသိ။ မႏုႆာ ''ပရိဘုၪၨထ၊ ဘေႏၲ၊ ဟရဏကဘတၱမၸိ လဘိႆထာ''တိ ဝတြာ ေထရႆ ဘတၱကိစၥာဝသာေန ပတၱံ ေရာဟိတမစၧရသေဘာဇနႆ ပူေရတြာ အဒံသု။ ေထေရာ ''သာမေဏေရာ ေမ ဆာေတာ''တိ သီဃံ အဂမာသိ။ သတၳာပိ တံ ဒိဝသံ ကာလေႆဝ ဘုၪၨိတြာ ဝိဟာရံ ဂႏ႖ာ ဧဝံ အာဝေဇၨသိ -- ''ပ႑ိတသာမေဏေရာ ဥပဇၩာယႆ ပတၱစီဝရံ ဒတြာ 'သမဏဓမၼံ ကရိႆာမီ'တိ နိဝေတၱာ၊ နိပၹဇၨိႆတိ ႏု ေခါ အႆ ပဗၺဇိတကိစၥ''ႏၲိ ဥပဓာေရေႏၲာ တိဏၰံ ဖလာနံ ပတၱဘာဝံ ဉတြာ ''အရဟတၱႆ ဥပနိႆေယာ အတၳိ၊ နတၳီ''တိ အာဝေဇၨေႏၲာ ''အတၳီ''တိ ဒိသြာ ''ပုေရဘတၱေမဝ အရဟတၱံ ပတၱဳံ သကၡိႆတိ၊ န သကၡိႆတီ''တိ ဥပဓာေရေႏၲာ ''သကၡိႆတီ''တိ အညာသိ။ အထႆ ဧတဒေဟာသိ -- ''သာရိပုေတၱာ သာမေဏရႆ ဘတၱံ အာဒါယ သီဃံ အာဂစၧတိ၊ အႏၲရာယမၸိႆ ကေရယ် ဒြါရေကာ႒ေက အာရကၡံ ဂေဟတြာ နိသီဒိႆာမိ၊ အထ နံ ပဥႇံ ပုစၧိႆာမိ၊ တသၼႎ ပေဥႇ ဝိႆဇၨိယမာေန သာမေဏေရာ သဟ ပဋိသမ႓ိဒါဟိ အရဟတၱံ ပါပုဏိႆတီ''တိ။ တေတာ ဂႏ႖ာ (ဓမၼ၊႒၊၁၊၃၇ဝ ဒြါရေကာ႒ေက ဌတြာ သမၸတၱံ ေထရံ စတၱာေရာ ပေဥႇ ပုစၧိ၊ ပု႒ံ ပု႒ံ ပဥႇံ ဝိႆေဇၨသိ။
တႀတိဒံ ပုစၧာဝိႆဇၨနံ -- သတၳာ ကိရ နံ အာဟ -- ''သာရိပုတၱ၊ ကႎ ေတ လဒၶ''ႏၲိ? ''အာဟာေရာ၊ ဘေႏၲ''တိ။ ''အာဟာေရာ နာမ ကႎ အာဟရတိ၊ သာရိပုတၱာ''တိ? ''ေဝဒနံ၊ ဘေႏၲ''တိ။ ''ေဝဒနံ ကႎ အာဟရတိ၊ သာရိပုတၱာ''တိ? ''႐ူပံ၊ ဘေႏၲ''တိ။ ''႐ူပံ ပန ကႎ အာဟရတိ၊ သာရိပုတၱာ''တိ? ''ဖႆံ၊ ဘေႏၲ''တိ။ တၾတာယံ အဓိပၸါေယာ -- ''ဇိဃစၧိေတန ဟိ ပရိဘုေတၱာ အာဟာေရာ တႆ ခုဒၵံ ပရိဟရိတြာ သုခံ ေဝဒနံ အာဟရတိ။ အာဟာရပရိေဘာေဂန သုခိတႆ သုခါယ ေဝဒနာယ ဥပၸဇၨမာနာယ သရီေရ ဝဏၰသမၸတၱိ ေဟာတိ။ ဧဝံ ေဝဒနာ ႐ူပံ အာဟရတိ။ သုခိေတာ ပန အာဟာရဇ႐ူပဝေသန ဥပၸႏၷသုခေသာမနေႆာ 'ဣဒါနိ ေမ အႆာေဒါ ဇာေတာ'တိ နိပၸဇၨေႏၲာ ဝါ နိသီဒေႏၲာ ဝါ သုခသမၹႆံ ပဋိလဘတီ''တိ။
ဧဝံ ဣေမသု စတူသု ပေဥႇသု ဝိႆဇၨိေကသု သာမေဏေရာ သဟ ပဋိသမ႓ိဒါဟိ အရဟတၱံ ပေတၱာ။ သတၳာပိ ေထရံ အာဟ -- ''ဂစၧ၊ သာရိပုတၱ၊ တဝ သာမေဏရႆ ဘတၱံ ေဒဟီ''တိ။ ေထေရာ ဂႏ႖ာ ဒြါရံ အာေကာေဋသိ။ သာမေဏေရာ နိကၡမိတြာ ေထရႆ ဟတၳေတာ ပတၱံ ဂေဟတြာ ဧကမႏၲံ ဌေပတြာ တာလဝေဏၬန ေထရံ ဗီဇိ။ အထ နံ ေထေရာ အာဟ -- ''သာမေဏရ၊ ဘတၱကိစၥံ ကေရာဟီ''တိ။ ''တုေမွ ပန၊ ဘေႏၲ''တိ။ ''ကတံ မယာ ဘတၱကိစၥံ၊ တြံ ကေရာဟီ''တိ။ သတၱဝႆိကဒါရေကာ ပဗၺဇိတြာ အ႒ေမ ဒိဝေသ တံ ခဏံ ဝိကသိတပဒုမုပၸလသဒိေသာ အရဟတၱံ ပေတၱာ၊ ပစၥေဝကၡိတ႒ာနံ ပန ပစၥေဝကၡေႏၲာ နိသီဒိတြာ ဘတၱကိစၥမကာသိ။ ေတန ပတၱံ ေဓါဝိတြာ ပဋိသာမိတကာေလ စႏၵေဒဝပုေတၱာ စႏၵမ႑လံ ဝိႆေဇၨသိ၊ သူရိယေဒဝပုေတၱာ သူရိယမ႑လံ။ စတၱာေရာ မဟာရာဇာေနာ စတုဒၵိသံ အာရကၡံ ဝိႆေဇၨသုံ၊ သေကၠာ ေဒဝရာဇာ အာဝိၪၧနေက အာရကၡံ ဝိႆေဇၨသိ။ သူရိေယာ မဇၩ႒ာနေတာ ဂလိတြာ ဂေတာ။
ဘိကၡဴ ဥဇၩာယႎသု၊ ''ဆာယာ အဓိကပၸမာဏာ ဇာတာ၊ သူရိေယာ မဇၩ႒ာနေတာ ဂလိတြာ ဂေတာ၊ သာမေဏေရန စ ဣဒါေနဝ ဘုတၱံ၊ ကႎ ႏု ေခါ ဧတ''ႏၲိ။ သတၳာ တံ ပဝတၱႎ ဉတြာ အာဂႏ႖ာ ပုစၧိ -- ''ဘိကၡေဝ၊ ကႎ ကေထထာ''တိ? ''ဣဒံ နာမ၊ ဘေႏၲ''တိ? ''အာမ၊ ဘိကၡေဝ၊ ပုညဝေတာ သမဏဓမၼံ ကရဏကာေလ (ဓမၼ၊႒၊၁၊၃၇၁ စႏၵေဒဝပုေတၱာ စႏၵမ႑လံ၊ သူရိယေဒဝပုေတၱာ သူရိယမ႑လံ အာကၯိတြာ ဂဏွိ၊ စတၱာေရာ မဟာရာဇာေနာ ဝိဟာေရာပဝေန စတုဒၵိသံ အာရကၡံ ဂဏွႎသု၊ သေကၠာ ေဒဝရာဇာ အာဝိၪၧနေက အာရကၡံ ဂဏွိ၊ အဟမၸိ 'ဗုေဒၶါမွီ'တိ အေပၸါႆုေကၠာ နိသီဒိတုံ နာလတၳံ၊ ဂႏ႖ာ ဒြါရေကာ႒ေက မမ ပုတၱႆ အာရကၡံ အဂၢေဟသႎ၊ ေနတၱိေက စ မာတိကာယ ဥဒကံ ဟရေႏၲ၊ ဥသုကာေရ စ ဥသုံ ဥဇုံ ကေရာေႏၲ၊ တစၧေက စ ဒါ႐ူနိ တစၧေႏၲ ဒိသြာ ဧတၱကံ အာရမၼဏံ ဂေဟတြာ ပ႑ိတာ အတၱာနံ ဒေမတြာ အရဟတၱံ ဂဏွႏၲိေယဝါ''တိ ဝတြာ အႏုသႏၶႎ ဃေဋတြာ ဓမၼံ ေဒေသေႏၲာ ဣမံ ဂါထမာဟ --
၈ဝ။ ''ဥဒကဥႇိ နယႏၲိ ေနတၱိကာ၊ ဥသုကာရာ နမယႏၲိ ေတဇနံ။
ဒါ႐ုံ နမယႏၲိ တစၧကာ၊ အတၱာနံ ဒမယႏၲိ ပ႑ိတာ''တိ။
တတၳ ဥဒကႏၲိ ပထဝိယာ ထလ႒ာနံ ခဏိတြာ အာဝါဋ႒ာနံ ပူေရတြာ မာတိကံ ဝါ ကတြာ ႐ုကၡေဒါဏႎ ဝါ ဌေပတြာ အတၱနာ ဣစၧိတိစၧိတ႒ာနံ ဥဒကံ။ ေနႏၲီတိ ေနတၱိကာ။ ေတဇနႏၲိ က႑ံ။ ဣဒံ ဝုတၱံ ေဟာတိ -- ေနတၱိကာ အတၱေနာ ႐ုစိယာ ဥဒကံ နယႏၲိ၊ ဥသုကာရာပိ တာေပတြာ ေတဇနံ နမယႏၲိ ဥသုံ ဥဇုံ ကေရာႏၲိ။ တစၧကာပိ ေနမိအာဒီနံ အတၳာယ တစၧႏၲာ ဒါ႐ုံ နမယႏၲိ အတၱေနာ ႐ုစိယာ ဥဇုံ ဝါ ဝကႍ ဝါ ကေရာႏၲိ။ ဧဝံ ဧတၱကံ အာရမၼဏံ ကတြာ ပ႑ိတာ ေသာတာပတၱိမဂၢါဒီနိ ဥပၸါေဒႏၲာ အတၱာနံ ဒမယႏၲိ၊ အရဟတၱပၸတၱာ ပန ဧကႏၲဒႏၲာ နာမ ေဟာႏၲီတိ။
ေဒသနာဝသာေန ဗဟူ ေသာတာပတၱိဖလာဒီနိ ပါပုဏႎသူတိ။
A young samanera's achievement (Pandita)
Pandita was a son of a well-known man of Savatthi. He became a
samanera when he was very young. On the eighth day after becoming
a samanera as he was following Venerable Sariputta on an
almsround, he saw some farmers channelling water into their
fields and asked Sariputta, 'Venerable Sir, can water which has
no mind be guided to wherever one wishes?' 'Yes, it can be guided
to wherever one wishes,' replied Sariputta as they continued on
their way. The samanera next saw those who make arrows heating
their arrows with fire and straightening them. Further on, he
came across some carpenters cutting, sawing and planing timber to
make things like cart-wheels. Then he pondered, 'If water which
is without mind can be guided to wherever one desires, if a
crooked bamboo which is without mind can be straightened, and if
timber which is without mind can be made into useful things, why
should I, having consciousness, be unable to tame my mind and
practise Tranquillity and Insight Meditation?'
There and then he asked permission from Sariputta and returned
to his own room in the monastery. There he ardently and
diligently practised meditation, contemplating on the body. The
devas also helped him in his meditation by keeping the monastery
and its surroundings very quiet and still. Soon after Pandita
attained Anagami (the third stage of Sainthood).
At that time Sariputta was going towards the place where the
samanera was. The Buddha saw with his supernormal power that
Pandita had attained Anagami and also that if he
continued to practise meditation he would soon attain
Arahanthood. So the Buddha decided to prevent Sariputta from
entering the samanera's room. The Buddha went to the door and
kept Sariputta engaged by putting some questions to him. While
the conversation was taking place, Pandita attained Arahanthood
on the eighth day after becoming a novice.
In this connection, the Buddha said, 'When one is earnestly
practising the Dhamma,. even devas give protection and
keep guard; I myself have kept Sariputta engaged at the door so
that Pandita could attain Arahanthood.'
1. ကိုယ္ကသာလွဴ၊ သူမ်ားမူ၊ မလွဴေစခဲ့ပါ။
စည္းစိမ္သာမ်ား၊ ေျခြရံကား၊ ရွားပါးထိုသူမွာ။
2. ကို္ယ္ကမလွဴ၊ သူမ်ားမူ၊ ေပးလွဴေစခဲ့ပါ။
ေျခြရံသာမ်ား၊ စည္းစိမ္ကား၊ ရွားပါးထိုသူမွာ။
3. ကိုယ္လည္းမလွဴ၊ သူမ်ားမူ၊ မလွဴေစခဲ့ပါ။
စည္းစိမ္ေျခြရံ၊ ဤႏွစ္တန္၊ ဧကန္ရွားမည္သာ။
4. ကိုယ္ကလည္းလွဴ၊ သူမ်ားမူ၊ ေပးလွဴေစခဲ့ပါ။
စည္းစိမ္ေျခြရံ၊ ဤႏွစ္တန္၊ ဧကန္ရမည္သာ။
ဘုရားဆူဆူ၊ ဒါနကူမွ၊ သုံးလူ႕သင္းက်စ္၊ ဧကန္ျဖစ္၏။
ေထြေထြမ်ားေျမာင္၊ ဒါနေဆာင္မွ၊ ေျပာင္တလတ္လတ္၊ အေရာင္ထြက္၏။
ယင္းသည့္ဒါန၊ မပါၾကလွ်င္၊ ဒုကၡပင္လယ္၊ က်ယ္သထက္က်ယ္၏။
ဘ၀တစ္ခု၊ ေတြ႕တိုင္းရႈ၍၊ လွဴမႈအားကိုး၊ ဒါနမ်ိဳးကို၊ ႀကိဳးစားမယုတ္၊ အားထုတ္ကုန္ရာ၏။
0 မွတ္ခ်က္မ်ား:
Post a Comment